علل الترمذي الكبير (رتبه على كتب الجامع أبوطالب القاضي): تفاوت میان نسخه‌ها

[[سامرائی، صبحی ]] (محقق)

[[نوری، ابوالمعاطی ]] ( محقق)

[[صعیدی ، محمود محمد خلیل]] ( محقق)

'''علل الترمذي الكبير'''، شکل ترتیب‌یافته و مرتب‌شده کتاب «العلل» ابوعیسى محمد بن عیسى بن سوره سلمى ترمذی (متوفای 279ق)، محدث مشهور اهل سنت است که توسط ابوطالب قاضی مرتب شده و به کوشش صبحی سامرایی، سید ابوالمعاطی نوری و محمود محمد خلیل صعیدی، به چاپ رسیده است.

کتاب «العلل»، یکی از مهم‌ترین آثار ترمذی است که در منابع کهن، با همین عنوان کوتاه معرفی شده و در آثار متأخر، برای تمییز آن از «كتاب العلل» به‌عنوان بخش ۵۱ از جامع ترمذی، «العلل الكبير» یا «العلل المفرد» خوانده شده است. این کتاب از اواسط سده هشتم قمری در مصر و شام تداول چشم‌گیری یافته و بیش از یک سده در سطح گسترده مورد ارجاع منابع حدیثی و رجالی بوده است، اما متأسفانه کتاب «العلل» به‌صورت اصلی در دست نیست، ولی شکل ترتیب‌یافته آن توسط ابوطالب قاضی برجای مانده که در نوشتار حاضر، به معرفی آن پرداخته شده است<ref>ر.ک: پاکتچی، احمد، ج15، ص243</ref>.

اثر حاضر، مجموعه مسائلی است پیرامون علل الحدیث و احوال رجال که ترمذی آنها را از محمد بن اسماعیل بخاری، صاحب «الصحيح» پرسیده و یا خود وی، برای او عنوان نموده است. نکته‌ای که نشانگر اهمیت و ارزش کتاب می‌باشد، آن است که بسیاری از علما و دانشمندانی که پس از ترمذی می‌زیسته و به این علم، اشتغال داشته‌اند، از آن بهره برده و در آثار خویش، از مطالب آن، نقل کرده‌اند که از جمله آنها می‌توان به بیهقی در «السنن الكبير» و زیلعی در «نصب الراية»، نام برد. همچنین بسیاری از مطالب و مباحث کتاب حاضر، به‌صورت متفرقه، در کتاب «سنن الترمذي» نیز آورده شده است<ref>ر.ک: مقدمه محققان، ص13</ref>.

[[رده:مقالات بازبینی نشده2]]