پرش به محتوا

خاتم اولیاء از دیدگاه ابن عربی و علامه آشتیانی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' '''' به '''''
جز (جایگزینی متن - 'فارسي ' به 'فارسی')
جز (جایگزینی متن - ' '''' به ''''')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۴۶: خط ۴۶:
[[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربی‌]] دایره‌ ولایت را گسترده‌تر از نبوت و رسالت دانسته و با اعتقاد به ختم نبوت و رسالت بحث‌های‌ پردامنه‌‌ای‌ درباره ختم ولایت دارد. او ولایت را‌ همان‌ مقوله‌ نبوت‌ و رسالت‌ دانسته‌ و آن را مقامی می‌داند که با کسب علم حاصل نمی‌شود، بلکه علم هدیه و موهبتی الهی است و به کسی اختصاص دارد که رحمت خداوند شامل او‌ شود. <ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/17238/317 ر.ک: ملکی، محمد، ص317]</ref>‏.
[[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربی‌]] دایره‌ ولایت را گسترده‌تر از نبوت و رسالت دانسته و با اعتقاد به ختم نبوت و رسالت بحث‌های‌ پردامنه‌‌ای‌ درباره ختم ولایت دارد. او ولایت را‌ همان‌ مقوله‌ نبوت‌ و رسالت‌ دانسته‌ و آن را مقامی می‌داند که با کسب علم حاصل نمی‌شود، بلکه علم هدیه و موهبتی الهی است و به کسی اختصاص دارد که رحمت خداوند شامل او‌ شود. <ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/17238/317 ر.ک: ملکی، محمد، ص317]</ref>‏.


وی در مقام ارائه نظر و به‌اصطلاح از دید عرفان نظری، همانند بیشتر عارفان بر این باور است که ولایت انبیا و اولیا در دو وجهه خاصه و عامه نماد و نمود پیدا‌ می‌کند. ولایت‌ عامه که همه مؤمنان به جهت ایمانشان به حضرت حق، می‌توانند به آن آراسته شوند و اما ولایت خاصه از آن عارفان و ره‌یافتگان به حق است‌ که‌ عبارت‌ است از فنای عبد در حق و قیام عبد به حق، به این معنا که عبد در این ‌‌مقام‌ از خود رها گشته و بقای خود را در بقای ذات حضرت حق می‌‌بیند‌. در‌ این صورت است که مقام ولایت به مقام نبوت و رسالت احاطه پیدا می‌کند و برتری‌ آن ثابت می‌شود، و برتری «ولی» از آن‌جا پیداست که خداوند‌ در آیه شریفه '''الله‌ ولی‌ اللذین آمنوا''' خود را ولی نامیده است.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/17238/317 ر.ک: همان، ص317-318]</ref>‏.
وی در مقام ارائه نظر و به‌اصطلاح از دید عرفان نظری، همانند بیشتر عارفان بر این باور است که ولایت انبیا و اولیا در دو وجهه خاصه و عامه نماد و نمود پیدا‌ می‌کند. ولایت‌ عامه که همه مؤمنان به جهت ایمانشان به حضرت حق، می‌توانند به آن آراسته شوند و اما ولایت خاصه از آن عارفان و ره‌یافتگان به حق است‌ که‌ عبارت‌ است از فنای عبد در حق و قیام عبد به حق، به این معنا که عبد در این ‌‌مقام‌ از خود رها گشته و بقای خود را در بقای ذات حضرت حق می‌‌بیند‌. در‌ این صورت است که مقام ولایت به مقام نبوت و رسالت احاطه پیدا می‌کند و برتری‌ آن ثابت می‌شود، و برتری «ولی» از آن‌جا پیداست که خداوند‌ در آیه شریفه'''الله‌ ولی‌ اللذین آمنوا''' خود را ولی نامیده است.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/17238/317 ر.ک: همان، ص317-318]</ref>‏.


البته، این موضوع باعث شده تا مخالفان [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربی]]، این بخش از کلمات وی را به‌درستی فهم نکنند و چنین بپندارند که‌ او مطلق ولایت را در هرکسی که تحقق یابد به نبوت و رسالت برتری داده است. این اشکال پندار ناپخته‌ای بیش نیست، اما اشکالی که هست و [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربی]] هم‌ به‌درستی نتوانسته آن را تقریر و تبیین کند که تعیین مصداق «خاتم أولیاء» و «ولی» در «مقام ولایت» است، و همین مسئله شارحان فتوحات مکیه و فصوص الحکم را به دام توجیه و تأویل انداخته‌ و پیروان‌ مکتب او را به مجازگویی واداشته است. <ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/17238/317 ر.ک: همان]</ref>‏.
البته، این موضوع باعث شده تا مخالفان [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربی]]، این بخش از کلمات وی را به‌درستی فهم نکنند و چنین بپندارند که‌ او مطلق ولایت را در هرکسی که تحقق یابد به نبوت و رسالت برتری داده است. این اشکال پندار ناپخته‌ای بیش نیست، اما اشکالی که هست و [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربی]] هم‌ به‌درستی نتوانسته آن را تقریر و تبیین کند که تعیین مصداق «خاتم أولیاء» و «ولی» در «مقام ولایت» است، و همین مسئله شارحان فتوحات مکیه و فصوص الحکم را به دام توجیه و تأویل انداخته‌ و پیروان‌ مکتب او را به مجازگویی واداشته است. <ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/17238/317 ر.ک: همان]</ref>‏.