پرش به محتوا

تفسیر السمرقندي: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' '''' به '''''
جز (جایگزینی متن - '.↵↵رده:کتاب‌شناسی' به '. ==وابسته‌ها== {{وابسته‌ها}} رده:کتاب‌شناسی')
جز (جایگزینی متن - ' '''' به ''''')
 
خط ۳۷: خط ۳۷:
البته در مقدمه تفسير، طرق خود را ذكر مى‌نمايد، در لابلاى تفسير نيز آنجا كه طريق او با آنچه در مقدمه ذكر كرده، متفاوت باشد آن را بازگو مى‌كند.
البته در مقدمه تفسير، طرق خود را ذكر مى‌نمايد، در لابلاى تفسير نيز آنجا كه طريق او با آنچه در مقدمه ذكر كرده، متفاوت باشد آن را بازگو مى‌كند.


مؤلف به ذكر مجرد روايات و استشهادات تفسيرى بسنده كرده و جز اندك مواردى به ترجيح اقوال نمى‌پردازد، در موارد بسيار اندك متعرض اختلاف قرائت‌ها مى‌شود؛ مانند آيه 124 سوره بقره ''' «لا ينال عهدي الظالمين» '''..<ref>ج 1، صفحه 90</ref>در صورت امكان، آيات قرآن كريم را با عنايت به ديگر آيات، شرح و تفسير مى‌كند؛ مانند: آيه 36 سوره آل‌عمران ''' «و انیاعيذها بك و ذريتها من الشيطان الرجيم» '''..<ref>جلد 1، ص208</ref>گاهى هم به مباحث لغوى و زبانى مى‌پردازد.
مؤلف به ذكر مجرد روايات و استشهادات تفسيرى بسنده كرده و جز اندك مواردى به ترجيح اقوال نمى‌پردازد، در موارد بسيار اندك متعرض اختلاف قرائت‌ها مى‌شود؛ مانند آيه 124 سوره بقره''' «لا ينال عهدي الظالمين»'''..<ref>ج 1، صفحه 90</ref>در صورت امكان، آيات قرآن كريم را با عنايت به ديگر آيات، شرح و تفسير مى‌كند؛ مانند: آيه 36 سوره آل‌عمران''' «و انیاعيذها بك و ذريتها من الشيطان الرجيم»'''..<ref>جلد 1، ص208</ref>گاهى هم به مباحث لغوى و زبانى مى‌پردازد.


برخى روايات اسراييلى در اين تفسير آمده است؛ امّا در شيوه بيان، عدم اعتماد او به اسرائيليات پيداست. البته اشاره‌اى به بيان ضعيف و نقد روايات نمى‌نمايد؛ مانند آيه 102 سوره بقره ''' «و ما انزل على الملكين هاروت و ماروت» ''' و آيه 36 بقره ''' «فازلهما الشيطان عنها» ''' و..<ref>آيه 250 بقره</ref>''' «و لما برزوا لجالوت و جنوده» '''..<ref>به ترتيب ج 1، صفحات 79-44-164</ref>
برخى روايات اسراييلى در اين تفسير آمده است؛ امّا در شيوه بيان، عدم اعتماد او به اسرائيليات پيداست. البته اشاره‌اى به بيان ضعيف و نقد روايات نمى‌نمايد؛ مانند آيه 102 سوره بقره''' «و ما انزل على الملكين هاروت و ماروت»''' و آيه 36 بقره''' «فازلهما الشيطان عنها»''' و..<ref>آيه 250 بقره</ref>''' «و لما برزوا لجالوت و جنوده»'''..<ref>به ترتيب ج 1، صفحات 79-44-164</ref>


تفسير سمرقندى از ذكر مباحث نظرى نيز خالى نيست و در موارد بسيارى برخى پندارهاى سست پيرامون تناقض ظاهرى برخى آيات را طرح و به ردّ آن پرداخته است؛ مانند آيه 29 سوره بقره ''' «هو الذى خلق لكم ما في الارض جميعاً ثم استوى الى السماء فسواهن سبع سموات...» '''..<ref>ج 1، ص39</ref>
تفسير سمرقندى از ذكر مباحث نظرى نيز خالى نيست و در موارد بسيارى برخى پندارهاى سست پيرامون تناقض ظاهرى برخى آيات را طرح و به ردّ آن پرداخته است؛ مانند آيه 29 سوره بقره''' «هو الذى خلق لكم ما في الارض جميعاً ثم استوى الى السماء فسواهن سبع سموات...»'''..<ref>ج 1، ص39</ref>


در آيات احكام، به اختصار قناعت نموده، حكم فقهى را به اندازه مورد نياز در تفسير آيه و در اغلب موارد بدون استدلال و نقل اقوال ديگر مذاهب، بيان مى‌دارد. از جمله مواردى كه به نقل اقوال و استدلال جزيى مى‌پردازد،..<ref>آيه 38 سوره مائده</ref>، ''' «و السارق و السارقه...» '''..<ref>جلد 1، صفحه 388</ref>، و آيه 33 سوره مائده..<ref>ج 1، صفحه 386</ref>مى‌باشد.
در آيات احكام، به اختصار قناعت نموده، حكم فقهى را به اندازه مورد نياز در تفسير آيه و در اغلب موارد بدون استدلال و نقل اقوال ديگر مذاهب، بيان مى‌دارد. از جمله مواردى كه به نقل اقوال و استدلال جزيى مى‌پردازد،..<ref>آيه 38 سوره مائده</ref>،''' «و السارق و السارقه...»'''..<ref>جلد 1، صفحه 388</ref>، و آيه 33 سوره مائده..<ref>ج 1، صفحه 386</ref>مى‌باشد.


سمرقندى گاهى نيز به اسباب نزول آيات به نقل از صحابه، تابعين و ديگر تفاسير، مى‌پردازد؛ مانند: آيه 3 و 4 سوره مائده..<ref>ج 1، ص369 و 370</ref>
سمرقندى گاهى نيز به اسباب نزول آيات به نقل از صحابه، تابعين و ديگر تفاسير، مى‌پردازد؛ مانند: آيه 3 و 4 سوره مائده..<ref>ج 1، ص369 و 370</ref>


مفسر با وجود رعايت اختصار گاهى به بيان وقايع و قصص تاريخى نيز مبادرت مى‌نمايد؛ مانند: آيه14 سوره مائده ''' «...فاغرينا بينهم العداوة و البغضاء...» '''..<ref>ج 1، صفحه 376 و 377</ref>، شامل داستان پولس و نصارى و تقسيمات فرق مسيحيت.
مفسر با وجود رعايت اختصار گاهى به بيان وقايع و قصص تاريخى نيز مبادرت مى‌نمايد؛ مانند: آيه14 سوره مائده''' «...فاغرينا بينهم العداوة و البغضاء...»'''..<ref>ج 1، صفحه 376 و 377</ref>، شامل داستان پولس و نصارى و تقسيمات فرق مسيحيت.


سمرقندى در شأن نزول آيه 55 سوره مائده ''' «انما وليكم الله و رسوله و الذين امنوا الذين يقيمون الصلاة و يؤتون الزكاة و هم راكعون» ''' صدقه دادن انگشتر نقره توسط [[علی بن ابی‎طالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]] به فقير را ذكر مى‌نمايد و نيز در آيه 61 سوره آل‌عمران (آيه مباهله)، به همراه آوردن حضرت [[امام على(ع)]] فاطمه(س) و حسنين(ع) را توسط پيامبر(ص)جهت مباهله نقل مى‌نمايد..<ref>جلد 1، صفحه 220</ref>اما ذيل آيه 33 سوره احزاب ''' «انما يريد الله ليذهب عنكم الرجس اهل‌البيت و يطهركم تطهيرا» '''در جلد 3 صفحه 60 از ذكر مصداق اهل‌بيت خوددارى مى‌نمايد، ضمن اينكه «رجس» را به اثم (گناه) معنا مى‌كند و در ''' «يطهّركم تطهيرا» '''، تطهير را از اثم و ذنوب (گناه) دانسته است.
سمرقندى در شأن نزول آيه 55 سوره مائده''' «انما وليكم الله و رسوله و الذين امنوا الذين يقيمون الصلاة و يؤتون الزكاة و هم راكعون»''' صدقه دادن انگشتر نقره توسط [[علی بن ابی‎طالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]] به فقير را ذكر مى‌نمايد و نيز در آيه 61 سوره آل‌عمران (آيه مباهله)، به همراه آوردن حضرت [[امام على(ع)]] فاطمه(س) و حسنين(ع) را توسط پيامبر(ص)جهت مباهله نقل مى‌نمايد..<ref>جلد 1، صفحه 220</ref>اما ذيل آيه 33 سوره احزاب''' «انما يريد الله ليذهب عنكم الرجس اهل‌البيت و يطهركم تطهيرا»'''در جلد 3 صفحه 60 از ذكر مصداق اهل‌بيت خوددارى مى‌نمايد، ضمن اينكه «رجس» را به اثم (گناه) معنا مى‌كند و در''' «يطهّركم تطهيرا»'''، تطهير را از اثم و ذنوب (گناه) دانسته است.


== نسخه شناسى ==
== نسخه شناسى ==