پرش به محتوا

جامع العلوم «ستینی»: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
خط ۲۷: خط ۲۷:
'''جامع العلوم «ستینی»'''، اثر [[فخر رازی، محمد بن عمر|فخرالدین رازی]]، نخستین دانشنامه منظم و مدون به زبان فارسی است که نویسنده در آن، معارف رایج عصر خود را در 60 باب، به روشی درست، معرفی کرده که با تصحیح [[آل داود، سید علی|سید علی آل‌داود]]، منتشر شده است.
'''جامع العلوم «ستینی»'''، اثر [[فخر رازی، محمد بن عمر|فخرالدین رازی]]، نخستین دانشنامه منظم و مدون به زبان فارسی است که نویسنده در آن، معارف رایج عصر خود را در 60 باب، به روشی درست، معرفی کرده که با تصحیح [[آل داود، سید علی|سید علی آل‌داود]]، منتشر شده است.


پیش از این کتاب، مؤلفان دایرة‌المعارف‌نویس، بیشتر به حوزه‌های خاص علوم فلسفی یا دینی یا طبیعی یا دیوانی می‌پرداختند، لیکن فخر رازی کتابی تدوین کرد که باید آن را اولین دانشنامه به شیوه امروزی در زبان فارسی، بشمار آورد<ref>ر.ک: مقدمه، ص35</ref>.
پیش از این کتاب، مؤلفان دایرة‌المعارف‌نویس، بیشتر به حوزه‌های خاص علوم فلسفی یا دینی یا طبیعی یا دیوانی می‌پرداختند، لیکن [[فخر رازی، محمد بن عمر|فخر رازی]] کتابی تدوین کرد که باید آن را اولین دانشنامه به شیوه امروزی در زبان فارسی، بشمار آورد<ref>ر.ک: مقدمه، ص35</ref>.


[[فخر رازی، محمد بن عمر|فخر رازی]] در این کتاب، روش تازه‌ای را در پیش گرفته است. او برخلاف دایرة‌المعارف‌های متداول، دانش‌های تازه‌ای وارد کتاب خود کرده و ابواب 60گانه کتابش را در دو مقوله جدا، جای داده است. نخست، علوم نقلی (علوم دینی) که شامل دانش‌های دینی و مذهبی بود و دیگر، علوم عقلی و فلسفی که جنبه غیر مذهبی داشت. در بخش نخست، ابوابی چون فقه، خلاف، تفسیر، وصایا، قرائت قرآن، نحو، عروض و تاریخ و امثال آن جای دارد و در بخش دوم، عناوین مربوط به علوم عقلی، همچون: تشریح، نورشناسی (علم المناظر)، طب، بیطره، بزاة، ریاضیات، هندسه و امثال آن جای گرفته‌اند. در این بخش، مطابق تقسیم‌بندی ارسطویی که مورد استفاده [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سینا]] و دیگر فلاسفه قرار داشته، دانش‌ها تقسیم‌بندی شده‌اند، مگر آنکه [[فخر رازی، محمد بن عمر|فخر رازی]] در اینجا چند نمونه از علم‌های جدید را وارد طبقه‌بندی‌های سابق نمود؛ از جمله: علم خواص اشیاء، زراعت، علم قلع الآثار (پاک کردن پارچه‌ها)، دام‌پزشکی و تربیت پرندگان شکاری<ref>ر.ک: همان</ref>.
[[فخر رازی، محمد بن عمر|فخر رازی]] در این کتاب، روش تازه‌ای را در پیش گرفته است. او برخلاف دایرة‌المعارف‌های متداول، دانش‌های تازه‌ای وارد کتاب خود کرده و ابواب 60گانه کتابش را در دو مقوله جدا، جای داده است. نخست، علوم نقلی (علوم دینی) که شامل دانش‌های دینی و مذهبی بود و دیگر، علوم عقلی و فلسفی که جنبه غیر مذهبی داشت. در بخش نخست، ابوابی چون فقه، خلاف، تفسیر، وصایا، قرائت قرآن، نحو، عروض و تاریخ و امثال آن جای دارد و در بخش دوم، عناوین مربوط به علوم عقلی، همچون: تشریح، نورشناسی (علم المناظر)، طب، بیطره، بزاة، ریاضیات، هندسه و امثال آن جای گرفته‌اند. در این بخش، مطابق تقسیم‌بندی ارسطویی که مورد استفاده [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سینا]] و دیگر فلاسفه قرار داشته، دانش‌ها تقسیم‌بندی شده‌اند، مگر آنکه [[فخر رازی، محمد بن عمر|فخر رازی]] در اینجا چند نمونه از علم‌های جدید را وارد طبقه‌بندی‌های سابق نمود؛ از جمله: علم خواص اشیاء، زراعت، علم قلع الآثار (پاک کردن پارچه‌ها)، دام‌پزشکی و تربیت پرندگان شکاری<ref>ر.ک: همان</ref>.