إصلاح كتاب إبن الصلاح: تفاوت میان نسخه‌ها

'''إصلاح كتاب ابن الصلاح'''، اثر علاءالدین مغلطای (689-762ق)، محدث، حافظ، مورخ و نسابه حنفی، پیرامون کتاب «مقدمة ابن الصّلاح في علوم الحديث» نوشته تقى‌الدین ابوعمرو عثمان بن عبدالرحمان بن عثمان بن موسى بن ابى‌نصر نصرى شَهرزورى (577-643ق)، محدث، مفسر و فقیه شافعى، است که کار تحقیق آن را، ابو‌عبدالله محی‌الدین بن جمال بکاری انجام داده است.

زرکشی از مغلطای نقل می‌کند که بعضی از شاگردانش از اهل مغرب، از کتابی به نام «إصلاح كتاب ابن الصلاح» نوشته شیخ شمس‌الدین بن لبان یاد می‌کرده‌اند، ولی وی زمانی طولانی دنبال آن گشته، اما نیافته و پس از آن، شروع می‌کند به نگارش این کتاب و همان نام را بر آن می‌گذارد<ref>ر.ک: مقدمه تحقیق، ص20</ref>.

این اثر، نکته‌گیری و اعتراض مغلطای بر ]]مقدمة ابن الصّلاح في علوم الحديث[[ است و این، البته چیزی از اهمیت «مقدمه» کم نمی‌کند، بلکه برعکس، حاکی از اهمیت و ارزش مقدمه است؛ چه، کتاب ابن صلاح شهرتش همه‌جا پیچیده و در بین دانش‌پژوهان و اساتید دست‌به‌دست می‌شده تا جایی که یکی از مهم‌ترین کتاب‌های درسی شده و قطعا کتابی با این ویژگی‌ها مورد اعتراض و بحث واقع می‌شود و مشایخ، به تبیین مشکلات آن هنگام تدریس و توضیح عبارات نامفهوم آن برای طلاب، می‌پردازند، بلکه گاه با مصنف، اختلاف نظر پیدا می‌کنند. اینها اموری است که دقیقا برای علامه مغلطای پیش آمده و باعث شده کتاب حاضر را بنویسد.

مغلطای در 204 مورد، به مطالب کتاب، اعتراض کرده است<ref>ر.ک: همان، ص21</ref>.

بعضی از اعتراضات مغلطای بر ابن صلاح از آنجا ناشی می‌شود که وی مطالب ایشان را به‌عنوان «حد و تعریف» فرض کرده و از آن، توقع جامعیت و مانعیت دارد؛ درحالی‌که در واقع، چنین نیست<ref>ر.ک: همان، ص22</ref>.

بعضی از کارهایی که علاءالدین مغلطای در اصلاح «مقدمه» کرده و نیز بعضی از ویژگی‌های آن عبارت است از: