۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
البرهان في تفسير القرآن: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'سيد هاشم بحرانى' به 'سيد هاشم بحرانى '
جز (جایگزینی متن - 'روضات الجنات ' به 'روضات الجنات') |
جز (جایگزینی متن - 'سيد هاشم بحرانى' به 'سيد هاشم بحرانى ') |
||
| خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
'''تفسير البرهان''' اثر [[بحرانی، هاشم بن سلیمان|علامه سيد هاشم بحرانى]] از تفاسير بنام شيعه مى‌باشد. | '''تفسير البرهان''' اثر [[بحرانی، هاشم بن سلیمان|علامه [[بحرانی، هاشم بن سلیمان|سيد هاشم بحرانى]] ]] از تفاسير بنام شيعه مى‌باشد. | ||
== انگيزه تأليف == | == انگيزه تأليف == | ||
| خط ۷۶: | خط ۷۶: | ||
مرحوم علامه آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن|آقابزرگ تهرانى]] در جلد 3 صفحه 93 [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]مى‌نويسد:«علامه بحرانى، در تفسير «البرهان» بسيارى از احاديث رسيده از اهل‌بيت(ع) در تفسير قرآن را جمع نموده است». | مرحوم علامه آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن|آقابزرگ تهرانى]] در جلد 3 صفحه 93 [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]مى‌نويسد:«علامه بحرانى، در تفسير «البرهان» بسيارى از احاديث رسيده از اهل‌بيت(ع) در تفسير قرآن را جمع نموده است». | ||
صاحب [[روضات الجنات في أحوال العلماء و السادات|روضات الجنات]]در جلد 8، ص181 به بعد مى‌نويسد: | صاحب [[روضات الجنات في أحوال العلماء و السادات|روضات الجنات]]در جلد 8، ص181 به بعد مى‌نويسد: «[[بحرانی، هاشم بن سلیمان|سيد هاشم بحرانى]] در كتاب البرهان، مقدارى از اخبار وارده در تفسير را از كتب قديمه غريبه و غير آن جمع نمود». | ||
مؤلف در مقدمه خود مى‌نويسد: كتاب «البرهان»، شما را بر بسيارى از اسرار علوم قرآن آگاه مى‌سازد. برخى مسائل علوم شرعى، قصص و اخبار انبياء(ع) و فضائل اهل بيت امامت(ع) را براى شما، روشن مى‌گرداند و در خاتمه كتاب مى‌فرمايد: اين كتاب، مشتمل بر بسيارى از روايات تفسيرى اهل‌بيت(ع) مى‌باشد و شامل كثيرى از فضايل آنها و آيات نازله در شأن و حق آنها و دربرگيرنده بسيارى از علوم احكام و آداب، قصص انبياء و علوم ديگرى است كه در كتاب ديگرى نخواهيد يافت. | مؤلف در مقدمه خود مى‌نويسد: كتاب «البرهان»، شما را بر بسيارى از اسرار علوم قرآن آگاه مى‌سازد. برخى مسائل علوم شرعى، قصص و اخبار انبياء(ع) و فضائل اهل بيت امامت(ع) را براى شما، روشن مى‌گرداند و در خاتمه كتاب مى‌فرمايد: اين كتاب، مشتمل بر بسيارى از روايات تفسيرى اهل‌بيت(ع) مى‌باشد و شامل كثيرى از فضايل آنها و آيات نازله در شأن و حق آنها و دربرگيرنده بسيارى از علوم احكام و آداب، قصص انبياء و علوم ديگرى است كه در كتاب ديگرى نخواهيد يافت. | ||
| خط ۹۶: | خط ۹۶: | ||
منتهى، جمع‌آورى و تنظيم، مرحله اول كار است. مرحله دوم، تنقيح و تصفيه آثار تفسيرى مرويه از اهل‌بيت(ع) و جداسازى صحيح از غير آن و مرحله سوم، استخراج و استنباط اصول و خطوط كلى شيوه تفسيرى اهل‌بيت(ع) مى‌باشد. بدون تكميل هر سه مرحله، نمى‌توان از روايات تفسيرى اهل‌بيت(ع) بهره فراوانى برد؛ بنابراين براى افراد غير متخصص در شناخت روايات، بسيار مشكل به نظر مى‌رسد كه بتوانند با استناد به روايات اين دو مجموعه تفسير روائى (البرهان و نور الثقلين)، قطع به نظر تفسيرى ائمه(ع) پيدا كنند. | منتهى، جمع‌آورى و تنظيم، مرحله اول كار است. مرحله دوم، تنقيح و تصفيه آثار تفسيرى مرويه از اهل‌بيت(ع) و جداسازى صحيح از غير آن و مرحله سوم، استخراج و استنباط اصول و خطوط كلى شيوه تفسيرى اهل‌بيت(ع) مى‌باشد. بدون تكميل هر سه مرحله، نمى‌توان از روايات تفسيرى اهل‌بيت(ع) بهره فراوانى برد؛ بنابراين براى افراد غير متخصص در شناخت روايات، بسيار مشكل به نظر مى‌رسد كه بتوانند با استناد به روايات اين دو مجموعه تفسير روائى (البرهان و نور الثقلين)، قطع به نظر تفسيرى ائمه(ع) پيدا كنند. | ||
آيت‌الله معرفت در «التفسير و المفسرون»، صفحه 330-331 مى‌نويسد: | آيت‌الله معرفت در «التفسير و المفسرون»، صفحه 330-331 مى‌نويسد: «[[بحرانی، هاشم بن سلیمان|سيد هاشم بحرانى]] از محدثين فاضل و متتبعين روايات و گردآورندگان اخبار محسوب مى‌شود. ايشان در اين گردآورى هيچ‌گونه اظهار نظرى در جرح، تعديل، تأويل روايات مخالف عقل و نقل صريح يا جمع منطقى روايات مخالف و معارض، نمى‌نمايد و اين شيوه‌اى است كه اكثر اخباريين برگزيده‌اند. او در تفسير خود به كتبى اعتماد كرده است كه از حيث استناد به معصوم(ع) متزلزل بوده، اعتبارى به آنها نيست و نيز از كتبى نقل نموده كه مملو از روايات جعلى مى‌باشند، علاوه بر اينكه برخى روايات نقل‌شده داراى ضعف اسناد و يا مرسله مى‌باشند. در اسناد روايات به معصومين(ع) طريقه احتياط را پيش نگرفته است؛ در جايى كه حديث، منسوب به امام(ع) است، آن را به امام(ع) نسبت مى‌دهد. اضافه بر اينكه تمام آيات قرآن را در بر نمى‌گيرد. با اين وصف، البرهان در نوع خود، مجموعه كم‌نظيرى است كه لابه‌لاى آن، روايات هدايت‌بخش اهل‌بيت(ع) به محققين تيزبين و نقّاد، ارائه خواهد شد». | ||
آقاى سيد [[ایازی، محمدعلی|محمدعلى ايازى]] در «المفسرون حياتهم و منهجهم»، ص201 مى‌نويسد: «مؤلف از جمله اخباريين است كه تفسير را فقط با روايات واصله از اهل‌بيت(ع) جايز مى‌دانند؛ تفسير از طريق تدبر و اجتهاد و ذوق را منع و تفسير به رواياتى غير از روايات منقول خودشان را نهى كرده‌اند». | آقاى سيد [[ایازی، محمدعلی|محمدعلى ايازى]] در «المفسرون حياتهم و منهجهم»، ص201 مى‌نويسد: «مؤلف از جمله اخباريين است كه تفسير را فقط با روايات واصله از اهل‌بيت(ع) جايز مى‌دانند؛ تفسير از طريق تدبر و اجتهاد و ذوق را منع و تفسير به رواياتى غير از روايات منقول خودشان را نهى كرده‌اند». | ||
| خط ۱۴۵: | خط ۱۴۵: | ||
4. «المفسرون حياتهم و منهجهم»، سيد [[ایازی، محمدعلی|محمدعلى ايازى]]، مؤسسه چاپ و نشر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى، چاپ اول، 1373ش، تهران. | 4. «المفسرون حياتهم و منهجهم»، سيد [[ایازی، محمدعلی|محمدعلى ايازى]]، مؤسسه چاپ و نشر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى، چاپ اول، 1373ش، تهران. | ||
5. تفسير «البرهان»، سيد هاشم | 5. تفسير «البرهان»، [[بحرانی، هاشم بن سلیمان|سيد هاشم بحرانى]] ، چاپ مؤسسه بعثت، قم به‌همراه مقدمه محمدمهدى آصفى، 5 جلد. | ||
6. دائرةالمعارف تشيع به كوشش جمعى از انديشمندان حوزه و دانشگاه، نشر سعيد محبى، تهران، چاپ اول، جلد سوم و چهارم. | 6. دائرةالمعارف تشيع به كوشش جمعى از انديشمندان حوزه و دانشگاه، نشر سعيد محبى، تهران، چاپ اول، جلد سوم و چهارم. | ||