پرش به محتوا

دراسات تراثیة فى التربیة الإسلامیة: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'می شدند' به 'می‌شدند'
جز (جایگزینی متن - 'هها' به 'ه‌ها')
جز (جایگزینی متن - 'می شدند' به 'می‌شدند')
 
(۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱۵۲: خط ۱۵۲:
ب)عوامل تربیت کودک[3-6 ساله]در جامعۀ اسلامی؛ در اینجا از سه عامل مهم؛ یعنی، خانواده، اجتماع(کوچه و خیابان)و مکتب‌خانه یاد می‌شود. در جوامع اسلامی خانواده از مهمترین محیط‌های تربیتی و نخستین آنهاست. خانواده در جامعه‌‌های اسلامی ویژگی‌های سه‌گان‌های داشته است. هر خانواده کودکان خود را در سه زمینه اساسی تربیت می‌کرده و تربیت در هر زمینه روش‌‌هایی داشته است. اجتماع یا خیابان، در شهر‌های عربی-اسلامی، محیط‍‌ بیرون از خانه بوده است که کودکان، مدتی از وقت خود را در آن می‌گذراندند. خیابان برای کودک، جهانی جز خانه است؛ جهانی آزاد از قید و بند‌های درون‌خان‌های، با این حال بچه‌ها در کوچه و خیابان آزادی کامل نداشته‌اند و با قیدوبند‌های دیگر روبه‌روی می‌شدند، این محیط‍‌ نیز روش‌های تربیتی ویژ‌های داشته است. مکتب، دیگر محیط‍‌ تربیتی در جامعۀ اسلامی و درواقع نخستین نهاد آموزشی اسلام بوده و روش‌های ویژ‌های در تربیت و تعلیم کودکان داشته است که یک‌به‌یک شرح و شماره گشته‌اند.  
ب)عوامل تربیت کودک[3-6 ساله]در جامعۀ اسلامی؛ در اینجا از سه عامل مهم؛ یعنی، خانواده، اجتماع(کوچه و خیابان)و مکتب‌خانه یاد می‌شود. در جوامع اسلامی خانواده از مهمترین محیط‌های تربیتی و نخستین آنهاست. خانواده در جامعه‌‌های اسلامی ویژگی‌های سه‌گان‌های داشته است. هر خانواده کودکان خود را در سه زمینه اساسی تربیت می‌کرده و تربیت در هر زمینه روش‌‌هایی داشته است. اجتماع یا خیابان، در شهر‌های عربی-اسلامی، محیط‍‌ بیرون از خانه بوده است که کودکان، مدتی از وقت خود را در آن می‌گذراندند. خیابان برای کودک، جهانی جز خانه است؛ جهانی آزاد از قید و بند‌های درون‌خان‌های، با این حال بچه‌ها در کوچه و خیابان آزادی کامل نداشته‌اند و با قیدوبند‌های دیگر روبه‌روی می‌شدند، این محیط‍‌ نیز روش‌های تربیتی ویژ‌های داشته است. مکتب، دیگر محیط‍‌ تربیتی در جامعۀ اسلامی و درواقع نخستین نهاد آموزشی اسلام بوده و روش‌های ویژ‌های در تربیت و تعلیم کودکان داشته است که یک‌به‌یک شرح و شماره گشته‌اند.  


2. نقش‌های کارکردی مدرس[وظایف معلم]: در این گفتار، از مفهوم نقش(دور)، کارکردی(الوظیفیة)و مدرس می‌گوید و علت گزینش عنوان نقش‌های کارکردی مدرس (ادوار المدرس الوظیفیة)را به جای وظایف معلم، می‌آورد و به گستره و تعدد وظایف معلم می‌پردازد و از تعارض وظایف با یکدیگر یاد می‌کند.  
2. نقش‌های کارکردی مدرس[وظایف معلم]: در این گفتار، از مفهوم نقش(دور)، کارکردی(الوظیفیة)و مدرس می‌گوید و علت گزینش عنوان نقش‌های کارکردی مدرس (ادوار المدرس الوظیفیة) را به جای وظایف معلم، می‌آورد و به گستره و تعدد وظایف معلم می‌پردازد و از تعارض وظایف با یکدیگر یاد می‌کند.  


آنگاه به نقش‌های مدرس در میراث تربیتی اسلام می‌رسد و از نه مورد آن به این ترتیب یاد می‌کند: ا)نقش آموزشی معلم؛ این نقش با نزول قرآن آغازید و با گسترش مسجد در جای‌جای جهان اسلام، آموزش دین و آنچه بدان وابسته است از کار‌های اساسی معلمان شد. آموزش ویژۀ مسجد نبود و در دیگر نهاد‌های آموزشی هم وجود داشت. در فرهنگ آموزشی اسلام، از آموزگاران ساده تا بزرگترین دانشمندان، به آموزش می‌پرداختند.  
آنگاه به نقش‌های مدرس در میراث تربیتی اسلام می‌رسد و از نه مورد آن به این ترتیب یاد می‌کند: ا)نقش آموزشی معلم؛ این نقش با نزول قرآن آغازید و با گسترش مسجد در جای‌جای جهان اسلام، آموزش دین و آنچه بدان وابسته است از کار‌های اساسی معلمان شد. آموزش ویژۀ مسجد نبود و در دیگر نهاد‌های آموزشی هم وجود داشت. در فرهنگ آموزشی اسلام، از آموزگاران ساده تا بزرگترین دانشمندان، به آموزش می‌پرداختند.  
خط ۱۶۶: خط ۱۶۶:
و)مدرس رهبر روحی مردم است؛ دانشمندان وارثان پیامبران و رهبران مردم و دگرگون‌کنندۀ نظام‌‌هایند، بگون‌های که در زندگی و مرگ، مورد توجه مردم و حسادت حاکمانند. رهبری روحی دانشمندان در زمینه‌‌های زیر است: رهبری سیاسی امت، پایداری در برابر تباهی و فساد، مشارکت در جهاد و پیشگامی در کار‌‌هایی که به نفع عموم مردم است.  
و)مدرس رهبر روحی مردم است؛ دانشمندان وارثان پیامبران و رهبران مردم و دگرگون‌کنندۀ نظام‌‌هایند، بگون‌های که در زندگی و مرگ، مورد توجه مردم و حسادت حاکمانند. رهبری روحی دانشمندان در زمینه‌‌های زیر است: رهبری سیاسی امت، پایداری در برابر تباهی و فساد، مشارکت در جهاد و پیشگامی در کار‌‌هایی که به نفع عموم مردم است.  


ز)نقش مدیریتی مدرس؛ مدرسان، از کار‌های ویژۀ گرداندن مدارس می‌پرداختند و کاری به سرپرستی اوقاف، اسکان طلاب و جز اینها نداشتند چه، این کارها به سرپرست مدرسه واگذار می‌شد؛ اما در زمینه آموزشی، معلمان در همان حال که به آموزش می‌پرداختند، به کار‌های نقیب(مبصر)و معید(دستیار آموزشی)رسیدگی می‌کردند. با این حال گاه معلمان به آنچه در حوزۀ سرپرستی مدارس بوده نیز تن می‌دادند.  
ز)نقش مدیریتی مدرس؛ مدرسان، از کار‌های ویژۀ گرداندن مدارس می‌پرداختند و کاری به سرپرستی اوقاف، اسکان طلاب و جز اینها نداشتند چه، این کارها به سرپرست مدرسه واگذار می‌شد؛ اما در زمینه آموزشی، معلمان در همان حال که به آموزش می‌پرداختند، به کار‌های نقیب(مبصر)و معید(دستیار آموزشی) رسیدگی می‌کردند. با این حال گاه معلمان به آنچه در حوزۀ سرپرستی مدارس بوده نیز تن می‌دادند.  


ح)مدرس به مثابه کارشناس تکنولوژی آموزشی؛ مراد از تکنولوژی آموزشی، بهره‌گیری از وسایل کمک‌آموزشی درخور زمان است. مدرسان مسلمان از این مقوله بسیار در آموزش بهره می‌گرفتند؛ بمثل، در آموزش هندسه و پزشکی.  
ح)مدرس به مثابه کارشناس تکنولوژی آموزشی؛ مراد از تکنولوژی آموزشی، بهره‌گیری از وسایل کمک‌آموزشی درخور زمان است. مدرسان مسلمان از این مقوله بسیار در آموزش بهره می‌گرفتند؛ بمثل، در آموزش هندسه و پزشکی.  
خط ۲۵۴: خط ۲۵۴:
اسلام، دینی فرهنگی و تمدن‌زاست و پیروانش را به‌فراگیری دانش خوانده است و علم‌آموزی در آن از واجبات است و علم هم، منحصر در معارف دینی نیست. مسلمانان در راه دانش، سفرها کرده‌اند و رنجها برده‌اند، سهل است سفر در پی دانش، گاه واجب و گاه مستحب بوده است. می‌گویند پیامبر اسلام(ص)به علی(ع)گفته است کفش‌‌هایی از آهن برگیر و در پی دانش، آنها را کهنه کن. حدیث در پی علم بودن حتی در چین؛ نمودی زیبا و رسا از گرایش اسلام به سفر در پی دانش است.  
اسلام، دینی فرهنگی و تمدن‌زاست و پیروانش را به‌فراگیری دانش خوانده است و علم‌آموزی در آن از واجبات است و علم هم، منحصر در معارف دینی نیست. مسلمانان در راه دانش، سفرها کرده‌اند و رنجها برده‌اند، سهل است سفر در پی دانش، گاه واجب و گاه مستحب بوده است. می‌گویند پیامبر اسلام(ص)به علی(ع)گفته است کفش‌‌هایی از آهن برگیر و در پی دانش، آنها را کهنه کن. حدیث در پی علم بودن حتی در چین؛ نمودی زیبا و رسا از گرایش اسلام به سفر در پی دانش است.  


سفر‌های علمی از روزگار پیامبر اکرم(ص)آغاز شد و پس از آن جناب شدت گرفت و سرانجام شهر‌‌هایی در جهان اسلام مراکز علمی شدند و مسلمانان از اقصی نقاط‍‌ جهان در پی علم بدانها سفر می‌کردند.  
سفر‌های علمی از روزگار پیامبر اکرم(ص)آغاز شد و پس از آن جناب شدت گرفت و سرانجام شهر‌‌هایی در جهان اسلام مراکز علمی‌شدند و مسلمانان از اقصی نقاط‍‌ جهان در پی علم بدانها سفر می‌کردند.  


جوانی درخورترین زمان برای سفر‌های علمی بوده است؛ با این حال در کودکی و پس از جوانی هم مسلمانان به سفر‌های علمی می‌رفتند، گسترۀ جغرافیایی سفر‌های علمی در جهان اسلام نشان می‌دهد که مردم در برخی کشور‌های یا مناطق اسلامی بیشتر به سفر‌های علمی می‌رفتند و این برآمد شرایط‍‌ خاص کشور‌های مسافرپذیر و مسافرفرست بوده است.  
جوانی درخورترین زمان برای سفر‌های علمی بوده است؛ با این حال در کودکی و پس از جوانی هم مسلمانان به سفر‌های علمی می‌رفتند، گسترۀ جغرافیایی سفر‌های علمی در جهان اسلام نشان می‌دهد که مردم در برخی کشور‌های یا مناطق اسلامی بیشتر به سفر‌های علمی می‌رفتند و این برآمد شرایط‍‌ خاص کشور‌های مسافرپذیر و مسافرفرست بوده است.  
خط ۲۸۴: خط ۲۸۴:
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:فاقد اتوماسیون]]
[[رده:فاقد اتوماسیون]]
[[رده:فاقد تصویر روی جلد]]