مبانی فقهی مشروعیت قدرت سیاسی در اندیشه امام خمینی(ره): تفاوت میان نسخه‌ها

}}

1- فلسفه و ضرورت قدرت از دیدگاه امام خمینی

امام خمینی پس از بدیهی دانستن تشکیل حکومت در اجتماع بشری، نقطه عزیمت خویش را در جهت اثبات وجه خاصی از آن که همان حکومت اسلامیمی‌باشد، قرار داده و در این راستا با استفاده از دلیل عقل و بهره‌گیری از سنت معصوم و استناد به اجماع مسلمین به اثبات ضرورت تشکیل حکومت اسالمی، چه در حضور معصوم و چه در عصرغیبت ایشان پرداخته‌اند.

مبانی عقلی- نظری لازمه حکم عقل و شرع تمهید گردیده و به قاعده معروف «کل ما حکم به العقل حکم به الشرع» رهنمون میگردیم و مقدمات لازم جهت کشف حکم شرعی از مجرای دلیل عقلی ایجاد می‌گردد و این دیدگاه حضرت امام در ضرورت حکومت اسالمی می‌باشد و ایشان با استناد به منابع معتبر استنباط احکام شرعی چنین

می‌فرمایند: «اگر کسی بپرسد چرا خدای حکیم «اولی الامر» قرار داده و به اطاعت آنان امر کرده است، جواب داده خواهد شد که به علل و دلایل بسیار چنین کرده است. از آن جمله، این که چون مردم بر طریقه مشخص و معینی نگه‌داشته شده، و دستور یافته‌اند که از این طریقه تجاوز ننمایند و از حدود و قوانین مقرر در نگذرند، زیرا که با این تجاوز و تخطی دچار فساد خواهند شد.

و نکته بعد مسئله اجماع هست و حضرت امام تشکیل حکومت اسلامی را با توجه به ادله نسبت به آن مسئله اجماع فقها را در این رابطه مطرح می‌نمایند.

خلاصه آن این است که هرگاه علما و بزرگان دین بر مسأله‌ای اتفاق کنند و وحدت نظر داشته باشند، به حکم عقل و عادت می‌توان پی برد که این نظر منطبق بر حقایق و واقعیات دین است، عقیده‌ای است درست و امام و پیشوای مذهب نیز با آن موافق است و ایشان در این رابطه به بیان اهداف و غایات ایجاد چنین سامانه زیست جمعی درمیان مسلمانان پرداخته و با اشاره به جوهره حکومت اسلامی به عنوان حکومت مبتنی بر عدل و دموکراسی و قواعد اسلامی غایت آن را عرفان الهی و بسط و توسعه عدل و خدمت به مردم دانسته‌اند.

2- مشروعیت قدرت از نگاه امام خمینی

1- انتخاب اهل حل و عقد، -2 استخلاف -3 شورا -4 تقلب و استیلا.

'''اما مبانی مشروعیت از دیدگاه شیعه بر ابتنا بر آرای امام خمینی'''

ایشان پس از ذکر امامت بالامامه پیامبر و امیرمؤمنان این چنین میفرمایند که تبعیت از رسول خدا هم به حکم خداست که میفرماید:

«اطیعوا الرسول» پیروی از متصدیان حکومت یا اولوالامر، نیز به حکم الهی است.

با توجه به عدم ذکر مفهوم ولایت فقیه در پیشنویس اولیه قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و اکتفا به نظارت حقوقی شورای نگهبان و تأیید این  پیشنویس ها از سوی حضرت امام و ارجاع به مجلس خبرگان قانون اساسی جهت بررسی و تصویب، این گونه قابل تفسیر می باشد که ایشان بعد از رسوخ عناصر ناصالح و حرکت مسیر امور به سمت مجاری غیراسلامی امام خمینی علاوه بر وجود نهادی چون شورای نگهبان ،تحقق و عقلیت نظریه «ولایت مطلقه انتصابی فقیه در عصر غیبت» را بطور کامل لازم دیده و بدین جهت در مراحل بعدی، اصل ولایت فقیه و حضور شخص ولی فقیه در رأس ساختار حقوقی قدرت به عنوان محور کلام ایشان مطرح گردیده.

امام خمینی برای اثبات ولایت مطلقه فقیهان به سه قسم ادله استناد می‌نماید:  

1- مستقلات عقلیه،  

2- غیر مستقلات عقلیه،  

3-روایات و احادیث معصومین.

مستقلات عقلیه، عقل حکم می‌کند که عدالت اقتضاء اولیه‌اش این است که معصوم آن را در جامعه انجام دهد ولی در زمان غیبت معصوم، عقل حکم  میکند که حاکمیتی بر انسان استقرار یابد که بیشترین قرابت را با حاکمیت معصوم به عنوان حکومت عدل داشته باشد.

در استدلال به غیر مستقلات نیز مرکز وجوه محور نقل بحث، احکام اسلام است، که این احکام به نحوی ترسیم و ساختاربندی گردیده است که در نهایت وجود شخص آگاه و عالم به این احکام و شجاع و مدیر جهت اجرای آنها، در رأس دستگاه حاکمیت امری اجتناب ناپذیر می نماید.

دلایل نقلی اثبات ولایت فقیه از نگاه امام خمینیایشان در کتاب کشف الاسرار به چهار حدیث معروف) توضیح شریعت حضرت  ولیعصر- اللهم ارحم خلفایی، مقبوله عمر بن حنظله و روایت تحف العقول از سیدالشهداء(اشاره می فرمایند و احادیث دیگر در اثبات مدعای نصب فقیه جامع الشرایط برای فتوا به نیابت امام عصر در زمان غیبت را مورد بررسی قرار  می‌دهند.

ساخت قدرت مشروع