۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
شرح بر زاد المسافر صدرالدین محمد بن ابراهیم شیرازی (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۴ نوامبر ۲۰۱۶، ساعت ۰۰:۵۵
، ۴ نوامبر ۲۰۱۶جایگزینی متن - 'صدر المتالهين' به 'صدر المتالهين'
جز (جایگزینی متن - '== وابسته‌ها == [[' به '== وابسته‌ها == {{وابسته‌ها}} [[') |
جز (جایگزینی متن - 'صدر المتالهين' به 'صدر المتالهين') |
||
| خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
«رساله زاد المسافر»، صدر المتالهين كه متن شرح حاضر مى‌باشد، از تاليفات صدر المتالهين مى‌باشد كه در آن براى اثبات معاد جسمانى برهان اقامه مى‌كند. اثبات معاد جسمانى از بنيادى‌ترين نظرات ملاصدرا مى‌باشد كه قبل از هيچ كس نتوانسته بود، اين مساله را مانند او مطرح كند. غالب حكما مساله معاد جسمانى را با اصول و ادله عقلى در تعارض مى‌دانستند، لذا گاه اين مساله را مورد انكار و گاه به صورت اجمالى و با استناد به آيات و روايات آن را پذيرفته‌اند. (المظاهر الالهية 85). | «رساله زاد المسافر»، [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|صدر المتالهين]] كه متن شرح حاضر مى‌باشد، از تاليفات [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|صدر المتالهين]] مى‌باشد كه در آن براى اثبات معاد جسمانى برهان اقامه مى‌كند. اثبات معاد جسمانى از بنيادى‌ترين نظرات ملاصدرا مى‌باشد كه قبل از هيچ كس نتوانسته بود، اين مساله را مانند او مطرح كند. غالب حكما مساله معاد جسمانى را با اصول و ادله عقلى در تعارض مى‌دانستند، لذا گاه اين مساله را مورد انكار و گاه به صورت اجمالى و با استناد به آيات و روايات آن را پذيرفته‌اند. (المظاهر الالهية 85). | ||
ملاصدرا در آثار خود براى برهانى نمودن مساله معاد جسمانى سعى بليغ نموده و در غالب آثارش به اين مساله پرداخته است. او در جلد 8 و 9 مفصل‌ترين اثر خود؛ يعنى الحكمة المتعالية (اسفار اربعه) را به مساله نفس و معاد اختصاص داده است. همچنين بخش قابل توجهى از ديگر آثار او همچون المبداء و المعاد، مفاتيح الغيب، الشواهد الربوبية، المظاهر الالهية، العرشية، و ... از آثارى كه مولف مستقلا در موضوع معاد جسمانى نگاشته است، رساله حاضر مى‌باشد. | ملاصدرا در آثار خود براى برهانى نمودن مساله معاد جسمانى سعى بليغ نموده و در غالب آثارش به اين مساله پرداخته است. او در جلد 8 و 9 مفصل‌ترين اثر خود؛ يعنى الحكمة المتعالية (اسفار اربعه) را به مساله نفس و معاد اختصاص داده است. همچنين بخش قابل توجهى از ديگر آثار او همچون المبداء و المعاد، مفاتيح الغيب، الشواهد الربوبية، المظاهر الالهية، العرشية، و ... از آثارى كه مولف مستقلا در موضوع معاد جسمانى نگاشته است، رساله حاضر مى‌باشد. | ||
| خط ۵۶: | خط ۵۶: | ||
اين رساله خيلى مختصر و در حد بيان روش مطالب نگاشته شده است. او در مقدمه اين رساله مى‌گويد: «أريد أن أذكر فى هذه الرسالة قولا وجيزا يشير إلى تحقيق القول فى مسألة المعاد الجسمانى الذى عجزت قوّة أفكار العلماء عن إثباته بالدليل العقلى، و كلّت أذهان الفضلاء عن الإيمان به إلّا عن طريق السمع النقلى، و غاية ما ذكروه فى تحقيق الأحوال المذكورة فى لسان الوحى و النبوّة من الصّور الأخرويّة أنّها متعلّقات بأجسام سماويّة أو أشباح مثالية فى مظاهر ماديّة، و هى غير موجودة فى الأعيان، بل هى فى الأذهان، أو أنّها تمثيلات مأوّلة تراد بها المعانى العقلية دون الصّور الجزئيّة الخارجيّة»(ص 17) | اين رساله خيلى مختصر و در حد بيان روش مطالب نگاشته شده است. او در مقدمه اين رساله مى‌گويد: «أريد أن أذكر فى هذه الرسالة قولا وجيزا يشير إلى تحقيق القول فى مسألة المعاد الجسمانى الذى عجزت قوّة أفكار العلماء عن إثباته بالدليل العقلى، و كلّت أذهان الفضلاء عن الإيمان به إلّا عن طريق السمع النقلى، و غاية ما ذكروه فى تحقيق الأحوال المذكورة فى لسان الوحى و النبوّة من الصّور الأخرويّة أنّها متعلّقات بأجسام سماويّة أو أشباح مثالية فى مظاهر ماديّة، و هى غير موجودة فى الأعيان، بل هى فى الأذهان، أو أنّها تمثيلات مأوّلة تراد بها المعانى العقلية دون الصّور الجزئيّة الخارجيّة»(ص 17) | ||
صدر المتالهين براى برهانى نمودن معاد جسمانى مقدماتى بيان مى‌كند كه قايل است، هر كس اين مقدمات را بپذيرد، بر ثبوت معاد جسمانى اذعان خواهد كرد. تعداد اين مقدمات در كتب ايشان متغير است. او در كتاب اسفار اين مقدمات را 11 مقدمه و در مبدا و معاد، عرشيه و شواهد الربوبيه 7 مقدمه و در مفاتيح الغيب 6 مقدمه بيان مى‌كند، ظاهرا بيشترين مقدمه را در اين كتاب بيان نموده كه 12 مقدمه مى‌باشد. | [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|صدر المتالهين]] براى برهانى نمودن معاد جسمانى مقدماتى بيان مى‌كند كه قايل است، هر كس اين مقدمات را بپذيرد، بر ثبوت معاد جسمانى اذعان خواهد كرد. تعداد اين مقدمات در كتب ايشان متغير است. او در كتاب اسفار اين مقدمات را 11 مقدمه و در مبدا و معاد، عرشيه و شواهد الربوبيه 7 مقدمه و در مفاتيح الغيب 6 مقدمه بيان مى‌كند، ظاهرا بيشترين مقدمه را در اين كتاب بيان نموده كه 12 مقدمه مى‌باشد. | ||
اين مقدمات عبارتند از: | اين مقدمات عبارتند از: | ||
| خط ۹۰: | خط ۹۰: | ||
آقاى آشتيانى با جمع و بررسى آرا و نظرات حكما و متكلمين قبل از آخوند و حكماى متاخر و مقايسه تطبيقى آراء آنها با نظر آخوند، اثرى كامل و تطبيقى از نظرات مختلف را در موضوع معاد به منصه ظهور در آورده و به گفته خودش اثر او مفصل‌ترين اثر در معاد مى‌باشد كه به مشرب صدرالمتألّهين و اهل عرفان، تحرير شده است. (ص 83) | آقاى آشتيانى با جمع و بررسى آرا و نظرات حكما و متكلمين قبل از آخوند و حكماى متاخر و مقايسه تطبيقى آراء آنها با نظر آخوند، اثرى كامل و تطبيقى از نظرات مختلف را در موضوع معاد به منصه ظهور در آورده و به گفته خودش اثر او مفصل‌ترين اثر در معاد مى‌باشد كه به مشرب صدرالمتألّهين و اهل عرفان، تحرير شده است. (ص 83) | ||
از مهم‌ترين آثارى كه مولف در تبيين معاد جسمانى بعد از صدر المتالهين مورد توجه قرار داده است، «رساله سبيل الرشاد فى اثبات المعاد»، آقا على مدرس زنوزى مى‌باشد. اين رساله از جمله تعليقات حكيم مؤسس آقاعلى مدرس قدس‌سره بر اسفار صدرالمتألهين قدس‌سره مى‌باشد كه توسط خود وى به صورت رساله مستقلى در آمده است. فارغ از اين رساله، وى شش رساله ديگر نيز از تعليقات خود بر اسفار سامان داده است. حكيم مؤسس آقاعلى مدرس (1307-1234ق) از قوى‌ترين شارحان آراء صدرالمتألهين مى‌باشد. وى علاوه بر توضيح و تفسير استادانه آراء ملاصدرا، اهل تصرف در مبانى بوده است و در بسيارى از مسايل حكمت متعاليه به نتايج يا روش استدلال حكيم پرآوازه شيراز انتقاد كرده، اساسى نو در انداخته است. مشهورترين ابتكار آقا على مدرس، روش او در حل مسأله معاد جسمانى مى‌باشد كه در رساله مذكور تبيين شده است. | از مهم‌ترين آثارى كه مولف در تبيين معاد جسمانى بعد از [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|صدر المتالهين]] مورد توجه قرار داده است، «رساله سبيل الرشاد فى اثبات المعاد»، آقا على مدرس زنوزى مى‌باشد. اين رساله از جمله تعليقات حكيم مؤسس آقاعلى مدرس قدس‌سره بر اسفار صدرالمتألهين قدس‌سره مى‌باشد كه توسط خود وى به صورت رساله مستقلى در آمده است. فارغ از اين رساله، وى شش رساله ديگر نيز از تعليقات خود بر اسفار سامان داده است. حكيم مؤسس آقاعلى مدرس (1307-1234ق) از قوى‌ترين شارحان آراء صدرالمتألهين مى‌باشد. وى علاوه بر توضيح و تفسير استادانه آراء ملاصدرا، اهل تصرف در مبانى بوده است و در بسيارى از مسايل حكمت متعاليه به نتايج يا روش استدلال حكيم پرآوازه شيراز انتقاد كرده، اساسى نو در انداخته است. مشهورترين ابتكار آقا على مدرس، روش او در حل مسأله معاد جسمانى مى‌باشد كه در رساله مذكور تبيين شده است. | ||
آقاى آشتيانى نظريه آقا على مدرس و برداشت خاص شيخ محمدحسين اصفهانى از نظر او را مورد بررسى قرار مى‌دهد و قائل است نظرى كه آقا على زنوزى ارايه نموده است، نظريه‌اى نوين در اين باب نمى‌باشد، بلكه قبل از او غياث‌الدين منصور دشتكى، قريب به همان نحوى كه مرحوم مدرس، اين مسأله را تحرير نموده، مسأله معاد را توجيه نموده است؛ ولى از آن جايى كه غياث‌الدين حركت در جوهر و اشتداد در صور طبيعى جسمانى را منكر است، در مفسده تناسخ گرفتار شده است؛ اما آقا على حكيم به تبع ملاصدرا، به حركت در جوهر قائل است، لذا از اين مفسده فرار كرده است. او بعد از تبيين نظر مدرس زنوزى به تفصيل نظر او و قرائت شيخ محمدحسين اصفهانى را مورد نقد قرار مى‌دهد. | آقاى آشتيانى نظريه آقا على مدرس و برداشت خاص شيخ محمدحسين اصفهانى از نظر او را مورد بررسى قرار مى‌دهد و قائل است نظرى كه آقا على زنوزى ارايه نموده است، نظريه‌اى نوين در اين باب نمى‌باشد، بلكه قبل از او غياث‌الدين منصور دشتكى، قريب به همان نحوى كه مرحوم مدرس، اين مسأله را تحرير نموده، مسأله معاد را توجيه نموده است؛ ولى از آن جايى كه غياث‌الدين حركت در جوهر و اشتداد در صور طبيعى جسمانى را منكر است، در مفسده تناسخ گرفتار شده است؛ اما آقا على حكيم به تبع ملاصدرا، به حركت در جوهر قائل است، لذا از اين مفسده فرار كرده است. او بعد از تبيين نظر مدرس زنوزى به تفصيل نظر او و قرائت شيخ محمدحسين اصفهانى را مورد نقد قرار مى‌دهد. | ||