۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
امامت و غیبت از دیدگاه علم کلام: تفاوت میان نسخهها
جز
جایگزینی متن - 'سيد مرتضى' به 'سيد مرتضى'
جز (جایگزینی متن - 'شيخ طوسى' به 'شيخ طوسى') |
جز (جایگزینی متن - 'سيد مرتضى' به 'سيد مرتضى') |
||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
«امامت و غيبت از ديدگاه علم كلام»، ترجمهاى است از كتاب «المقنع فى الغيبه» اثر سيد مرتضى علم الهدى (355- 436ق) كه به اهتمام واحد تحقيقات مسجد جمكران صورت گرفته است. | «امامت و غيبت از ديدگاه علم كلام»، ترجمهاى است از كتاب «المقنع فى الغيبه» اثر [[علمالهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] علم الهدى (355- 436ق) كه به اهتمام واحد تحقيقات مسجد جمكران صورت گرفته است. | ||
موضوع اثر در اثبات امامت و مساله غيبت امام مهدى(عج) از راه براهين كلامى شيعه مىباشد. | موضوع اثر در اثبات امامت و مساله غيبت امام مهدى(عج) از راه براهين كلامى شيعه مىباشد. | ||
اثر به درخواست يكى از وزيران زمان سيد مرتضى(ره) مبنى بر تبيين مفهوم غيبت تدوين شده است و از آن جا كه در اوّل كتاب و نيز در بخشهاى ديگر آن به اثار شافى و تنزيه الانبياء ارجاع داده شده، مىتوان دريافت اين اثر بعد از آن دو به رشته تحرير در آمده است. | اثر به درخواست يكى از وزيران زمان [[علمالهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]](ره) مبنى بر تبيين مفهوم غيبت تدوين شده است و از آن جا كه در اوّل كتاب و نيز در بخشهاى ديگر آن به اثار شافى و تنزيه الانبياء ارجاع داده شده، مىتوان دريافت اين اثر بعد از آن دو به رشته تحرير در آمده است. | ||
ارزش و اهميّت اين اثر را زمانى بيشتر درك مىكنيم كه متوجّه شويم [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]](ره) كه خود يكى از نامدارترين و تواناترين علماى شيعى در مباحث كلامى است، مقاطعى مهم از اين كتاب را گاهى به صورت نقل صريح و گاهى با اندكى تصرف و اختصار در كتاب غيبت و نيز در فصل فى الكلام فى الغبيه آورده و پس از آن همين نقلها، مورد نظر [[علامه مجلسى]](ره) قرار گرفته و آنها را در كتاب بحارالانوار جلد 51 باب 12 ذكر نموده است. پس المقنع يكى از مصادر با واسطه بحارالانوار به شمار مىرود. همين طور [[طبرسی، فضل بن حسن|[[طبرسی، فضل بن حسن|شيخ طبرسى]]]](ره) قسمتهايى از همين كتاب را در اثرخود اعلام الورى باعلام الهدى طى مسائل اول تا پنجم باب پنجم ذكر نموده است. | ارزش و اهميّت اين اثر را زمانى بيشتر درك مىكنيم كه متوجّه شويم [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]](ره) كه خود يكى از نامدارترين و تواناترين علماى شيعى در مباحث كلامى است، مقاطعى مهم از اين كتاب را گاهى به صورت نقل صريح و گاهى با اندكى تصرف و اختصار در كتاب غيبت و نيز در فصل فى الكلام فى الغبيه آورده و پس از آن همين نقلها، مورد نظر [[علامه مجلسى]](ره) قرار گرفته و آنها را در كتاب بحارالانوار جلد 51 باب 12 ذكر نموده است. پس المقنع يكى از مصادر با واسطه بحارالانوار به شمار مىرود. همين طور [[طبرسی، فضل بن حسن|[[طبرسی، فضل بن حسن|شيخ طبرسى]]]](ره) قسمتهايى از همين كتاب را در اثرخود اعلام الورى باعلام الهدى طى مسائل اول تا پنجم باب پنجم ذكر نموده است. | ||
| خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
انسان در تنهاييش حكومتى نمىخواهد، بلكه زمانى كه انسان را در هستى و كل نظام جهانى مطرح نموديم، ناچار اين انسان با اين پيوند و ارتباط به حكومتى نياز دارد هماهنگ با نظام هستى، و به حاكمى نياز دارد، آگاه به اين نظام و به قانونى نياز دارد، برگرفته شده از اين نظام و شيعه اين طرح حكومتى خود را به عنوان امامت معرفى كرده است و به همين جهت است كه شيعه با اعتقاد به امامت گره خورده است. براى همين مؤلف سازماندهى اثر خود را بر بحث امامت و خلافت كه اساس اختلافات شيعه با ديگر مذاهب مىباشد، گذاشته و نخست درباره امامت و وجوب آن بحث مىكند و پس از اثبات آن، عصمت را جزء آن شمرده است. سپس از لحاظ تاريخى امامهاى معصومين(ع) را به امام عصر(عج) رسانيده است. و اين راه از نظر مؤلف روشنترين راه است كه در اثبات امامت صاحب الزمان(ع) مورد اعتماد قرار گرفته و نيز بىشبهه و بىاشكالترين طريقه براى اثبات است و ايشان مسأله غيبت را طى دو بخش طى مباحث متنوعى ارائه مىدهند. | انسان در تنهاييش حكومتى نمىخواهد، بلكه زمانى كه انسان را در هستى و كل نظام جهانى مطرح نموديم، ناچار اين انسان با اين پيوند و ارتباط به حكومتى نياز دارد هماهنگ با نظام هستى، و به حاكمى نياز دارد، آگاه به اين نظام و به قانونى نياز دارد، برگرفته شده از اين نظام و شيعه اين طرح حكومتى خود را به عنوان امامت معرفى كرده است و به همين جهت است كه شيعه با اعتقاد به امامت گره خورده است. براى همين مؤلف سازماندهى اثر خود را بر بحث امامت و خلافت كه اساس اختلافات شيعه با ديگر مذاهب مىباشد، گذاشته و نخست درباره امامت و وجوب آن بحث مىكند و پس از اثبات آن، عصمت را جزء آن شمرده است. سپس از لحاظ تاريخى امامهاى معصومين(ع) را به امام عصر(عج) رسانيده است. و اين راه از نظر مؤلف روشنترين راه است كه در اثبات امامت صاحب الزمان(ع) مورد اعتماد قرار گرفته و نيز بىشبهه و بىاشكالترين طريقه براى اثبات است و ايشان مسأله غيبت را طى دو بخش طى مباحث متنوعى ارائه مىدهند. | ||
روش كلى كتاب عقلانى است و مصنّف از منابع شهود ونقل استفاده نكرده است و به صورت استدلالى و به شيوه متكلمان شيعه بحثهاى خود را مطرح نموده است و ديگر اينكه سيد مرتضى(ره) براى اوّلين بار، اين روش كتابت و اسلوب خاص در طرح مسايل و شبهات را به طريقه سوال و جواب (فان قيل- قلنا) بكار برد و در آن با برهان قوى و منطقى اشكالات مخالفين را جواب داده است. | روش كلى كتاب عقلانى است و مصنّف از منابع شهود ونقل استفاده نكرده است و به صورت استدلالى و به شيوه متكلمان شيعه بحثهاى خود را مطرح نموده است و ديگر اينكه [[علمالهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]](ره) براى اوّلين بار، اين روش كتابت و اسلوب خاص در طرح مسايل و شبهات را به طريقه سوال و جواب (فان قيل- قلنا) بكار برد و در آن با برهان قوى و منطقى اشكالات مخالفين را جواب داده است. | ||
==گزارش محتوا:== | ==گزارش محتوا:== | ||
مترجم در مقدّمه، به صورت گزارش، زندگىنامه و نسب سيد مرتضى(ره)ت و اثر المقنع را مورد بررسى قرار داده است. كتاب سيد مرتضى(ره) نخست در بخش اوّل درباره امامت و عصمت بحث مىكند. سپس ديدگاه فرقههايى از قبيل كيسانيّه، ناووسيّه، و واقفيّه درباره مهدى منتطر را بيان مىكند، در ادامه سبب غيبت امام مهدى(عج) مىآيد و مؤلف معتقد است كه بر ما لازم نيست كه سبب غيبت آن حضرت را به شكل معين و مشخص بيان كنيم، بلكه براى دانستن نيكو بودن غيبت او، همين مقدار كافى است كه بدانيم او معصوم است و كسى است كه هيچ كار ناشايستهاى انجام نمىدهد. همچنين ايشان سبب مخفى بودن امام زمان(عج) از دشمنان و دوستانش را ذكر و بين اين دو فرق قائل است. و در ادامه به اقامه حدود الهى در زمان غيبت اشاره مىشود و بخش دوم كه تكملهاى است كه بعد از اتمام المقنع بر آن افزوده شده، در آن از كيفيّت ارتباط امام غايب (ع) با دوستان خود در دوران غيبت و نيز از چگونگى رفتار شيعيان با او، چگونگى آگاهى امام به زمان ظهور و عدم امكان جاى گزينى براى امام بحث نموده است. | مترجم در مقدّمه، به صورت گزارش، زندگىنامه و نسب [[علمالهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]](ره)ت و اثر المقنع را مورد بررسى قرار داده است. كتاب [[علمالهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]](ره) نخست در بخش اوّل درباره امامت و عصمت بحث مىكند. سپس ديدگاه فرقههايى از قبيل كيسانيّه، ناووسيّه، و واقفيّه درباره مهدى منتطر را بيان مىكند، در ادامه سبب غيبت امام مهدى(عج) مىآيد و مؤلف معتقد است كه بر ما لازم نيست كه سبب غيبت آن حضرت را به شكل معين و مشخص بيان كنيم، بلكه براى دانستن نيكو بودن غيبت او، همين مقدار كافى است كه بدانيم او معصوم است و كسى است كه هيچ كار ناشايستهاى انجام نمىدهد. همچنين ايشان سبب مخفى بودن امام زمان(عج) از دشمنان و دوستانش را ذكر و بين اين دو فرق قائل است. و در ادامه به اقامه حدود الهى در زمان غيبت اشاره مىشود و بخش دوم كه تكملهاى است كه بعد از اتمام المقنع بر آن افزوده شده، در آن از كيفيّت ارتباط امام غايب (ع) با دوستان خود در دوران غيبت و نيز از چگونگى رفتار شيعيان با او، چگونگى آگاهى امام به زمان ظهور و عدم امكان جاى گزينى براى امام بحث نموده است. | ||
==گزارش وضعيّت:== | ==گزارش وضعيّت:== | ||