پرش به محتوا

نزهة الطرف في علم الصرف: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه ای تازه حاوی «<div class='wikiInfo'> [[پرونده:NUR20956J1.jpg|بندانگش» ایجاد کرد.)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵۲: خط ۵۲:
كتاب با دو مقدمه مفصل از محقق و نويسنده آغاز و مطالب در سى و چهار باب و يك خاتمه تنظيم شده است.
كتاب با دو مقدمه مفصل از محقق و نويسنده آغاز و مطالب در سى و چهار باب و يك خاتمه تنظيم شده است.


تمركز نويسنده در تأليف كتاب بر سهولت و وضوح عبارات، تبويب مطالب و زينت ابواب به تمارين نافع و پراهميت و جداول سودمند در تصريف افعال، بوده است. همچنين وى در ايراد شواهد، بر ذكر آيات قرآنى و روايات شريف اعتماد كرده و از اشعار، حكم و... نيز سود برده است (مقدمه محقق، ص 7).
تمركز نويسنده در تأليف كتاب بر سهولت و وضوح عبارات، تبويب مطالب و زينت ابواب به تمارين نافع و پراهميت و جداول سودمند در تصريف افعال، بوده است. همچنين وى در ايراد شواهد، بر ذكر آيات قرآنى و روايات شريف اعتماد كرده و از اشعار، حكم و... نيز سود برده است <ref>مقدمه محقق، ص 7</ref>.


اثر حاضر از جمله كتب سودمند و باارزشى شمرده مى‌شود كه نتيجه تلاش‌هاى بسيار و موفقيت‌آميز نويسنده در علم صرف مى‌باشد (همان، ص 6).
اثر حاضر از جمله كتب سودمند و باارزشى شمرده مى‌شود كه نتيجه تلاش‌هاى بسيار و موفقيت‌آميز نويسنده در علم صرف مى‌باشد <ref>همان، ص 6</ref>.


مؤلف در تدوين مطالب، از اسلوبى جديد، روشى مبتكرانه و طريقى جديد در طرح مطالب و بسط آن‌ها بهره برده، به‌گونه‌اى كه تفهيم مطالب را آسان نموده است (همان).
مؤلف در تدوين مطالب، از اسلوبى جديد، روشى مبتكرانه و طريقى جديد در طرح مطالب و بسط آن‌ها بهره برده، به‌گونه‌اى كه تفهيم مطالب را آسان نموده است <ref>همان</ref>.


== گزارش محتوا ==
== گزارش محتوا ==




در مقدمه محقق، پس از مقايسه بين مدارس نحو و صرف بصره، كوفه، بغداد و اندلس، زندگى‌نامه نسبتا مفصلى از نويسنده ارائه و در نهايت، مطالبى پيرامون كتاب عرضه شده است (مقدمه محقق، ص 4).
در مقدمه محقق، پس از مقايسه بين مدارس نحو و صرف بصره، كوفه، بغداد و اندلس، زندگى‌نامه نسبتا مفصلى از نويسنده ارائه و در نهايت، مطالبى پيرامون كتاب عرضه شده است <ref>مقدمه محقق، ص 4</ref>.


مقدمه نويسنده به ارائه مطالبى پيرامون علم صرف اختصاص يافته و در آن با تعريف علم صرف، واضع، استمداد، غرض، فايده، موضوع، مسائل، ميزان صرفى و وجه تسميه آن، آشنا خواهيم شد (مقدمه محقق، ص 28).
مقدمه نويسنده به ارائه مطالبى پيرامون علم صرف اختصاص يافته و در آن با تعريف علم صرف، واضع، استمداد، غرض، فايده، موضوع، مسائل، ميزان صرفى و وجه تسميه آن، آشنا خواهيم شد <ref>مقدمه محقق، ص 28</ref>.


نويسنده در باب اول، به بحث از كلمه، تقسيمات و اصول آن و در باب دوم، به تقسيمات فعل پرداخته است. از جمله اين تقسيمات عبارتند از: صحيح و غير صحيح (معتل، مهموز، مضاعف)، معلوم و مجهول و لازم و متعدى (متن كتاب، ص 32 - 42).
نويسنده در باب اول، به بحث از كلمه، تقسيمات و اصول آن و در باب دوم، به تقسيمات فعل پرداخته است. از جمله اين تقسيمات عبارتند از: صحيح و غير صحيح (معتل، مهموز، مضاعف)، معلوم و مجهول و لازم و متعدى <ref>متن كتاب، ص 32 - 42</ref>.


در باب سوم، به اصل فعل و مشتقات آن و در باب چهارم، به فعل ماضى و حكم، كيفيت بنا و اصل آن، پرداخته شده است (همان، ص 43 - 50).
در باب سوم، به اصل فعل و مشتقات آن و در باب چهارم، به فعل ماضى و حكم، كيفيت بنا و اصل آن، پرداخته شده است <ref>همان، ص 43 - 50</ref>.


باب پنجم نيز به فعل مضارع، علامت، حكم و اصل آن و باب ششم، به اعراب فعل مضارع، اختصاص يافته است (همان، ص 51 - 68).
باب پنجم نيز به فعل مضارع، علامت، حكم و اصل آن و باب ششم، به اعراب فعل مضارع، اختصاص يافته است <ref>همان، ص 51 - 68</ref>.


در باب هفتم، تعريف فعل امر، قاعده اعلال و اشتقاق فعل امر مخاطب و كيفيت اشتقاق فعل امر حاضر و در باب هشتم، مباحث مربوط به ثلاثى و رباعى مجرد و مزيد آمده است كه از جمله مباحث آن مى‌توان به قاعده شناخت مجرد از مزيد؛ ابواب فعل ثلاثى مجرد و مزيد و ابواب فعل رباعى مجرد و مزيد اشاره نمود (همان، ص 69 - 83).
در باب هفتم، تعريف فعل امر، قاعده اعلال و اشتقاق فعل امر مخاطب و كيفيت اشتقاق فعل امر حاضر و در باب هشتم، مباحث مربوط به ثلاثى و رباعى مجرد و مزيد آمده است كه از جمله مباحث آن مى‌توان به قاعده شناخت مجرد از مزيد؛ ابواب فعل ثلاثى مجرد و مزيد و ابواب فعل رباعى مجرد و مزيد اشاره نمود <ref>همان، ص 69 - 83</ref>.


در باب نهم، با اوزان اسم (كه عبارتند از ثلاثى، رباعى و خماسى) و در باب دهم، با مباحث مربوط به معتل آشنا خواهيم شد (همان، ص 84 - 111).
در باب نهم، با اوزان اسم (كه عبارتند از ثلاثى، رباعى و خماسى) و در باب دهم، با مباحث مربوط به معتل آشنا خواهيم شد <ref>همان، ص 84 - 111</ref>.


مباحثى كه در ساير ابواب كتاب، بدان پرداخته شده، به ترتيب عبارتند از: مضاعف؛ فعل معلوم و مجهول؛ فعل لازم و متعدى؛ مصدر؛ اسم فاعل؛ اسم مفعول؛ صفت مشبهه؛ افعل التفضيل؛ اسم مكان و زمان؛ مره، تكرار و نوع؛ اسم آلت؛ صيغه مبالغه و احكام آن؛ فعل تعجب؛ افعال ناقصه؛ افعال قلوب؛ باب اعلم، ارى و ملحقات آن‌ها؛ افعال مقاربه؛ افعال مدح و ذم؛ اشتغال؛ تنازع؛ فعل جامد؛ نون تأكيد ثقيله و خفيفه و ادغام.
مباحثى كه در ساير ابواب كتاب، بدان پرداخته شده، به ترتيب عبارتند از: مضاعف؛ فعل معلوم و مجهول؛ فعل لازم و متعدى؛ مصدر؛ اسم فاعل؛ اسم مفعول؛ صفت مشبهه؛ افعل التفضيل؛ اسم مكان و زمان؛ مره، تكرار و نوع؛ اسم آلت؛ صيغه مبالغه و احكام آن؛ فعل تعجب؛ افعال ناقصه؛ افعال قلوب؛ باب اعلم، ارى و ملحقات آن‌ها؛ افعال مقاربه؛ افعال مدح و ذم؛ اشتغال؛ تنازع؛ فعل جامد؛ نون تأكيد ثقيله و خفيفه و ادغام.
خط ۸۶: خط ۸۶:
در پاورقى‌ها علاوه بر ذكر منابع، توضيحاتى پيرامون برخى كلمات و عبارات متن داده شده است.
در پاورقى‌ها علاوه بر ذكر منابع، توضيحاتى پيرامون برخى كلمات و عبارات متن داده شده است.


==پانويس ==
<references />
== منابع مقاله ==
== منابع مقاله ==


مقدمه و متن كتاب.
مقدمه و متن كتاب.
خط ۹۵: خط ۹۶:


[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
۵۳٬۳۲۷

ویرایش