پرش به محتوا

ابن نبیه، علی بن محمد: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' ' به ' '
جز (جایگزینی متن - ' ،' به '،')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ')
خط ۲۸: خط ۲۸:
| پیش از =  
| پیش از =  
| اساتید =  
| اساتید =  
| مشایخ =  
| مشایخ =  
| معاصرین = الملک الاشرف موسی، الناصر لدین الله عباسی
| معاصرین = الملک الاشرف موسی، الناصر لدین الله عباسی
| شاگردان =  
| شاگردان =  
خط ۵۲: خط ۵۲:


==ویژگی‌های ادبی==
==ویژگی‌های ادبی==
سروده‌های ابن ‌نبیه نشان از وسعت اطلاع او در ادب و لغت و جز آن دارد.
سروده‌های ابن ‌نبیه نشان از وسعت اطلاع او در ادب و لغت و جز آن دارد.  


شاید بتوان وی را که در شمار نوخاستگان نهاده‌اند، یکی از پیشتازان تجدید حیات شعر و ادب در مصر و شام در عصر ایوبیان به شمار آورد، هرچند شعر او به رغم حلاوتی که دارد، از جزالت و بلاغت چندان برخوردار نیست. وی در بدیهه‌سرایی استاد بوده و لغز نیز می‌سروده است. تفنن‌های دیگر نیز در شعر داشته است، ازجمله آنکه قصیدۀ «مِضمار الخواطر» را که خود آن را بی‌مانند خوانده است، چنان برساخته که حروف نقطه‌دار و بی‌نقطه از آغاز تا انجام، یک در میان قرار گرفته‌اند (این قصیده در دیوان نیامده است) یا آنکه در یک بیت، کلماتی را پشت سر هم آورده که هریک مقلوب کلمه پیشین است.
شاید بتوان وی را که در شمار نوخاستگان نهاده‌اند، یکی از پیشتازان تجدید حیات شعر و ادب در مصر و شام در عصر ایوبیان به شمار آورد، هرچند شعر او به رغم حلاوتی که دارد، از جزالت و بلاغت چندان برخوردار نیست. وی در بدیهه‌سرایی استاد بوده و لغز نیز می‌سروده است. تفنن‌های دیگر نیز در شعر داشته است، ازجمله آنکه قصیدۀ «مِضمار الخواطر» را که خود آن را بی‌مانند خوانده است، چنان برساخته که حروف نقطه‌دار و بی‌نقطه از آغاز تا انجام، یک در میان قرار گرفته‌اند (این قصیده در دیوان نیامده است) یا آنکه در یک بیت، کلماتی را پشت سر هم آورده که هریک مقلوب کلمه پیشین است.  


ابن ‌نبیه کلمات و تعبیرات قرآنی را فراوان و بی‌محابا در اشعارش اقتباس و تضمین می‌کرده و در این کار، راه افراط می‌پیموده است، تا آنجا که بزرگان علم و ادب آن را بر او خرده گرفته‌اند. بدین‌سان، سروده‌های ابن ‌نبیه آکنده از صنعت است و در این باب تکیه وی بر تشبیه، خصوصاً تشبیه بلیغ است. در مدح نیز از افراط و غلوّ پرهیز نکرده است. در اشعار او پاره‌ای کلمات فارسی به کار رفته که برخی از آنها کهن است و برخی دیگر از دوران اسلامی است مثلاً بستان، همیان، دیوان، تاج، ایران، شاه ارمن، که به عنوان لقبی برای الملک ‌الاشرف به کار رفته، نرجس، بهرمان، جلنار، کیوان، دیباج. علاوه بر این، گاه کلماتی به کار برده که شاید تا آن زمان در شعر عربی به کار نرفته باشد: کُلَهْبَند و نیز شکل کاملاً فارسی چوگان به جای صولجان که در میان عربها معروف بوده است یا سوسان به جای سوسن و نیز کلمه‌ی شرپوشه نوعی کلاه، نیز قابل توجه است.  
ابن ‌نبیه کلمات و تعبیرات قرآنی را فراوان و بی‌محابا در اشعارش اقتباس و تضمین می‌کرده و در این کار، راه افراط می‌پیموده است، تا آنجا که بزرگان علم و ادب آن را بر او خرده گرفته‌اند. بدین‌سان، سروده‌های ابن ‌نبیه آکنده از صنعت است و در این باب تکیه وی بر تشبیه، خصوصاً تشبیه بلیغ است. در مدح نیز از افراط و غلوّ پرهیز نکرده است. در اشعار او پاره‌ای کلمات فارسی به کار رفته که برخی از آنها کهن است و برخی دیگر از دوران اسلامی است مثلاً بستان، همیان، دیوان، تاج، ایران، شاه ارمن، که به عنوان لقبی برای الملک ‌الاشرف به کار رفته، نرجس، بهرمان، جلنار، کیوان، دیباج. علاوه بر این، گاه کلماتی به کار برده که شاید تا آن زمان در شعر عربی به کار نرفته باشد: کُلَهْبَند و نیز شکل کاملاً فارسی چوگان به جای صولجان که در میان عربها معروف بوده است یا سوسان به جای سوسن و نیز کلمه‌ی شرپوشه نوعی کلاه، نیز قابل توجه است.