۱۰۶٬۳۲۴
ویرایش
سعید بن جبیر: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
}} | }} | ||
'''سعيد بن جبير''' (متوفای شعبان 64ق) از تابعين<ref>تابعين افرادى را گويند كه شخص رسول خدا(ص) را درك نكرده‌اند ولى اصحاب او را در حال اسلام درك كرده باشند. و اگر هيچ‌يك از صحابه را در حال اسلام، نديده باشند ولى با تابعان او ملاقات كرده باشند آنان را اتباع تابعين يا تابعين تابعين نامند. مفسّرانى از تابعين برخاسته‌اند كه سعيد بن جبير از معروف‌ترين آنان مى‌باشد.</ref> و شاگرد ابن عباس مى‌باشد. | '''سعيد بن جبير''' (متوفای شعبان 64ق) از تابعين<ref>تابعين افرادى را گويند كه شخص رسول خدا(ص) را درك نكرده‌اند ولى اصحاب او را در حال اسلام درك كرده باشند. و اگر هيچ‌يك از صحابه را در حال اسلام، نديده باشند ولى با تابعان او ملاقات كرده باشند آنان را اتباع تابعين يا تابعين تابعين نامند. مفسّرانى از تابعين برخاسته‌اند كه سعيد بن جبير از معروف‌ترين آنان مى‌باشد.</ref> و شاگرد [[ابن عباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]] مى‌باشد. | ||
==استادان== | ==استادان== | ||
او تفسير را از ابن عبّاس اخذ كرده است و روايات تفسيرى او مستند به او مى‌باشد. او اجتهاد و فتوى داشت خود وى از داناترين تابعان مى‌باشد. | او تفسير را از [[ابن عباس، عبدالله بن عباس|ابن عبّاس]] اخذ كرده است و روايات تفسيرى او مستند به او مى‌باشد. او اجتهاد و فتوى داشت خود وى از داناترين تابعان مى‌باشد. | ||
==جایگاه علمی== | ==جایگاه علمی== | ||
او از معروف‌ترين چهره‌هاى تفسيرى و قرائتى است. و از طبقه سوّم محسوب مى‌شود. او از پنج‌نفرى است كه از خواصّ و نزديكان امام سجّاد (ع) بودند، و عامل شهادت او نيز همين امر بود. در مورد فضل و دانش تفسيرى او گفته‌اند: «ما على وجه الأرض احد الّا و هو يحتاج الى علمه» «در روى زمين احدى نيست كه به علم و دانش او نيازى نداشته باشد. | او از معروف‌ترين چهره‌هاى تفسيرى و قرائتى است. و از طبقه سوّم محسوب مى‌شود. او از پنج‌نفرى است كه از خواصّ و نزديكان [[امام سجاد علیه‌السلام|امام سجّاد(ع)]] بودند، و عامل شهادت او نيز همين امر بود. در مورد فضل و دانش تفسيرى او گفته‌اند: «ما على وجه الأرض احد الّا و هو يحتاج الى علمه» «در روى زمين احدى نيست كه به علم و دانش او نيازى نداشته باشد. | ||
او از نظر عبادت و پارسائى در مقام بسيار عالى قرار داشت به حدّى كه گاهى تمام قرآن را در دو ركعت نماز قرائت مى‌نمود. | او از نظر عبادت و پارسائى در مقام بسيار عالى قرار داشت به حدّى كه گاهى تمام قرآن را در دو ركعت نماز قرائت مى‌نمود. | ||
| خط ۷۶: | خط ۷۶: | ||
هنگامى كه اهل كوفه از ابن عبّاس در مورد امور دينى مى‌پرسيدند او در پاسخ گفت: آيا سعيد بن جبير در ميان شما نيست؟» | هنگامى كه اهل كوفه از ابن عبّاس در مورد امور دينى مى‌پرسيدند او در پاسخ گفت: آيا سعيد بن جبير در ميان شما نيست؟» | ||
ابن نديم در الفهرست نام او را همراه تفسيرش مى‌آورد. | [[ابن ندیم، محمد بن اسحاق|ابن نديم]] در [[الفهرست (ابن نديم)|الفهرست]] نام او را همراه تفسيرش مى‌آورد. | ||
ميمون بن مهران گفته است: سعيد بن جبير از دنيا رفت ولى در روى زمين كسى پيدا نمى‌شد كه بر دانش او نيازمند نباشد. | [[ميمون بن مهران]] گفته است: سعيد بن جبير از دنيا رفت ولى در روى زمين كسى پيدا نمى‌شد كه بر دانش او نيازمند نباشد. | ||
سيوطى در الإتقان از قتاده نقل مى‌كند كه او گفته است: «چهار تن از تابعين در علم تفسير داناترين هستند كه سعيد بن جبير در آن ميان، از همگان اعلم و داناتر به تفسير قرآن مى‌باشد. | [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|سيوطى]] در [[الإتقان في علوم القرآن|الإتقان]] از قتاده نقل مى‌كند كه او گفته است: «چهار تن از تابعين در علم تفسير داناترين هستند كه سعيد بن جبير در آن ميان، از همگان اعلم و داناتر به تفسير قرآن مى‌باشد. | ||
عطاء بن ابى رباح آشناتر به مناسك و عكرمه آشناتر به سيره و تواريخ و حسن آشناتر به حلال و حرام و سعيد بن جبير، آشناتر به علم تفسير مى‌باشد.» او از تربيت‌يافتگان مكتب علوى (ع) بود و مى‌گفت «اذا ثبت لنا الشّي‌ء عن علىّ، لم نعدل عنه.» | عطاء بن ابى رباح آشناتر به مناسك و عكرمه آشناتر به سيره و تواريخ و حسن آشناتر به حلال و حرام و سعيد بن جبير، آشناتر به علم تفسير مى‌باشد.» او از تربيت‌يافتگان مكتب علوى (ع) بود و مى‌گفت «اذا ثبت لنا الشّي‌ء عن علىّ، لم نعدل عنه.» | ||
وقتى صدور چيزى از راه على(ع) به ما محرز گرديد هرگز از آن عدول نمى‌كنيم. | وقتى صدور چيزى از راه [[امام علی علیه‌السلام|على(ع)]] به ما محرز گرديد هرگز از آن عدول نمى‌كنيم. | ||
طبرى در حق او گويد: «او ثقه، حجّت و پيشواى مسلمين بود.» | [[طبری، محمد بن جریر بن یزید|طبرى]] در حق او گويد: «او ثقه، حجّت و پيشواى مسلمين بود.» | ||
ابن حيّان گويد: «او فرد مورد اجماع و اتّفاق مسلمانان است، بنده فاضل و پرهيزگارى بود.» | ابن حيّان گويد: «او فرد مورد اجماع و اتّفاق مسلمانان است، بنده فاضل و پرهيزگارى بود.» | ||
| خط ۹۲: | خط ۹۲: | ||
راهبى در حقّ او گفته است: «او از بزرگان تابعين و پيشروان آنان در تفسير، حديث و فقه بود.» | راهبى در حقّ او گفته است: «او از بزرگان تابعين و پيشروان آنان در تفسير، حديث و فقه بود.» | ||
سيوطى: «او اعلم تابعين در علم تفسير بود.» | [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|سيوطى]]: «او اعلم تابعين در علم تفسير بود.» | ||
==آثار== | ==آثار== | ||
مرحوم سيد حسن صدر اعتقاد دارند كه كتاب تفسيرى وى نخستين تأليف در علم تفسير مى‌باشد، ولى ابن خلكان معتقد است كه از او خواستند كتابى در تفسير بنويسد نپذيرفت. صاحب كتاب طبقات المفسّرين او را از طبقه سوم ذكر كرده است و او نيز آن گفتار ابن عباس را كه در پاسخ درخواست اهل كوفه به سعيد بن جبير ارجاع داده بود، نقل مى‌كند. | مرحوم [[صدر، سید حسن|سيد حسن صدر]] اعتقاد دارند كه كتاب تفسيرى وى نخستين تأليف در علم تفسير مى‌باشد، ولى [[ابن خلکان، احمد بن محمد|ابن خلكان]] معتقد است كه از او خواستند كتابى در تفسير بنويسد نپذيرفت. [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|صاحب كتاب طبقات المفسّرين]] او را از طبقه سوم ذكر كرده است و او نيز آن گفتار [[ابن عباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]] را كه در پاسخ درخواست اهل كوفه به سعيد بن جبير ارجاع داده بود، نقل مى‌كند. | ||
==شهادت وی== | ==شهادت وی== | ||
او به علّت داشتن دوستى و ولاى على (ع) به دست حجّاج بن يوسف ثقفى به شهادت رسيد. | او به علّت داشتن دوستى و ولاى [[امام علی علیه‌السلام|على(ع)]] به دست حجّاج بن يوسف ثقفى به شهادت رسيد. | ||
نوشته‌اند: «به هنگام شهادت هنگامى كه به رو خواباندند در آن دم شنيده شد كه اين آيه را تلاوت مى‌فرمايد: «فَأَيْنَما تُوَلُّوا فَثَمَّ وَجْهُ اللَّهِ» به هر سمت كه رو كنيد همان‌جا، سمت خداست.»<ref>عقیقی بخشایشی، عبدالرحیم، ج1 ص216-217</ref>. | نوشته‌اند: «به هنگام شهادت هنگامى كه به رو خواباندند در آن دم شنيده شد كه اين آيه را تلاوت مى‌فرمايد: «فَأَيْنَما تُوَلُّوا فَثَمَّ وَجْهُ اللَّهِ» به هر سمت كه رو كنيد همان‌جا، سمت خداست.»<ref>عقیقی بخشایشی، عبدالرحیم، ج1 ص216-217</ref>. | ||