پرش به محتوا

جلوه‌های بلاغت در نهج‌البلاغه: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'نهج ‌البلاغه' به 'نهج‌البلاغه'
جز (جایگزینی متن - 'نهج البلاغه' به 'نهج‌البلاغه')
جز (جایگزینی متن - 'نهج ‌البلاغه' به 'نهج‌البلاغه')
خط ۳۳: خط ۳۳:


==هدف==
==هدف==
نویسنده با یادآوری اینکه بى‌توجهى به نهج ‌البلاغه براى تعلیم و تعلّم بلاغت در ادب عربى، به‌ویژه براى جهان تشیع قابل توجیه نیست، هدف از نگارش این کتاب را، «آشنایى با علم بلاغت با تکیه بر نهج‌ البلاغه» دانسته است<ref>ر.ک: مقدمه، ص63</ref>.
نویسنده با یادآوری اینکه بى‌توجهى به نهج‌البلاغه براى تعلیم و تعلّم بلاغت در ادب عربى، به‌ویژه براى جهان تشیع قابل توجیه نیست، هدف از نگارش این کتاب را، «آشنایى با علم بلاغت با تکیه بر نهج‌ البلاغه» دانسته است<ref>ر.ک: مقدمه، ص63</ref>.


==روش==
==روش==
خط ۵۰: خط ۵۰:
نظر نویسنده درباره میزان اهتمام شارحان نهج‌ البلاغه به افق‌های بلاغت در کلام [[امام علی(ع)]] به این شرح است:
نظر نویسنده درباره میزان اهتمام شارحان نهج‌ البلاغه به افق‌های بلاغت در کلام [[امام علی(ع)]] به این شرح است:
# [[شرح نهج‌البلاغة (ابن ابی‌الحديد)|شرح ابن ابى‌الحدید]]، شرحى تاریخى و کلامى است، اما گه‌گاه به‌مناسبتِ مصداقى زیبا و شایان توجه از یکى از مسائل علم بیان یا بدیع، بابى تحت آن عنوان گشوده و به ذکر مثال‌هاى متعددى از قرآن، حدیث، شعر و کتب ادبى مى‌پردازد.
# [[شرح نهج‌البلاغة (ابن ابی‌الحديد)|شرح ابن ابى‌الحدید]]، شرحى تاریخى و کلامى است، اما گه‌گاه به‌مناسبتِ مصداقى زیبا و شایان توجه از یکى از مسائل علم بیان یا بدیع، بابى تحت آن عنوان گشوده و به ذکر مثال‌هاى متعددى از قرآن، حدیث، شعر و کتب ادبى مى‌پردازد.
# [[شرح نهج‌البلاغة (ابن میثم)|شرح نهج‌البلاغه ابن میثم بحرانى]]، نمودارى از تبحّر او در تمام فنون اسلامى و ادبى و حکمى و اسرار عرفانى است. ابن میثم در مقدمه شرح خود از بیان ابواب مختلف بلاغت صرفاً در مجاز و استعاره بحث کرده که بحثى مستقل از نهج ‌البلاغه است و به سخنان امام نیز در آن استشهاد نشده است. اما در متن شرح گه‌گاه برخى از مصادیق زیبایى‌هاى بیانى و بدیع را ذکر کرده است.
# [[شرح نهج‌البلاغة (ابن میثم)|شرح نهج‌البلاغه ابن میثم بحرانى]]، نمودارى از تبحّر او در تمام فنون اسلامى و ادبى و حکمى و اسرار عرفانى است. ابن میثم در مقدمه شرح خود از بیان ابواب مختلف بلاغت صرفاً در مجاز و استعاره بحث کرده که بحثى مستقل از نهج‌البلاغه است و به سخنان امام نیز در آن استشهاد نشده است. اما در متن شرح گه‌گاه برخى از مصادیق زیبایى‌هاى بیانى و بدیع را ذکر کرده است.
# [[منهاج البراعة في شرح نهج‌البلاغة (خویی)|منهاج البراعة في شرح نهج‌البلاغة]]، به دلیل مقدمه مبسوط آن در توضیح ابواب بیان و بدیع، از نظر محتوا و تبویب این رساله بیشتر از شروح دیگر قابل توجه است، لیکن در موارد متعددى به‌جاى استشهاد به کلمات [[امام علی(ع)]]، به مثال‌هاى قرآنى یا به اشعار عربى استناد شده و ازاین‌روى غایت مشروح در پیشگفتار این رساله را تأمین نمى‌کند و پس از اتمام مقدمه نیز خطبه‌ها و نامه‌ها از زاویه بلاغت مورد بررسى قرار نگرفته‌اند و برخلاف شرح ابن میثم و شرح ابن ابى‌الحدید به مصادیق فنون علم بیان یا محسنات علم بدیع اشاره نشده است<ref>ر.ک: همان، ص59-‌62</ref>.
# [[منهاج البراعة في شرح نهج‌البلاغة (خویی)|منهاج البراعة في شرح نهج‌البلاغة]]، به دلیل مقدمه مبسوط آن در توضیح ابواب بیان و بدیع، از نظر محتوا و تبویب این رساله بیشتر از شروح دیگر قابل توجه است، لیکن در موارد متعددى به‌جاى استشهاد به کلمات [[امام علی(ع)]]، به مثال‌هاى قرآنى یا به اشعار عربى استناد شده و ازاین‌روى غایت مشروح در پیشگفتار این رساله را تأمین نمى‌کند و پس از اتمام مقدمه نیز خطبه‌ها و نامه‌ها از زاویه بلاغت مورد بررسى قرار نگرفته‌اند و برخلاف شرح ابن میثم و شرح ابن ابى‌الحدید به مصادیق فنون علم بیان یا محسنات علم بدیع اشاره نشده است<ref>ر.ک: همان، ص59-‌62</ref>.