پرش به محتوا

ادیب نطنزی، حسین بن ابراهیم: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' .' به '.'
جز (جایگزینی متن - 'ه های' به 'ه‌های')
جز (جایگزینی متن - ' .' به '.')
خط ۵۶: خط ۵۶:
==آثار==
==آثار==
# المرقاة في  اللغة الفارسية، یا صحائف (این  کتاب  فرهنگی  عربی به  فارسی  است  که  به  ۱۲ باب  تقسیم  شده  و هر باب  آن  اختصاص  به  یک  موضوع  مانند آسمان، زمین، گیاهان، جانوران  و... دارد. نسخه‌های  خطی  فراوانی  از المرقاة در کتابخانه‌های  دنیا موجود است  که  در هیچ‌یک  از آنها نامی  از مؤلف  نیامده  است  و حاجی  خلیفه  هم  در ذیل  الصحائف  في  اللغة الفارسية  و المرقاة، از مؤلف  نامی  به  میان  نیاورده  است. بلوشه  برای  نخستین بار بر اساس  آنچه  کاتبی  دیگر در حواشی  نسخه پاریس  افزوده  است، این  کتاب  را از آن  ادیب  نطنزی  دانسته  و سجادی  نیز با بیان  شباهت‌های  موجود میان  المرقاة و دیگر اثر ادیب - دستور اللغة - نظر وی  را تأیید کرده  است. این  کتاب  در ۱۳۴۸ش  به  کوشش  جعفر سجادی  در تهران  منتشر شده  است).
# المرقاة في  اللغة الفارسية، یا صحائف (این  کتاب  فرهنگی  عربی به  فارسی  است  که  به  ۱۲ باب  تقسیم  شده  و هر باب  آن  اختصاص  به  یک  موضوع  مانند آسمان، زمین، گیاهان، جانوران  و... دارد. نسخه‌های  خطی  فراوانی  از المرقاة در کتابخانه‌های  دنیا موجود است  که  در هیچ‌یک  از آنها نامی  از مؤلف  نیامده  است  و حاجی  خلیفه  هم  در ذیل  الصحائف  في  اللغة الفارسية  و المرقاة، از مؤلف  نامی  به  میان  نیاورده  است. بلوشه  برای  نخستین بار بر اساس  آنچه  کاتبی  دیگر در حواشی  نسخه پاریس  افزوده  است، این  کتاب  را از آن  ادیب  نطنزی  دانسته  و سجادی  نیز با بیان  شباهت‌های  موجود میان  المرقاة و دیگر اثر ادیب - دستور اللغة - نظر وی  را تأیید کرده  است. این  کتاب  در ۱۳۴۸ش  به  کوشش  جعفر سجادی  در تهران  منتشر شده  است).
# دستور اللغة، یا الخلاص (این  کتاب  پس  از دیباچه  در ۲۸ کتاب  (به شمار منازل  قمر) و هر کتاب  در ۱۲ باب  (به شمار بروج  و ماه‌ها) و یک  خاتمه  مشتمل  بر ۳۵ بند - با عنوان  فصل  و باب  و گاه  بی‌عنوان - تدوین  شده  و در آن  افزون  بر برابرهای  فارسی  برخی  از واژه‌های  مذکور در قرآن، احادیث،  آثار ادبا، مراسلات، امثال  و دواوین، دوره‌ای  در صرف  و نحو عربی  برای  آموزش  زبان  عربی  فراهم  آمده  است . برخی  از فرهنگ‌نویسان، دستور اللغه  و الخلاص  را دو کتاب  مستقل  پنداشته‌اند، اما با توجه  به  آنچه  در دیباچه کتاب  آمده، نادرستی  این  پندار آشکار می‌شود).
# دستور اللغة، یا الخلاص (این  کتاب  پس  از دیباچه  در ۲۸ کتاب  (به شمار منازل  قمر) و هر کتاب  در ۱۲ باب  (به شمار بروج  و ماه‌ها) و یک  خاتمه  مشتمل  بر ۳۵ بند - با عنوان  فصل  و باب  و گاه  بی‌عنوان - تدوین  شده  و در آن  افزون  بر برابرهای  فارسی  برخی  از واژه‌های  مذکور در قرآن، احادیث،  آثار ادبا، مراسلات، امثال  و دواوین، دوره‌ای  در صرف  و نحو عربی  برای  آموزش  زبان  عربی  فراهم  آمده  است. برخی  از فرهنگ‌نویسان، دستور اللغه  و الخلاص  را دو کتاب  مستقل  پنداشته‌اند، اما با توجه  به  آنچه  در دیباچه کتاب  آمده، نادرستی  این  پندار آشکار می‌شود).
# دیوان اشعار  (اوحدی  بلیانی  از دیوان‌های  فارسی  و عربی  ادیب  یاد کرده، اما هیچ‌یک  از این  دو دیوان  تاکنون  به  دست  نیامده  است  و تنها ابیاتی  پراکنده  به  عربی  و فارسی  از وی  به‌عنوان  شاهد بر برخی  از صنایع  بدیعی  مانند قلب، مطابقه، تقابل  و... به‌جا مانده  است  که  بر پایه این  ابیات  و آنچه  در تذکره‌ها درباره او آمده، نمی‌توان  درباره شعر و مقام  شاعری  وی  داوری  کرد<ref>ر.ک: همان، ص379-380</ref>.
# دیوان اشعار  (اوحدی  بلیانی  از دیوان‌های  فارسی  و عربی  ادیب  یاد کرده، اما هیچ‌یک  از این  دو دیوان  تاکنون  به  دست  نیامده  است  و تنها ابیاتی  پراکنده  به  عربی  و فارسی  از وی  به‌عنوان  شاهد بر برخی  از صنایع  بدیعی  مانند قلب، مطابقه، تقابل  و... به‌جا مانده  است  که  بر پایه این  ابیات  و آنچه  در تذکره‌ها درباره او آمده، نمی‌توان  درباره شعر و مقام  شاعری  وی  داوری  کرد<ref>ر.ک: همان، ص379-380</ref>.