مقدمة في النحو: تفاوت میان نسخه‌ها

'''مقدمة فی النحو''' تألیف [[احمر بصری، خلف بن حیان|خلف بن حیان احمر]] (متوفی 180ق)، لغت‌شناس و راوی معروف ایرانی‌تبار،<ref>ر.ک: فاتحی‌نژاد، عنایت الله، ص529</ref>‏ کتابی کمیاب در عصر خود<ref>ر.ک: محمد الطاهر ابن عاشور، ص576</ref>‏ و از جمله اولین متون منثور نحوی به شمار می‌آید. این اثر با مقدمه و تحقیق [[تنوخی، عزالدین بن امین|عزالدین تنوخی]] منتشر شده است.  

این کتاب تنها اثری است که از [[احمر بصری، خلف بن حیان|خلف احمر]] به دست ما رسیده است؛<ref>ر.ک: فاتحی‌نژاد، عنایت الله، ص532</ref> البته او آثاری دیگری چون دیوان شعر و کتاب جیال العرب نیز داشته که چه‌بسا در گنجینه‌های کتابخانه‌ها مدفون هستند‏.<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص28</ref>‏   نویسنده، مفصل‌نویسی نحویون و غفلت آنها نسبت به مختصر نویسی و نیاز مبتدیان را سبب نگارش این مقدمه دانسته است. به نظر می‌رسد تعریض او در این کلامش به [[كتاب سيبويه و يليه تحصيل عين الذهب من معدن جوهر الأدب في علم مجازات العرب|الکتاب]] [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سیبویه]] بوده است.<ref>ر.ک: محمد الطاهر ابن عاشور، ص583</ref>‏ 

تراجم‌نویسانی چون [[ابن انباری، عبدالرحمن بن محمد|ابوالبرکات انباری]] و [[ابن ندیم]] و [[یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله|یاقوت]] که شرح حال [[احمر بصری، خلف بن حیان|خلف احمر]] را نوشته‌اند، از این مقدمه نام نبرده‌اند. شاید به جهت کمی رواج آن به آن دست نیافته‌اند یا اینکه در آموزش با وجود آثار دیگری چون مقدمه مبرد، عوامل جرجانی و [[انموذج]] [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشری]]، مدرس‌ها از آن بی‌نیاز بوده‌اند.<ref>ر.ک: همان، ص577</ref>‏

علاوه بر [[احمر بصری، خلف بن حیان|خلف احمر]]، شخصیت دیگری نیز با لقب احمر و نام علی بن مبارک در آن روزگار می‌زیسته که از شاگردان کسایی و از هواداران مکتب کوفه بوده است، و گاه منابع کهن میان آن دو خلط کرده‌اند و ابوطیب لغوی در مراتب النحویین به این موضوع اشاره دارد. [[تنوخی، عزالدین بن امین|عزالدین تنوخی]] نیز در مقدمه کتاب نمونه‌هایی از این خلط را از جمله در شرح ابن هشام بر الفیه ابن مالک ارائه کرده است<ref>ر.ک: فاتحی‌نژاد، عنایت الله، ص532؛ مقدمه محقق، ص 12</ref>‏  

==پانویس ==

#مقدمه محقق.  

#[[:noormags:447529|محمد الطاهر ابن عاشور؛ «نظرة فی الکتاب المعنون بعنوان مقدمة فی النحو: المنسوب إلی الإمام خلف الأحمر»، المجمع اللغة العربیة بدمشق، المجلد الثامن و الثلاثون، 13 جمادی الأولی 1383، الجزء 4، ص 576 تا 590]].

#فاتحی‌نژاد، عنایت الله، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج 22، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، چاپ اول، 1394.

[[رده:مقالات بازبینی نشده1]]