مصحف خاموشان: تفاوت میان نسخه‌ها

مصحف خاموشان (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۸ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۷:۱۰

۱۶ بایت اضافه‌شده ، ‏۲۸ ژانویهٔ ۲۰۲۳

جز

جایگزینی متن - 'ه های' به 'ه‌های'

Hbaghizadeh

دیوان‌سالاران، مدیران

۱۰۶٬۳۳۱

ویرایش

@@ خط ۲۴: / خط ۲۴: @@
 }}
 {{کاربردهای دیگر|مصحف (ابهام زدایی)}}
-'''مصحف خاموشان''' تألیف [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] می‌باشد و مشتمل است بر آیات قرآن که در [[دیوان کبیر]] یا همان کلّیّات شمس تبریزی وجود دارد. نویسنده پیش از این هم کاری مشابه را در شش دفتر [[مثنوی معنوی]] اثر جاودانه‌ی [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولوی]] به انجام رسانده بود که شیوه‌ی او برای نخستین بار نگاشته می‌شد بدین معنا که بر خلاف دیگران که به ترتیب دفاتر مثنوی و ابیات مسلسل آن چنین می‌کردند، نویسنده این شیوه را تغییر داد و به سبک و سیاق سوره های قرآن و آیات قرآن ترتیب و نظمی‌تازه در انداخت و آیات مثنوی معنوی را بر طبق سوره های قرآن از حمد تا ناس را یکی پس از دیگری تنظیم نمود که کاری بس دشوار و البتّه کاملاً علمی‌و اصولی بود. لازمه‌ی این کار هم آشنایی کامل با مثنوی بود و هم آگاهی واسع و دقیق از متن آیات قرآن که در نویسنده این هر دو به قوّت وجود داشت و ماحصل آن کتاب پر حجم [[آیات مثنوی معنوی]] بود و اینک بر همان سبک و سیاق آیات [[دیوان کبیر]] را تحت عنوان مصحف خاموشان جمع و تدوین کرده که دشواری این قهراً از کار نخست بیشتر است، زیرا یافتن شواهد آیات در [[مثنوی معنوی|مثنوی]] بسیار ساده تر از [[دیوان کبیر]] به نظر می‌رسد.
+'''مصحف خاموشان''' تألیف [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] می‌باشد و مشتمل است بر آیات قرآن که در [[دیوان کبیر]] یا همان کلّیّات شمس تبریزی وجود دارد. نویسنده پیش از این هم کاری مشابه را در شش دفتر [[مثنوی معنوی]] اثر جاودانه‌ی [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولوی]] به انجام رسانده بود که شیوه‌ی او برای نخستین بار نگاشته می‌شد بدین معنا که بر خلاف دیگران که به ترتیب دفاتر مثنوی و ابیات مسلسل آن چنین می‌کردند، نویسنده این شیوه را تغییر داد و به سبک و سیاق سوره‌های قرآن و آیات قرآن ترتیب و نظمی‌تازه در انداخت و آیات مثنوی معنوی را بر طبق سوره‌های قرآن از حمد تا ناس را یکی پس از دیگری تنظیم نمود که کاری بس دشوار و البتّه کاملاً علمی‌و اصولی بود. لازمه‌ی این کار هم آشنایی کامل با مثنوی بود و هم آگاهی واسع و دقیق از متن آیات قرآن که در نویسنده این هر دو به قوّت وجود داشت و ماحصل آن کتاب پر حجم [[آیات مثنوی معنوی]] بود و اینک بر همان سبک و سیاق آیات [[دیوان کبیر]] را تحت عنوان مصحف خاموشان جمع و تدوین کرده که دشواری این قهراً از کار نخست بیشتر است، زیرا یافتن شواهد آیات در [[مثنوی معنوی|مثنوی]] بسیار ساده تر از [[دیوان کبیر]] به نظر می‌رسد.
-مصحف خاموشان که در بر دارنده‌ی تمام آیاتی است که در [[دیوان کبیر]] است طبق سوره های قرآن از حمد تا ناس را شامل می‌شود. طبیعتاً کسی از غزل و قصیده انتظار آیات و یا احادیث را ندارد ولی با این حال [[مولانا]] با استادیِ تمام و با باورمندی به قرآن حتّی در دل غزل نیز جایی برای آیات باز کرده و غزلیات خود را مشحون از آیات قدسی قرآن نموده است. و لذا از این بابت کتاب مصحف خاموشان نیز از ارزشی دوچندان برخوردار است.
+مصحف خاموشان که در بر دارنده‌ی تمام آیاتی است که در [[دیوان کبیر]] است طبق سوره‌های قرآن از حمد تا ناس را شامل می‌شود. طبیعتاً کسی از غزل و قصیده انتظار آیات و یا احادیث را ندارد ولی با این حال [[مولانا]] با استادیِ تمام و با باورمندی به قرآن حتّی در دل غزل نیز جایی برای آیات باز کرده و غزلیات خود را مشحون از آیات قدسی قرآن نموده است. و لذا از این بابت کتاب مصحف خاموشان نیز از ارزشی دوچندان برخوردار است.
@@ خط ۵۲: / خط ۵۲: @@
 {{پایان شعر}}
-چنان که از متن کتاب پیداست فهرستی کامل از 114 سوره در آن دیده می‌شود و از از شگفتیهای ادبی است که در متنی که آغاز و انجام و نحوه‌ی سرودن و زمانهای آن هیچکدام پیدا نیست چنین شگفتی ای حاصل شده که تمامیت سوره های قرآن را در خود جای داده است. وجود آیاتی که نشان از اشاراتی کلّی به آیات قرآن دارد و تمام سوره ها را از ابتدا تا انتها در بر می‌گیرد کاری است کارستان و جمع و تدوین آن نیز عملی است ستودنی و ارزشمند. به هر حال فهرست مطالب کتاب با فهرست قرآن تطبیق شده و یکصد و چهارده سوره را به ترتیب در خود جای داده است.
+چنان که از متن کتاب پیداست فهرستی کامل از 114 سوره در آن دیده می‌شود و از از شگفتیهای ادبی است که در متنی که آغاز و انجام و نحوه‌ی سرودن و زمانهای آن هیچکدام پیدا نیست چنین شگفتی ای حاصل شده که تمامیت سوره‌های قرآن را در خود جای داده است. وجود آیاتی که نشان از اشاراتی کلّی به آیات قرآن دارد و تمام سوره ها را از ابتدا تا انتها در بر می‌گیرد کاری است کارستان و جمع و تدوین آن نیز عملی است ستودنی و ارزشمند. به هر حال فهرست مطالب کتاب با فهرست قرآن تطبیق شده و یکصد و چهارده سوره را به ترتیب در خود جای داده است.
 ترتیب مطالب و ساختار صوری کتاب حاضر چنین است که ابتدا با شماره از 1 تا 114 ترتیب شده است و ذیل هر شماره ای نام همان سوره درج شده مثلاً [1] سوره حمد. در ذیل نام سوره آیه‌یا آیاتی که در [[دیوان کبیر]] وجود داشته عیناً نقل شده و بعد ترجمه ای روان از آن قرار داده شده است و بعد از آن شاهد و یا  شواهدی که در کتاب وجود داشته‌یکی پس از دیگری با قید سند آمده است و لذا تطبیقی قرآنی و شعری را می‌توان در این چینش شاهد بود. نام سوه، متن آیه، شماره‌ی آیه، متن شاهد شعری، و شماره‌ی غزل.
@@ خط ۶۳: / خط ۶۳: @@
 نویسنده در مقدّمه در باره‌ی این اثر می‌گوید: بدیهی است که انتظاری که از غزل است شور و پایکوبی و هیجانهای مکرّر است. و کسی انتظار آنرا ندارد که حضور قرآن و حدیث را در بین غزلیات ادراک و احساس نماید. از کارهای بزرگ مولانا این است که در [[دیوان کبیر]] هم همان کاری را کرده که در [[مثنوی معنوی|مثنوی]]. و بر این اساس [[دیوان کبیر]] هم مثل [[مثنوی معنوی|مثنوی]] کتابی کاملاً دینی و قرآنی است. وفور آیات قرآن و قصص انبیاء و احادیث نبوی کتاب غزلیات [[مولانا]] را کتابی کاملاً دینی کرده و خواننده را نیز به آن سو سوق می‌دهد. همانطور که در [[مثنوی معنوی|مثنوی]] گفتیم در اینجا نیز دگربار می‌گوییم: آنان که قرآن را نمی‌دانند و از آن به دور و برکنارند از بخش عمده‌ی [[دیوان کبیر]] فاصله دارند و به همان میزان هم از فهم آن دور می‌افتند. کثرت آیات استفاده شده در [[دیوان کبیر]] را به راستی نمی‌توان نادیده گرفت و در عین حال توجّه به آن نیز به علّت زیادی، مشتاق فارغ از قرآن را در فهم، دچار مشکلات اساسی می‌کند. و اگر به این وفور آیات، خیل روایات را هم اضافه کنیم دشواری دو چندان می‌شود. و اگر در این بین باز هم به دین و گرایش دینی و دینی بودن [[مولانا]] و آثار او اشاره نماییم می‌بینیم که بری شدگان از دین، و عرفان گرایان بی‌دین و دین‌گریز، از [[مثنوی معنوی|مثنوی]] و [[دیوان کبیر]] فرسنگها فاصله داشته و با کمال تأسّف باید گفت هرگز به فهم او نائل نمی‌گردند. به هر جهت [[مولانا]] گذشته از آیات قرآن که از ابتداء تا انتهاء، آن را در این کتاب ترتیب نمودیم، اشاراتی هم در خلال ابیات و غزلها به اسامی‌دیگر قرآن داشته که در این مقدّمه می‌تواند برای مولوی گرایِ قرآن دوست و مشتاقِ دین، مفید و ارزنده باشد<ref>مقدمه، صص 16-15</ref>.
-آوردن شواهدی از غزلیات که در آنها الفاظ قرآن، مصحف، سوره، آیه، سوره ای خاص و یا آیاتی مشهور وجود دارد خواننده را مجاب می‌کند که [[دیوان کبیر]] با آنکه ظاهراً یک دیوان شعر است ولی سراینده‌ی آن آن را اینگونه به‌یک کتاب دینی تبدیل کرده است و مراد خویش را نیز که بسط معنای دین است از همین طریق به خود مشتاقان داده است. ولی کاری که نویسنده کتاب [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] در این کتاب کرده است نیز بسیار عظیم و ستودنی است، زیرا وی برای نخستین بار کتاب مولانا را به این نظم در آورده و با سوره های قرآن، آن هم به طور جامع تدوین نموده است. وقتی که به فهرست کتاب نظر می‌کنیم تمام سوره‌ها را به ترتیب می‌توانیم ببینیم و این حضور کامل از سوره‌ها و آیات به واقع در یک کتاب شعری بی نظیر است. تصوّر این که ابیاتی یا غزلیاتی به طور پراکنده و بدون در نظر داشتن مواردی خاص در طی زمانهای طولانی گفته شود و بعد با چینشی استادانه دیده شود که تمام یک‌صد و چهارده سوره‌ی قرآن را در بر دارد و از هر کدام آیه‌یا آیاتی را مدّ نظر قرار داده است به راستی که حیرتزاست و جز تحسین چیزی نمی‌توان گفت.
+آوردن شواهدی از غزلیات که در آنها الفاظ قرآن، مصحف، سوره، آیه، سوره ای خاص و یا آیاتی مشهور وجود دارد خواننده را مجاب می‌کند که [[دیوان کبیر]] با آنکه ظاهراً یک دیوان شعر است ولی سراینده‌ی آن آن را اینگونه به‌یک کتاب دینی تبدیل کرده است و مراد خویش را نیز که بسط معنای دین است از همین طریق به خود مشتاقان داده است. ولی کاری که نویسنده کتاب [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] در این کتاب کرده است نیز بسیار عظیم و ستودنی است، زیرا وی برای نخستین بار کتاب مولانا را به این نظم در آورده و با سوره‌های قرآن، آن هم به طور جامع تدوین نموده است. وقتی که به فهرست کتاب نظر می‌کنیم تمام سوره‌ها را به ترتیب می‌توانیم ببینیم و این حضور کامل از سوره‌ها و آیات به واقع در یک کتاب شعری بی نظیر است. تصوّر این که ابیاتی یا غزلیاتی به طور پراکنده و بدون در نظر داشتن مواردی خاص در طی زمانهای طولانی گفته شود و بعد با چینشی استادانه دیده شود که تمام یک‌صد و چهارده سوره‌ی قرآن را در بر دارد و از هر کدام آیه‌یا آیاتی را مدّ نظر قرار داده است به راستی که حیرتزاست و جز تحسین چیزی نمی‌توان گفت.
 مسلّماً جمع این همه شاهد و تنظیم آن با سوره‌های قرآن کاری صعب و دشوار است که بدون شناختی کامل از مولانا، شعر و قرآن چنین تدوینی از محالات است. امّا سابقه‌ی درخشان علمی‌نویسنده و این که در دین‌شناسی و عرفان و به ویژه در مولوی‌شناسی دستی بلند دارد کار را بر وی آسان ساخته و اینهمه نقش عجب را از برای دیده‌ی هنرمندان و مشتاقان قرآن و عرفان پدید آورده است.
@@ خط ۷۹: / خط ۷۹: @@
 {{شعر}}
-{{ب|'' ز بهر غیرت آموخت آدم اسما را ''|2=''ببافت جامع کل پرده های اجزا را ''<ref>دیوان کبیر، غزل 218</ref>}}{{پایان شعر}}
+{{ب|'' ز بهر غیرت آموخت آدم اسما را ''|2=''ببافت جامع کل پرده‌های اجزا را ''<ref>دیوان کبیر، غزل 218</ref>}}{{پایان شعر}}
@@ خط ۹۳: / خط ۹۳: @@
 ==ویژگیها==
-در نگاهی کلّی به کتاب می‌توان به نکته هایی خاص برخورد کرد که برخی از آنها بدین شرح است:
+در نگاهی کلّی به کتاب می‌توان به نکته‌هایی خاص برخورد کرد که برخی از آنها بدین شرح است:
 # اوّلین نکته نام کتاب است که ما را متوجّه دینی بودن و قرآنی بودن آن می‌کند و نشان می‌دهد که این دیوان تنها یک کتاب ادبی و شاعرانه‌ی صرف نیست، بلکه محتوا محور بوده و تعلیم و تربیّت سلوکیِ خود را مبتنی بر قرآن و آیات آن قرار داده است.
-# ویژگی اصلی کتاب چنانکه از ظاهر آن پیداست ابتکار نویسنده است که آیات پراکنده در طول دیوان را با زحمت تمام جمع و مرتّب کرده و این کتاب را بر مبنای قرآن و ترتیب سوره های قرآن تنظیم نموده که قبلاً کسی چنین کاری را نکرده بود. ضمن ابتکاری بودن معلوم است که امری شاق و بسیار دشوار نیز بوده است، زیرا فرد باید حدّاقل به دو متن حتّی در ظاهر هم که شده تسلّط داشته باشد و نویسنده کتاب [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] با سابقه و تسلّطی که بر دین و عرفان دارد به خوبی از عهده‌ی این کار برآمده است.
+# ویژگی اصلی کتاب چنانکه از ظاهر آن پیداست ابتکار نویسنده است که آیات پراکنده در طول دیوان را با زحمت تمام جمع و مرتّب کرده و این کتاب را بر مبنای قرآن و ترتیب سوره‌های قرآن تنظیم نموده که قبلاً کسی چنین کاری را نکرده بود. ضمن ابتکاری بودن معلوم است که امری شاق و بسیار دشوار نیز بوده است، زیرا فرد باید حدّاقل به دو متن حتّی در ظاهر هم که شده تسلّط داشته باشد و نویسنده کتاب [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] با سابقه و تسلّطی که بر دین و عرفان دارد به خوبی از عهده‌ی این کار برآمده است.
 # ویژگی دیگر این که خواننده با فهرستی که در ابتدای کتاب وجود دارد به سهولت می‌تواند وارد همان سوره بشود و ناظر به آیاتی باشد که [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولانا]] در دیوان خود وارد کرده است.
 # دیگر این که جامعیّت کار چنان است که به نظر نمی‌آید بیتی و یا آیه ای مغفول مانده و یا از قلم افتاده باشد، مگر در ضرورت و آنهم از بابت مکرّر بودن و یا مشابهتی که قبلاً متذکر آن شده‌اند.