پرش به محتوا

رياض المؤمنين و حدائق المتقين و فقه الصالحين: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'علامه مجلسى' به 'علامه مجلسى')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۳: خط ۴۳:
'''رياض المؤمنين و حدائق المتقين و فقه الصالحين'''، اثر محمدتقى مجلسى (1003 - 1070ق) با تحقيق على فاضلى، است.
'''رياض المؤمنين و حدائق المتقين و فقه الصالحين'''، اثر محمدتقى مجلسى (1003 - 1070ق) با تحقيق على فاضلى، است.


[[علامه مجلسى]] بنا به خواهش بعضى از دوستان، قصد داشته شرحى مفصل و مبسوط بر صحيفه سجاديه به فارسى بنويسد؛ بدين منظور ابتدا مقدمه‌اى مفصل در 12 لمعه، مشتمل بر معنى دعا و فضل و كيفيت آن و طرز استجابت دعا و فضيلت علم و عالمان بر آن ترتيب داد، اما متأسفانه پس از اين مقدمه، كار را ادامه نداد و اين شرح ناتمام رها شد (سيد محمدحسين، حكيم، ص 111).
[[علامه مجلسى]] بنا به خواهش بعضى از دوستان، قصد داشته شرحى مفصل و مبسوط بر صحيفه سجاديه به فارسى بنويسد؛ بدين منظور ابتدا مقدمه‌اى مفصل در 12 لمعه، مشتمل بر معنى دعا و فضل و كيفيت آن و طرز استجابت دعا و فضيلت علم و عالمان بر آن ترتيب داد، اما متأسفانه پس از اين مقدمه، كار را ادامه نداد و اين شرح ناتمام رها شد <ref>سيد محمدحسين، حكيم، ص 111</ref>.


== ساختار ==
== ساختار ==
خط ۵۰: خط ۵۰:
كتاب با مقدمه محقق آغاز شده است. مطالب، دربردارنده مقدمه [[علامه مجلسى]] بر شرح صحيفه سجاديه مى‌باشد كه مشتمل بر دوازده «لمعه» است.
كتاب با مقدمه محقق آغاز شده است. مطالب، دربردارنده مقدمه [[علامه مجلسى]] بر شرح صحيفه سجاديه مى‌باشد كه مشتمل بر دوازده «لمعه» است.


نويسنده در ابتداى هر عنوان، آيات مربوط به موضوع را آورده و به ترجمه و گاهى تفسير آن‌ها پرداخته است. وى سپس روايات مربوط به موضوع را ذكر كرده و پس از ترجمه، گاهى شرحى بر حديث نوشته است. وى مكرر خواننده را به تفكر در احاديث فراخوانده است (مقدمه محقق، ص 29).
نويسنده در ابتداى هر عنوان، آيات مربوط به موضوع را آورده و به ترجمه و گاهى تفسير آن‌ها پرداخته است. وى سپس روايات مربوط به موضوع را ذكر كرده و پس از ترجمه، گاهى شرحى بر حديث نوشته است. وى مكرر خواننده را به تفكر در احاديث فراخوانده است <ref>مقدمه محقق، ص 29</ref>.


== گزارش محتوا ==
== گزارش محتوا ==




در مقدمه، ابتدا مرحوم مجلسى، معرفى و سپس به وى از دريچه كلام بزرگان نگريسته شده و در نهايت، برخى نگرش‌هاى مجلسى در «رياض المؤمنين» و نسخه‌هاى مورد اعتماد آن، بررسى گرديده است (مقدمه، ص 7).
در مقدمه، ابتدا مرحوم مجلسى، معرفى و سپس به وى از دريچه كلام بزرگان نگريسته شده و در نهايت، برخى نگرش‌هاى مجلسى در «رياض المؤمنين» و نسخه‌هاى مورد اعتماد آن، بررسى گرديده است <ref>مقدمه، ص 7</ref>.


لمعه اول، در ماهيت دعا (متن كتاب، ص 43)، و لمعه دوم در فضل دعا از طريق عقل و نقل مى‌باشد (همان، ص 62).
لمعه اول، در ماهيت دعا <ref>متن كتاب، ص 43</ref>، و لمعه دوم در فضل دعا از طريق عقل و نقل مى‌باشد <ref>همان، ص 62</ref>.


لمعه سوم در كيفيت دعا و بيان شرايط استجابت از جمله: سينه‌اى پاك، اجتناب از معاصى و توبه، گريه و زارى، حمد و ثناى الهى و صلوات بر پيامبر(ص) و آل او، رزق حلال، رد مظالم، اجتماع و تعميم در دعا، دعا در حق ديگران، اميد به استجابت دعا، دعا در حال رخا به‌مانند دعا در حال عنا، عدم مفسده در استجابت دعا و موانع آن از جمله: غافل و قاسى بودن دل مى‌باشد (همان، ص 62).
لمعه سوم در كيفيت دعا و بيان شرايط استجابت از جمله: سينه‌اى پاك، اجتناب از معاصى و توبه، گريه و زارى، حمد و ثناى الهى و صلوات بر پيامبر(ص) و آل او، رزق حلال، رد مظالم، اجتماع و تعميم در دعا، دعا در حق ديگران، اميد به استجابت دعا، دعا در حال رخا به‌مانند دعا در حال عنا، عدم مفسده در استجابت دعا و موانع آن از جمله: غافل و قاسى بودن دل مى‌باشد <ref>همان، ص 62</ref>.


لمعه چهارم در بيان اوقاتى است كه دعا در آن به استجابت نزديك‌تر بوده و دعا در آن هنگام، سفارش شده است؛ از جمله در شب، ماه رمضان، ماه شعبان و... (همان، ص 116).
لمعه چهارم در بيان اوقاتى است كه دعا در آن به استجابت نزديك‌تر بوده و دعا در آن هنگام، سفارش شده است؛ از جمله در شب، ماه رمضان، ماه شعبان و... <ref>همان، ص 116</ref>.


لمعه پنجم متأسفانه ذكر نشده و ناقص است و لمعه ششم، در ذكر حالات استجابت دعا (همان، ص 143) و لمعه هفتم، در بيان اماكن استجابت دعا مى‌باشد. اين اماكن به ترتيب عبارتند از: كعبه معظمه، مسجد الحرام، مسجد پيغمبر(ص)، مشاهد ائمه(ع)، صحراى عرفه، مشعر الحرام، مسجد كوفه، مسجد بيت‌المقدس، مسجد جامع شهر، مسجد محله، مسجد بازار و قبور صالحان (همان، ص 146).
لمعه پنجم متأسفانه ذكر نشده و ناقص است و لمعه ششم، در ذكر حالات استجابت دعا <ref>همان، ص 143</ref> و لمعه هفتم، در بيان اماكن استجابت دعا مى‌باشد. اين اماكن به ترتيب عبارتند از: كعبه معظمه، مسجد الحرام، مسجد پيغمبر(ص)، مشاهد ائمه(ع)، صحراى عرفه، مشعر الحرام، مسجد كوفه، مسجد بيت‌المقدس، مسجد جامع شهر، مسجد محله، مسجد بازار و قبور صالحان <ref>همان، ص 146</ref>.


لمعه هشتم، در بيان اسباب اجابت دعوات است. در اين لمعه راجع به نفس دعا و دعايى كه متضمن اسم اعظم است و مخصوص انبيا و اولياست، سخن به ميان آمده است (همان، ص 155).
لمعه هشتم، در بيان اسباب اجابت دعوات است. در اين لمعه راجع به نفس دعا و دعايى كه متضمن اسم اعظم است و مخصوص انبيا و اولياست، سخن به ميان آمده است <ref>همان، ص 155</ref>.


لمعه نهم در بيان بعضى از افعال مى‌باشد كه دعا در عقب آن‌ها مستجاب است، مانند دعاى فقير، دعاى بيمار، دعاى عيادت‌كننده، دعاى مؤمنان در هنگام ملاقات و فضيلت زيارت مؤمنان (همان، ص 169).
لمعه نهم در بيان بعضى از افعال مى‌باشد كه دعا در عقب آن‌ها مستجاب است، مانند دعاى فقير، دعاى بيمار، دعاى عيادت‌كننده، دعاى مؤمنان در هنگام ملاقات و فضيلت زيارت مؤمنان <ref>همان، ص 169</ref>.


لمعه دهم در ذكر بعضى از كسانى است كه دعاى ايشان مستجاب مى‌شود، مانند صائم، حاجى، امام عادل و... و بعضى كه دعايشان مستجاب نمى‌گردد، مانند دعاى قاسى، غافل، ظالم و... (همان، ص 184).
لمعه دهم در ذكر بعضى از كسانى است كه دعاى ايشان مستجاب مى‌شود، مانند صائم، حاجى، امام عادل و... و بعضى كه دعايشان مستجاب نمى‌گردد، مانند دعاى قاسى، غافل، ظالم و... <ref>همان، ص 184</ref>.


لمعه يازدهم، تحقيقى است پيرامون آنكه دعاها نسبت به اشخاص، مختلف مى‌گردد (همان، ص 186).
لمعه يازدهم، تحقيقى است پيرامون آنكه دعاها نسبت به اشخاص، مختلف مى‌گردد <ref>همان، ص 186</ref>.


لمعه دوازدهم، در فضيلت ذكر حضرت بارى تعالى و فضيلت ذاكران و توابع آن مى‌باشد (همان، ص 21).
لمعه دوازدهم، در فضيلت ذكر حضرت بارى تعالى و فضيلت ذاكران و توابع آن مى‌باشد <ref>همان، ص 21</ref>.


مؤلف، لمعه دوازدهم را به فضيلت علم و علما و آنچه ملحق به آن مى‌باشد، ختم كرده است.
مؤلف، لمعه دوازدهم را به فضيلت علم و علما و آنچه ملحق به آن مى‌باشد، ختم كرده است.
خط ۸۸: خط ۸۸:
در پاورقى‌ها بيشتر به ذكر منابع پرداخته شده است.
در پاورقى‌ها بيشتر به ذكر منابع پرداخته شده است.


==پانويس ==
<references />
== منابع مقاله ==
== منابع مقاله ==


1. مقدمه و متن كتاب.
1. مقدمه و متن كتاب.
۵۳٬۳۲۷

ویرایش