پرش به محتوا

غزالی در جست و جوی حقیقت: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'ه های' به 'ه‌های'
جز (جایگزینی متن - 'مجموعه ای' به 'مجموعه‌ای')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز (جایگزینی متن - 'ه های' به 'ه‌های')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۳۷: خط ۳۷:
از فهرست مطالب چنین بر می‌آید که چیزی را از زندگی و سلوک و اندیشه‌ی [[ابوحامد غزالی]] را از قلم نینداخته است. همان گونه که او در فقه و کلام و فلسفه و تصوّف به نوعی ورود کرده یکایک آنها مدّ نظر قرار گرفته و مورد شرح و تفسیر واقع شده است، منتها در این کتاب نیز بسان دیگر آثار استاد [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] با نقدهای تند و اصولی مواجه هستیم، در اینجا نیز [[ابوحامد غزالی]] از نقدهای منطقی و تند و تیز این نویسنده در امان نمانده است و لذا در هر چهار مورد که  [[غزالی، محمد بن محمد|ابوحامد غزالی]] به آن ورود کرده مباحث مهمی‌را مورد نقد قرار داده که دیگران یا به آنها توجّه نکرده‌اند و یا اندک مورد نظرشان واقع شده است.
از فهرست مطالب چنین بر می‌آید که چیزی را از زندگی و سلوک و اندیشه‌ی [[ابوحامد غزالی]] را از قلم نینداخته است. همان گونه که او در فقه و کلام و فلسفه و تصوّف به نوعی ورود کرده یکایک آنها مدّ نظر قرار گرفته و مورد شرح و تفسیر واقع شده است، منتها در این کتاب نیز بسان دیگر آثار استاد [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] با نقدهای تند و اصولی مواجه هستیم، در اینجا نیز [[ابوحامد غزالی]] از نقدهای منطقی و تند و تیز این نویسنده در امان نمانده است و لذا در هر چهار مورد که  [[غزالی، محمد بن محمد|ابوحامد غزالی]] به آن ورود کرده مباحث مهمی‌را مورد نقد قرار داده که دیگران یا به آنها توجّه نکرده‌اند و یا اندک مورد نظرشان واقع شده است.


نویسنده در بخشی از مقدّمه می‌نویسد: چهارمین کتاب از این مجموعه، شرح حال شخصیّت بزرگ و به گمان بسیاری استثنایی است، شخصیّت نامور و شهیری که در دوران زندگی اش و پس از خود تأثیرات ژرفی به جای گذاشته و از جهاتی جامعه‌ی دینی ـ فرهنگیِ اسلامی‌مدیون اوست. این بزرگ مرد فقیه، اصولی، متکلّم، مفسّر، فیلسوف و متصوّفی است به نام [[غزالی، محمد بن محمد|امام ابوحامد محمّد بن محمد غزالی طوسی]] ... فقیهی شافعی با مسلکی اشعری که در نوع خود بی نظیر بوده و در حکم شافعی شافعیان و اشعری اشعریان در آمده، لا اقل افکار او می‌تواند برای جویندگان فقه شافعی و اندیشه های وابسته به اشعری بسیار نافذ و عالی باشد، امّا همه‌ی غزّالی در این دو خلاصه نمی‌شود، او یک فیلسوف مایل به تصوّف نیز هست، هر چند فیلسوف ضد فلسفه و هر چند صوفیِ سلوک نکرده بر مدار طریقت<ref>مقدمه، ص 9</ref>.
نویسنده در بخشی از مقدّمه می‌نویسد: چهارمین کتاب از این مجموعه، شرح حال شخصیّت بزرگ و به گمان بسیاری استثنایی است، شخصیّت نامور و شهیری که در دوران زندگی اش و پس از خود تأثیرات ژرفی به جای گذاشته و از جهاتی جامعه‌ی دینی ـ فرهنگیِ اسلامی‌مدیون اوست. این بزرگ مرد فقیه، اصولی، متکلّم، مفسّر، فیلسوف و متصوّفی است به نام [[غزالی، محمد بن محمد|امام ابوحامد محمّد بن محمد غزالی طوسی]] ... فقیهی شافعی با مسلکی اشعری که در نوع خود بی نظیر بوده و در حکم شافعی شافعیان و اشعری اشعریان در آمده، لا اقل افکار او می‌تواند برای جویندگان فقه شافعی و اندیشه‌های وابسته به اشعری بسیار نافذ و عالی باشد، امّا همه‌ی غزّالی در این دو خلاصه نمی‌شود، او یک فیلسوف مایل به تصوّف نیز هست، هر چند فیلسوف ضد فلسفه و هر چند صوفیِ سلوک نکرده بر مدار طریقت<ref>مقدمه، ص 9</ref>.




خط ۴۶: خط ۴۶:
استاد [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] در مقدّمه‌ی خود نام کتابهایی که از دیرباز تا کنون در باره‌ی [[غزالی، محمد بن محمد|امام محمّد غزالی]] نوشته شده را یا می‌کند و بعد از آن از نویسندگان غربی که به او متوجّه بوده‌اند نیز با فهرستی مطوّل و جامع یاد می‌کند ولی در نهایت می‌نویسد: امّا در این همه نوشته‌ی داخلی و خارجی کمتر نویسنده‌ای کار نقد آراء [[غزالی، محمد بن محمد|غزالی]] را آنگونه که شایسته و بایسته است به عهده گرفته است و بیشتر کسانی که از او و در باره‌ی او نوشته‌اند یا کین‌مدارانه و یا جانبدارانه برخورد کرده، یا تنها به شرح حالی اکتفا نموده اند<ref>مقدمه، ص 10</ref>.
استاد [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] در مقدّمه‌ی خود نام کتابهایی که از دیرباز تا کنون در باره‌ی [[غزالی، محمد بن محمد|امام محمّد غزالی]] نوشته شده را یا می‌کند و بعد از آن از نویسندگان غربی که به او متوجّه بوده‌اند نیز با فهرستی مطوّل و جامع یاد می‌کند ولی در نهایت می‌نویسد: امّا در این همه نوشته‌ی داخلی و خارجی کمتر نویسنده‌ای کار نقد آراء [[غزالی، محمد بن محمد|غزالی]] را آنگونه که شایسته و بایسته است به عهده گرفته است و بیشتر کسانی که از او و در باره‌ی او نوشته‌اند یا کین‌مدارانه و یا جانبدارانه برخورد کرده، یا تنها به شرح حالی اکتفا نموده اند<ref>مقدمه، ص 10</ref>.


استاد [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] در بخش دیگری از مقدّمه موضع خود را در این تحقیق بیشتر معلوم می‌کند، چنانکه می‌نویسد: به واقع جای آن داشت که یکبار دیگر زندگانی، اندیشه و سلوک او را با دقّت نظر بیشتر و با موشکافیهای بهتری بکاوند و غزالی را با دیدی نقادانه در ترازوی اندیشه های راستین قرار بدهند. امّا چنین نقدی یا نیست و یا بسیار نادر است. چه بشتر کسانی که سراغ او رفته‌اند در مقابل عظمت و نام و شهرت او رنگ باخته و فقط به تمجید وی پرداخته اند، هر چند که جای تمجید دارد امّا در این بین بیشتر از کسی باید تمجید کرد که بتواند نقد شفّافی به شخصیت و آثار و اندیشه های او بزند و شخصیت او را از این پیچیدگی و ابهام بیرون بکشد تا برای جوانان و دانشجویان هم قابل استفاده و بهره گیری باشد، امّا نقدی استوار و بی خلل، محکم و متین و مستند و قابل دفاع<ref>مقدمه، ص 11</ref>.
استاد [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] در بخش دیگری از مقدّمه موضع خود را در این تحقیق بیشتر معلوم می‌کند، چنانکه می‌نویسد: به واقع جای آن داشت که یکبار دیگر زندگانی، اندیشه و سلوک او را با دقّت نظر بیشتر و با موشکافیهای بهتری بکاوند و غزالی را با دیدی نقادانه در ترازوی اندیشه‌های راستین قرار بدهند. امّا چنین نقدی یا نیست و یا بسیار نادر است. چه بشتر کسانی که سراغ او رفته‌اند در مقابل عظمت و نام و شهرت او رنگ باخته و فقط به تمجید وی پرداخته اند، هر چند که جای تمجید دارد امّا در این بین بیشتر از کسی باید تمجید کرد که بتواند نقد شفّافی به شخصیت و آثار و اندیشه‌های او بزند و شخصیت او را از این پیچیدگی و ابهام بیرون بکشد تا برای جوانان و دانشجویان هم قابل استفاده و بهره گیری باشد، امّا نقدی استوار و بی خلل، محکم و متین و مستند و قابل دفاع<ref>مقدمه، ص 11</ref>.


بخش نخست که روایتی روان و دقیق از زندگی و دوران بالندگی وی را رقم می‌زند از بهترین روایتها در خصوص این زمان است. همین نوع نگارش و قلم که در خواننده اشتیاق مرور و ادامه را ایجاد می‌کند. [[غزالی، محمد بن محمد|غزالی]] در سال 450 متولّد شد برادر کوچکتر وی احمد نیز بعدها مانند خود او اهل علم شد، منتها چونان محمّد به شاخه های گوناگون چنگ نزد، از همان ابتدا رو به تصوّف داشت و نهایتاً نیز صوفی بزرگ و پر آوازه‌ای شد. وجود خانقاه‌هایی که در محل رشد و بالندگی این دو برادر فعّال بود، بانضمام دوست پدر این دو که کفالت و سرپرستی ایشان را پذیرفته بود و خود هم صوفی بود و هم به تصوّف علاقه‌ی وافر داشت این دو فرزند را از همان آغاز با جریان فکر صوفیانه آشنا ساخت<ref>متن، ص 16</ref>.
بخش نخست که روایتی روان و دقیق از زندگی و دوران بالندگی وی را رقم می‌زند از بهترین روایتها در خصوص این زمان است. همین نوع نگارش و قلم که در خواننده اشتیاق مرور و ادامه را ایجاد می‌کند. [[غزالی، محمد بن محمد|غزالی]] در سال 450 متولّد شد برادر کوچکتر وی احمد نیز بعدها مانند خود او اهل علم شد، منتها چونان محمّد به شاخه‌های گوناگون چنگ نزد، از همان ابتدا رو به تصوّف داشت و نهایتاً نیز صوفی بزرگ و پر آوازه‌ای شد. وجود خانقاه‌هایی که در محل رشد و بالندگی این دو برادر فعّال بود، بانضمام دوست پدر این دو که کفالت و سرپرستی ایشان را پذیرفته بود و خود هم صوفی بود و هم به تصوّف علاقه‌ی وافر داشت این دو فرزند را از همان آغاز با جریان فکر صوفیانه آشنا ساخت<ref>متن، ص 16</ref>.


در بخش دیگر که از آموزشها و دانشهای [[غزالی، محمد بن محمد|غزالی]] سخن می‌گوید انواع دروس و علوم را متذکّر می‌شود و مدرّسان و اساتید آن را معلوم می‌کند و جا و مکان ایشان را برای خوانندگان مشخص می‌سازد. در دوران کوتاهی که در جرجان بود در نزد [[ابوالقاسم اسماعیلی]] علوم مقدّماتی فقه و خلاف را فرا گرفت. <ref>متن، ص 20</ref>.  در بخشی از زندگی وی که مورد دستبرد راهزنان واقع شده بود درسی نیک از رئیس راهزنان دریافت کرد که تا آخر زندگی او این درس به جای بود و تٍیر گذاشت<ref>متن، ص 21</ref>. در طوس به درس [[اسفراینی، شهفور بن طاهر|ابوالمظفّر اسفراینی]] راه یافت، همزمان با صوفی شهیر [[ابوبکر نسّاج طوسی]] آشنا شد. [[غزالی، محمد بن محمد|غزالی]] خاطرات خود را به تفصیل و به دقّت و صداقت در کتاب [[المنقذ من الضّلال]] به قلم آورده و از این خصوص هم نکته‌هایی را برشمرده است.
در بخش دیگر که از آموزشها و دانشهای [[غزالی، محمد بن محمد|غزالی]] سخن می‌گوید انواع دروس و علوم را متذکّر می‌شود و مدرّسان و اساتید آن را معلوم می‌کند و جا و مکان ایشان را برای خوانندگان مشخص می‌سازد. در دوران کوتاهی که در جرجان بود در نزد [[ابوالقاسم اسماعیلی]] علوم مقدّماتی فقه و خلاف را فرا گرفت. <ref>متن، ص 20</ref>.  در بخشی از زندگی وی که مورد دستبرد راهزنان واقع شده بود درسی نیک از رئیس راهزنان دریافت کرد که تا آخر زندگی او این درس به جای بود و تٍیر گذاشت<ref>متن، ص 21</ref>. در طوس به درس [[اسفراینی، شهفور بن طاهر|ابوالمظفّر اسفراینی]] راه یافت، همزمان با صوفی شهیر [[ابوبکر نسّاج طوسی]] آشنا شد. [[غزالی، محمد بن محمد|غزالی]] خاطرات خود را به تفصیل و به دقّت و صداقت در کتاب [[المنقذ من الضّلال]] به قلم آورده و از این خصوص هم نکته‌هایی را برشمرده است.
خط ۷۳: خط ۷۳:
کتاب غزالی در جست و جوی حقیقت، تألیف [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]]
کتاب غزالی در جست و جوی حقیقت، تألیف [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]]


کتاب در یک جلد با مقدّمه‌ای مختصر ولی بسیار مفید به زبان فارسی است و دارای 200 صفحه است. کتاب حاضر در قطع رقعی و با جلد نرم و کاغذ مرغوب منتشر شده. در آغاز، فهرست مطالب به طور کامل درج شده و در انتهای اثر هم فهرست جامعی از منابع و مأخذ و همینطور نمایه‌ی‌کامل دیده می‌شود. در انتها هم برخی از آثار انتشارات و نوشته های استاد [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] چاشنی شده است.
کتاب در یک جلد با مقدّمه‌ای مختصر ولی بسیار مفید به زبان فارسی است و دارای 200 صفحه است. کتاب حاضر در قطع رقعی و با جلد نرم و کاغذ مرغوب منتشر شده. در آغاز، فهرست مطالب به طور کامل درج شده و در انتهای اثر هم فهرست جامعی از منابع و مأخذ و همینطور نمایه‌ی‌کامل دیده می‌شود. در انتها هم برخی از آثار انتشارات و نوشته‌های استاد [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] چاشنی شده است.


==پانویس ==
==پانویس ==