۱۵٬۴۸۹
ویرایش
أرجوزة في الفقه: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - '↵↵' به ' '
جز (جایگزینی متن - 'گي' به 'گی') |
جز (جایگزینی متن - '↵↵' به ' ') |
||
| خط ۸: | خط ۸: | ||
| کد کنگره = | | کد کنگره = | ||
| موضوع = | | موضوع = | ||
| ناشر = | | ناشر = | ||
مؤسسه کاشف الغطاء العامة | مؤسسه کاشف الغطاء العامة | ||
| مکان نشر =نجف اشرف - عراق | | مکان نشر =نجف اشرف - عراق | ||
| سال نشر = 1423 ق | | سال نشر = 1423 ق | ||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE00719AUTOMATIONCODE | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE00719AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ =1 | | چاپ =1 | ||
| خط ۲۳: | خط ۲۱: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''أرجوزة في الحج و الصيام و الخمس''' اثر [[کاشف‌الغطاء، عباس بن حسن|آیت‌الله شيخ عباس كاشف‌الغطاء]]، حول سه فرع عبادى فقه (حج، روزه و خمس) در قالب نظم تدوین شده و در شهر نجف اشرف در سال 1423ق مكتبة كاشف الغطاء آن را منتشر كرده است. | '''أرجوزة في الحج و الصيام و الخمس''' اثر [[کاشف‌الغطاء، عباس بن حسن|آیت‌الله شيخ عباس كاشف‌الغطاء]]، حول سه فرع عبادى فقه (حج، روزه و خمس) در قالب نظم تدوین شده و در شهر نجف اشرف در سال 1423ق مكتبة كاشف الغطاء آن را منتشر كرده است. | ||
از مزيت‌هاى این متن منظوم تسهيل مسائل فقهى برای پژوهندگان مى‌باشد و مهم‌ترين نقيصه كه در آن به چشم مى‌خورد عدم پيروى از روش معهود تبویب و ترتيب مسائل است. | از مزيت‌هاى این متن منظوم تسهيل مسائل فقهى برای پژوهندگان مى‌باشد و مهم‌ترين نقيصه كه در آن به چشم مى‌خورد عدم پيروى از روش معهود تبویب و ترتيب مسائل است. | ||
==انگیزه مؤلف== | ==انگیزه مؤلف== | ||
مؤلف، انگیزه خود را از تدوین این کتاب چنين بيان كرده است: برخى از فراگیران فقه از من درخواست كردند تا در مسائل فقهى به تبع و در ادامه کتاب «الدرة» بحر العلوم در صورت امكان کتابى بنویسم. من این درخواست را رد نكردم؛ اما با توجه به مشغله‌هایى كه پيش آمد این كار بسيار به تأخير افتاد. تا اينكه یکى از بزرگان (میرزا حبيب الله جبلى) نوشتن چنين کتابى را از من خواست و چون اطاعت او بر من واجب بود، سرودن آن را شروع كردم. | مؤلف، انگیزه خود را از تدوین این کتاب چنين بيان كرده است: برخى از فراگیران فقه از من درخواست كردند تا در مسائل فقهى به تبع و در ادامه کتاب «الدرة» بحر العلوم در صورت امكان کتابى بنویسم. من این درخواست را رد نكردم؛ اما با توجه به مشغله‌هایى كه پيش آمد این كار بسيار به تأخير افتاد. تا اينكه یکى از بزرگان (میرزا حبيب الله جبلى) نوشتن چنين کتابى را از من خواست و چون اطاعت او بر من واجب بود، سرودن آن را شروع كردم. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
بدنه اصلى متن همگى شعر است. تنها با عناوینى كه به صورت نثر وجود دارد بين گونه‌هاى مختلف مطالب فاصله ايجاد شده است. | بدنه اصلى متن همگى شعر است. تنها با عناوینى كه به صورت نثر وجود دارد بين گونه‌هاى مختلف مطالب فاصله ايجاد شده است. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
اين متن منظوم فقهى حاوى سه کتاب و بدين ترتيب است: | اين متن منظوم فقهى حاوى سه کتاب و بدين ترتيب است: | ||
1-کتاب حج<ref>[https://noorlib.ir/book/view/719?pageNumber=2&viewType=html ر.ک: متن کتاب، ص2]</ref>. در این کتاب، نخست معناى لغوى و اهمیت حج توضيح داده شده است. با این بيان كه: حج در لغت به معنى قصد كردن و در اصطلاح فقه قصد خانه خداست به خاطر تقرب به او. حج علاوه بر آثار روحى، داراى منافع اجتماعى، سياسى و اقتصادى نيز برای مسلمانان است. | 1-کتاب حج<ref>[https://noorlib.ir/book/view/719?pageNumber=2&viewType=html ر.ک: متن کتاب، ص2]</ref>. در این کتاب، نخست معناى لغوى و اهمیت حج توضيح داده شده است. با این بيان كه: حج در لغت به معنى قصد كردن و در اصطلاح فقه قصد خانه خداست به خاطر تقرب به او. حج علاوه بر آثار روحى، داراى منافع اجتماعى، سياسى و اقتصادى نيز برای مسلمانان است. | ||
شرايط وجوب حج بلوغ، عقل، آزادى و استطاعت نام برده شده است و در ادامه بحث، شرايط حج از قبيل داشتن هزينه سفر و آنچه بر حسب مالش در راه مورد نياز است به اندازه كافى، داشتن مخارج افراد تحت تكفل خود تا هنگام بازگشت، سلامتى مزاج و توانايى انجام اعمال حج، نبودن مانع رفت و برگشت، داشتن وقت كافى به اندازه انجام حج. | شرايط وجوب حج بلوغ، عقل، آزادى و استطاعت نام برده شده است و در ادامه بحث، شرايط حج از قبيل داشتن هزينه سفر و آنچه بر حسب مالش در راه مورد نياز است به اندازه كافى، داشتن مخارج افراد تحت تكفل خود تا هنگام بازگشت، سلامتى مزاج و توانايى انجام اعمال حج، نبودن مانع رفت و برگشت، داشتن وقت كافى به اندازه انجام حج. | ||
در پى شرايط حج به موضوعاتى از قبيل نيابت در حج و شرايط نايب<ref>[https://noorlib.ir/book/view/719?pageNumber=7&viewType=html ر.ک: همان، ص7]</ref> (بلوغ، عقل، شيعه اثنی‌عشر ى، مورد وثوق و اطمینان بودن، آگاهى اجمالى از اعمال و احكام حج و اينكه در سال نيابت، حج واجب به عهده نايب نباشد...) درباره كسى كه در راه حج مى‌میرد <ref>[https://noorlib.ir/book/view/719?pageNumber=4&viewType=html ر.ک: همان، ص4]</ref>و حج غير مؤمن، حج زنان<ref>[https://noorlib.ir/book/view/719?pageNumber=6&viewType=html ر.ک: همان، ص6]</ref> و اقسام حج<ref>[https://noorlib.ir/book/view/719?pageNumber=7&viewType=html ر.ک: همان، ص7]</ref> (تمتع، قران، افراد) درباره مواقيت (جحفه، عقيق و...)<ref>[https://noorlib.ir/book/view/719?pageNumber=7&viewType=html ر.ک: همان]</ref> مسائل و احكام احرام<ref>[https://noorlib.ir/book/view/719?pageNumber=8&viewType=html ر.ک: همان، ص 8]</ref>، وجوب نيت، لباس احرام، تلبيه، تروك احرام، محرمات و مكروهات احرام، مسائل اختصاصى زنان در حج،<ref>[https://noorlib.ir/book/view/719?pageNumber=14&viewType=html ر.ک: همان، ص14]</ref> مستحبات و احكام و نماز طواف<ref>[https://noorlib.ir/book/view/719?pageNumber=15&viewType=html ر.ک: همان، ص15]</ref>، مستحبات سعى واجب، احرام و تقصير در حج تمتع، واجبات وقوف در عرفه، مستحبات مشعر <ref>[https://noorlib.ir/book/view/719?pageNumber=20&viewType=html ر.ک: همان، ص20]</ref>و رمى جمرات<ref>[https://noorlib.ir/book/view/719?pageNumber=21&viewType=html ر.ک: همان، ص21]</ref>، قربانى و مستحبات آن، جايگاه‌هاى ذكر كلمه توحيد و... | در پى شرايط حج به موضوعاتى از قبيل نيابت در حج و شرايط نايب<ref>[https://noorlib.ir/book/view/719?pageNumber=7&viewType=html ر.ک: همان، ص7]</ref> (بلوغ، عقل، شيعه اثنی‌عشر ى، مورد وثوق و اطمینان بودن، آگاهى اجمالى از اعمال و احكام حج و اينكه در سال نيابت، حج واجب به عهده نايب نباشد...) درباره كسى كه در راه حج مى‌میرد <ref>[https://noorlib.ir/book/view/719?pageNumber=4&viewType=html ر.ک: همان، ص4]</ref>و حج غير مؤمن، حج زنان<ref>[https://noorlib.ir/book/view/719?pageNumber=6&viewType=html ر.ک: همان، ص6]</ref> و اقسام حج<ref>[https://noorlib.ir/book/view/719?pageNumber=7&viewType=html ر.ک: همان، ص7]</ref> (تمتع، قران، افراد) درباره مواقيت (جحفه، عقيق و...)<ref>[https://noorlib.ir/book/view/719?pageNumber=7&viewType=html ر.ک: همان]</ref> مسائل و احكام احرام<ref>[https://noorlib.ir/book/view/719?pageNumber=8&viewType=html ر.ک: همان، ص 8]</ref>، وجوب نيت، لباس احرام، تلبيه، تروك احرام، محرمات و مكروهات احرام، مسائل اختصاصى زنان در حج،<ref>[https://noorlib.ir/book/view/719?pageNumber=14&viewType=html ر.ک: همان، ص14]</ref> مستحبات و احكام و نماز طواف<ref>[https://noorlib.ir/book/view/719?pageNumber=15&viewType=html ر.ک: همان، ص15]</ref>، مستحبات سعى واجب، احرام و تقصير در حج تمتع، واجبات وقوف در عرفه، مستحبات مشعر <ref>[https://noorlib.ir/book/view/719?pageNumber=20&viewType=html ر.ک: همان، ص20]</ref>و رمى جمرات<ref>[https://noorlib.ir/book/view/719?pageNumber=21&viewType=html ر.ک: همان، ص21]</ref>، قربانى و مستحبات آن، جايگاه‌هاى ذكر كلمه توحيد و... | ||
2-کتاب صوم. نخستين نكته‌اى كه در این کتاب طرح شده است بحث اوقات<ref>[https://noorlib.ir/book/view/719?pageNumber=25&viewType=html ر.ک: متن کتاب صوم، ص25]</ref> و چگونگى نيت روزه و مبطلات آن از قبيل: خوردن و آشامیدن، جماع، استمنا، دروغ بستن به خدا و معصومین، رساندن غبار غليظ به حلق، فرو بردن تمام سر در آب<ref>[https://noorlib.ir/book/view/719?pageNumber=26&viewType=html ر.ک: همان، ص26]</ref> و... است. | 2-کتاب صوم. نخستين نكته‌اى كه در این کتاب طرح شده است بحث اوقات<ref>[https://noorlib.ir/book/view/719?pageNumber=25&viewType=html ر.ک: متن کتاب صوم، ص25]</ref> و چگونگى نيت روزه و مبطلات آن از قبيل: خوردن و آشامیدن، جماع، استمنا، دروغ بستن به خدا و معصومین، رساندن غبار غليظ به حلق، فرو بردن تمام سر در آب<ref>[https://noorlib.ir/book/view/719?pageNumber=26&viewType=html ر.ک: همان، ص26]</ref> و... است. | ||
آنچه برای روزه‌دار مكروه است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/719?pageNumber=29&viewType=html ر.ک: همان، ص29]</ref>، درباره زمان روزه<ref>[https://noorlib.ir/book/view/719?pageNumber=31&viewType=html ر.ک: همان، ص31]</ref>، روزه‌هاى واجب، مستحب، مكروه و حرام، كفاره روزه، احكام روزه در حال حضر و سفر، عظمت و اهمیت ماه مبارک رمضان. | آنچه برای روزه‌دار مكروه است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/719?pageNumber=29&viewType=html ر.ک: همان، ص29]</ref>، درباره زمان روزه<ref>[https://noorlib.ir/book/view/719?pageNumber=31&viewType=html ر.ک: همان، ص31]</ref>، روزه‌هاى واجب، مستحب، مكروه و حرام، كفاره روزه، احكام روزه در حال حضر و سفر، عظمت و اهمیت ماه مبارک رمضان. | ||
3-بحث خمس. در ذيل مبحث خمس نخست به اهمیت آن اشاره شده است كه از واجبات عبادى مى‌باشد و بايد با قصد قربت انجام شده و آن بايد به دو بخش مساوى تقسيم گردد كه یک بخش آن سهم مبارک امام است و بايد به مرجع تقليد داده شود<ref>[https://noorlib.ir/book/view/719?pageNumber=41&viewType=html ر.ک: همان، ص41]</ref> و بخش ديگر آن سهم سادات نيازمند است كه مى‌بايد بدانها پرداخت گردد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/719?pageNumber=41&viewType=html ر.ک: همان، ص41]</ref>. در ادامه به ترتيب چيزهایى كه خمس بدانها تعلق مى‌گیرد اشاره شده كه عبارتند از: نخست غنايم، سپس معدن و گنج و جواهرى كه با غواصى در دريا به دست مى‌آيد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/719?pageNumber=42&viewType=html ر.ک: همان، صص42-44]</ref>، پس از آن درآمد كسب و كار و مسائلى پيرامون مئونه و زمان تصفيه حساب خمس و آن‌گاه مال حلال مخلوط به حرام و اينكه خمس تعلق به عين مى‌گیرد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/719?pageNumber=45&viewType=html ر.ک: همان، ص45]</ref>. | 3-بحث خمس. در ذيل مبحث خمس نخست به اهمیت آن اشاره شده است كه از واجبات عبادى مى‌باشد و بايد با قصد قربت انجام شده و آن بايد به دو بخش مساوى تقسيم گردد كه یک بخش آن سهم مبارک امام است و بايد به مرجع تقليد داده شود<ref>[https://noorlib.ir/book/view/719?pageNumber=41&viewType=html ر.ک: همان، ص41]</ref> و بخش ديگر آن سهم سادات نيازمند است كه مى‌بايد بدانها پرداخت گردد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/719?pageNumber=41&viewType=html ر.ک: همان، ص41]</ref>. در ادامه به ترتيب چيزهایى كه خمس بدانها تعلق مى‌گیرد اشاره شده كه عبارتند از: نخست غنايم، سپس معدن و گنج و جواهرى كه با غواصى در دريا به دست مى‌آيد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/719?pageNumber=42&viewType=html ر.ک: همان، صص42-44]</ref>، پس از آن درآمد كسب و كار و مسائلى پيرامون مئونه و زمان تصفيه حساب خمس و آن‌گاه مال حلال مخلوط به حرام و اينكه خمس تعلق به عين مى‌گیرد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/719?pageNumber=45&viewType=html ر.ک: همان، ص45]</ref>. | ||
==پانويس == | ==پانويس == | ||
<references /> | <references /> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
مقدمه و متن کتاب | مقدمه و متن کتاب | ||
==وابسته‌ها== | ==وابسته‌ها== | ||
{{وابسته‌ها}} | {{وابسته‌ها}} | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:بهمن (1400)]] | [[رده:بهمن (1400)]] | ||