أبوحيان و تفسيره البحر المحيط: تفاوت میان نسخه‌ها

| موضوع =

ابوحیان، محمد بن یوسف، 654 - 745ق. - نقد و تفسیر

ابوحیان، محمد بن یوسف، 654 - 745ق. البحر المحیط فی التفسیر - نقد و تفسیر

تفاسیر ادبی

تفاسیر اهل سنت - قرن 8ق.

| ناشر =  

| مکان نشر =ریاض - عربستان

| سال نشر = 1420 ق  

| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE10537AUTOMATIONCODE

| چاپ =1

| پیش از =

}}

'''ابوحيان و تفسيره البحر المحيط''' تأليف [[بدر بن ناصر البدر]] عضو هيأت علمى دانشگاه امام محمد بن مسعود به زبان عربى، گزارشى از زندگانى [[ابوحیان، محمد بن یوسف|ابوحيان محمد يوسف الاندلسى]] (654-745ق)، وتفسير او [[البحر المحيط في التفسير|بحر المحيط]] می‌باشد. بدين جهت كه صاحب تفسير از بزرگان مفسران اهل سنت است مؤلف بر خود لازم مى‌بيند كه گزارشى از آن ارائه دهند تا مورد استفاده همگان قرار گیرد.  

==ساختار==

مؤلف پس از بررسى گزيده‌هاى نحوى [[ابوحیان، محمد بن یوسف|ابوحيان]] در تفسير [[البحر المحيط في التفسير|بحرالمحيط]] در خلال بحث به ویژگی‌هاى خاص این تفسير از جهت علمى، جامعيت، تنوع مباحث و حسن استفاده از مصادر، رساله‌اى در مورد [[ابوحیان، محمد بن یوسف|ابوحيان]] و تفسيرش مى‌نویسد كه شامل یک مقدمه<ref>[https://noorlib.ir/book/view/10537?pageNumber=5&viewType=html ر.ک: مقدمه، ص5]</ref>، دو فصل، خاتمه و فهرست اعلام<ref>[https://noorlib.ir/book/view/10537?pageNumber=123&viewType=html ر.ک: فهرست اعلام، ص123]</ref> و فهرست موضوعات<ref>[https://noorlib.ir/book/view/10537?pageNumber=125&viewType=html ر.ک: فهرست موضوعات، ص125]</ref> است و با بيانى ساده، رعايت اختصار، نظم منطقى و با دقت در استناد، نگاشته شده است.

==گزارش محتوا==

در فصل اوّل زندگانى [[ابوحیان، محمد بن یوسف|ابوحيان]]، نسبت و محل تولد، صفات، سفرها، اساتيد، شاگردان، تأليف‌ها و وفاتش بررسى شده است.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/10537?pageNumber=11&viewType=html ر.ک: متن کتاب، ص11]</ref>

در فصل دوم به زمان و مكان تأليف<ref>[https://noorlib.ir/book/view/10537?pageNumber=67&viewType=html ر.ک: همان، ص67]</ref>، روش تفسيرى<ref>[https://noorlib.ir/book/view/10537?pageNumber=71&viewType=html ر.ک: همان، ص71]</ref>، ارزش علمى، مصادر<ref>[https://noorlib.ir/book/view/10537?pageNumber=89&viewType=html ر.ک: همان، ص89]</ref>، جايگاه او در فرق و طائفه‌هاى معتزله، فلاسفه، صوفيه، شيعه باطنيه و...<ref>[https://noorlib.ir/book/view/10537?pageNumber=103&viewType=html ر.ک: همان، ص103]</ref> واستفاده او از كتب سائر علماء و استفاده علماى بعدى از تفسير ايشان اشاره شده است.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/10537?pageNumber=65&viewType=html ر.ک: همان، ص65]</ref>

مؤلف در روش تفسيرى [[ابوحیان، محمد بن یوسف|ابوحيان]] چنين نگاشته‌اند: [[ابوحیان، محمد بن یوسف|ابوحيان]] در ابتداى کتاب پس از بررسى مفردات، آياتى را كه وى آنها تفسير مى‌كند از جهت لغوى و احكام ادبى به سبب نزول آيه و نسخ، مناسبت و ارتباط آن با آيات قبلى و قرائات آيه به همراه توجيه آن در علم عربى، اقوال علماء متقدم و متأخّر در فهم آيه می‌پردازد. ايشان با رعايت اختصار اهتمام درعدم تكرار مباحث داشته، بدين جهت در بسيارى از موارد، تحقيق موضوع را به جاى ديگرى حواله كرده و در ادامه به اقوال علماى چهارگانه و غير ايشان هم اشاره كرده است. جائیکه حكم، غريب و خلاف مشهور است ادلّه و مقتضاى دليل آمده است سپس فوائد بيانى و بديع آيات را به طور خلاصه بررسى و در آخر آيات مضمون آيات را به طور خلاصه آورده‌اند.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/10537?pageNumber=71&viewType=html ر.ک: همان، ص71]</ref>

به نظر [[ابوحیان، محمد بن یوسف|ابوحيان]] برای تفسير احتياج به هفت مسأله ضرورى است؛ آشنايى با علم لغت و احكام، ادبيان عرب و علم بيان و بديع و تعيين مبهم، تبيين مجمل، سبب نزول، نسخ و شناخت اجمال و تبيين، عموم و خصوص، اطلاق و تقييد، دلالت امر و نهى و كلام در آنچه بر خداوند ممكن است، واجب است و محال است.

==وضعيت کتاب==

در آخر کتاب فهرست اعلام<ref>ر.ک: همان، ص123</ref> و فهرست موضوعات<ref>[https://noorlib.ir/book/view/10537?pageNumber=125&viewType=html ر.ک: همان، ص125]</ref>، آمده، و در پاورقى به آدرس آيات، روايات، مطالب نقل شده و هم چنين توضيح برخى لغات، اصطلاحات، اماكن و شرح مختصر بعضى اعلام اشاره شده است.

==پانويس ==

<references />

==منابع مقاله==

مقدمه و متن کتاب

==وابسته‌ها==

{{وابسته‌ها}}

[[البحر المحيط في التفسير]]

[[أبوحيان و منهجه في تفسير القرآن الكريم]]

[[رده:کتاب‌شناسی]]

[[رده:اسلام، عرفان، غیره]]