۱۶٬۰۷۰
ویرایش
آراء أهل المدينة الفاضلة و مضاداتها: تفاوت میان نسخه‌ها
آراء أهل المدينة الفاضلة و مضاداتها (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۸ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۲۲
، ۲۸ ژانویهٔ ۲۰۲۳جایگزینی متن - '↵↵' به ' '
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') |
جز (جایگزینی متن - '↵↵' به ' ') |
||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
[[بو ملحم، علي]] (شارح) | [[بو ملحم، علي]] (شارح) | ||
| زبان =عربی | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره =BBR 248 1374 | | کد کنگره =BBR 248 1374 | ||
| موضوع = | | موضوع = | ||
فلسفه اسلامی - متون قديمی تا قرن 14 | فلسفه اسلامی - متون قديمی تا قرن 14 | ||
مدينه فاضله | مدينه فاضله | ||
| ناشر = | | ناشر = | ||
| خط ۱۷: | خط ۱۵: | ||
| مکان نشر =لبنان - بيروت | | مکان نشر =لبنان - بيروت | ||
| سال نشر = |مجلد1: 1995م , | | سال نشر = |مجلد1: 1995م , | ||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE01715AUTOMATIONCODE | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE01715AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ =1 | | چاپ =1 | ||
| خط ۲۷: | خط ۲۴: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''آراء أهل المدينة الفاضلة و مضاداتها''' اثر [[فارابی، محمد بن محمد|ابونصر فارابی]](۲۵۹-۳۳۹ق) و تحقیق [[بو ملحم، علي|علی بوملحم]] صورت گرفته است. این کتاب به شرح و بیان دیدگاه‌های نویسنده در زمینه آرمان‌شهر اسلامی پرداخته شده است. | '''آراء أهل المدينة الفاضلة و مضاداتها''' اثر [[فارابی، محمد بن محمد|ابونصر فارابی]](۲۵۹-۳۳۹ق) و تحقیق [[بو ملحم، علي|علی بوملحم]] صورت گرفته است. این کتاب به شرح و بیان دیدگاه‌های نویسنده در زمینه آرمان‌شهر اسلامی پرداخته شده است. | ||
[[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] در این اثر سعی کرد اصول منطقی و عقلانی زندگی بشری را با مبانی مذهبی که بدان سخت معتقد بود درآمیزد و طرحی نو برای اداره جوامع بشری دراندازد؛ بنابراین فارابی در همان قرون اولیه اسلامی به دنبال آرمان شهری است که اسلام نوید آن را داده و اصول آن را پایه‌گذاری نموده است ولی حکام به‌ظاهر مسلمان از آن فاصله گرفته‌اند. به همین دلیل افکار او در مورد مدینه فاضله خصوصاً حکومت فضلا و دانشمندان بر چنین جامعه‌ای به رویاگرایی تعبیر شده است.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/78148/255 زارعان، احمد، ص255]</ref>. | [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] در این اثر سعی کرد اصول منطقی و عقلانی زندگی بشری را با مبانی مذهبی که بدان سخت معتقد بود درآمیزد و طرحی نو برای اداره جوامع بشری دراندازد؛ بنابراین فارابی در همان قرون اولیه اسلامی به دنبال آرمان شهری است که اسلام نوید آن را داده و اصول آن را پایه‌گذاری نموده است ولی حکام به‌ظاهر مسلمان از آن فاصله گرفته‌اند. به همین دلیل افکار او در مورد مدینه فاضله خصوصاً حکومت فضلا و دانشمندان بر چنین جامعه‌ای به رویاگرایی تعبیر شده است.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/78148/255 زارعان، احمد، ص255]</ref>. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
کتاب با مقدمه محقق آغاز و مطالب در سی‌وهفت باب، سامان‌دهی شده است. | کتاب با مقدمه محقق آغاز و مطالب در سی‌وهفت باب، سامان‌دهی شده است. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
در مقدمه محقق، به جایگاه و رتبه کتاب اشاره شده، سپس خلاصه‌ای از مطالب کتاب، ارائه گردیده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/11572/1/5 مقدمه، ص5- 19]</ref>. | در مقدمه محقق، به جایگاه و رتبه کتاب اشاره شده، سپس خلاصه‌ای از مطالب کتاب، ارائه گردیده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/11572/1/5 مقدمه، ص5- 19]</ref>. | ||
ابواب کتاب را می‌توان به دو بخش عمده فلسفی و سیاسی اجتماعی، به شرح زیر تقسیم نمود که در واقع، بخش نخست مقدمه‌ای است بر بخش دوم: | ابواب کتاب را می‌توان به دو بخش عمده فلسفی و سیاسی اجتماعی، به شرح زیر تقسیم نمود که در واقع، بخش نخست مقدمه‌ای است بر بخش دوم: | ||
# بخش فلسفی: | # بخش فلسفی: | ||
| خط ۵۱: | خط ۴۳: | ||
رئیس مدینه فاضله دارای دوازده ویژگی است. برخی از این ویژگی‌ها به جسم اختصاص دارد و این ویژگی‌ها عبارتند از اینکه: خوش فهم باشد، آنچه را که می‌فهمد به‌خوبی حفظ کند، باهوش و زیرک باشد، خوش‌بیان باشد، دوستدار تعلیم و یادگیری باشد. برخی دیگر از ویژگی‌های او هم به اخلاق مربوط می‌شود. ویژگی‌های اخلاق رئیس عبارتند از اینکه: آزمند نباشد، دوستدار راستی باشد، نفس او بزرگ باشد، از امور ناپسند و پست دوری گزیند، دوستدار عدالت باشد و عزم و اراده‌ای نیرومند داشته باشد<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/41590/18 همان]</ref>. | رئیس مدینه فاضله دارای دوازده ویژگی است. برخی از این ویژگی‌ها به جسم اختصاص دارد و این ویژگی‌ها عبارتند از اینکه: خوش فهم باشد، آنچه را که می‌فهمد به‌خوبی حفظ کند، باهوش و زیرک باشد، خوش‌بیان باشد، دوستدار تعلیم و یادگیری باشد. برخی دیگر از ویژگی‌های او هم به اخلاق مربوط می‌شود. ویژگی‌های اخلاق رئیس عبارتند از اینکه: آزمند نباشد، دوستدار راستی باشد، نفس او بزرگ باشد، از امور ناپسند و پست دوری گزیند، دوستدار عدالت باشد و عزم و اراده‌ای نیرومند داشته باشد<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/41590/18 همان]</ref>. | ||
گردآمدن چنین ویژگی‌هایی در یک نفر امری دشوار است و جز در مواردی اندک و یا یکی پس از دیگری یافت نمی‌شود؛ بنابراین هرگاه در زمانی چنین فردی یافت نشد شرایع و قوانینی که از سوی این رئیس اول وضع شده، مورد عمل قرار خواهد گرفت و در این صورت، رئیس دوم که جانشین رئیس اول شده کسی است که در او باید شش شرط وجود داشته باشد: حکیم باشد، حافظ قوانینی که رؤسای اول وضع کرده‌اند باشد، قدرت ادراک و استنباط او درباره موضوعاتی که در مورد آن‌ها از پیشینیان حکم و قانونی باقی نمانده، قوی و نیکو باشد، اندیشه‌ای نیکو داشته باشد، قدرت ارشاد و هدایت او از راه گفتار نیکو باشد، از صنایع نظامی و صناعت جنگی برخوردار باشد<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/41590/18 همان]</ref>. | گردآمدن چنین ویژگی‌هایی در یک نفر امری دشوار است و جز در مواردی اندک و یا یکی پس از دیگری یافت نمی‌شود؛ بنابراین هرگاه در زمانی چنین فردی یافت نشد شرایع و قوانینی که از سوی این رئیس اول وضع شده، مورد عمل قرار خواهد گرفت و در این صورت، رئیس دوم که جانشین رئیس اول شده کسی است که در او باید شش شرط وجود داشته باشد: حکیم باشد، حافظ قوانینی که رؤسای اول وضع کرده‌اند باشد، قدرت ادراک و استنباط او درباره موضوعاتی که در مورد آن‌ها از پیشینیان حکم و قانونی باقی نمانده، قوی و نیکو باشد، اندیشه‌ای نیکو داشته باشد، قدرت ارشاد و هدایت او از راه گفتار نیکو باشد، از صنایع نظامی و صناعت جنگی برخوردار باشد<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/41590/18 همان]</ref>. | ||
نطقه مقابل مدینه فاضله، مدینه‌های غیر فاضله هستند. [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] مدینه‌های غیر فاضله را به چهار قسم بزرگ زیر تقسیم کرده است: | نطقه مقابل مدینه فاضله، مدینه‌های غیر فاضله هستند. [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] مدینه‌های غیر فاضله را به چهار قسم بزرگ زیر تقسیم کرده است: | ||
# مدینه جاهله و آن مدینه‌ای است که مردم آن سعادت حقیقی را نمی‌شناسد و بر این باورند که هدف نهایی از زندگی تندرستی، توانگری و بهره‌گیری از لذات مادی و پیروی از هواهای نفسانی است و اینکه نزد مردم از احترام برخوردار باشند و آنان را بزرگ شمارند. | # مدینه جاهله و آن مدینه‌ای است که مردم آن سعادت حقیقی را نمی‌شناسد و بر این باورند که هدف نهایی از زندگی تندرستی، توانگری و بهره‌گیری از لذات مادی و پیروی از هواهای نفسانی است و اینکه نزد مردم از احترام برخوردار باشند و آنان را بزرگ شمارند. | ||
| خط ۵۷: | خط ۴۸: | ||
# مدینه مبدله و آن مدینه‌ای است که آرا و اندیشه‌های مردم آن ابتدا همان آرا و اندیشه‌های مردم مدینه فاضله بوده، اما پس از آن این آرا و اندیشه‌ها به آرا و اندیشه‌های نادرست و فاسد تغییر یافته است. | # مدینه مبدله و آن مدینه‌ای است که آرا و اندیشه‌های مردم آن ابتدا همان آرا و اندیشه‌های مردم مدینه فاضله بوده، اما پس از آن این آرا و اندیشه‌ها به آرا و اندیشه‌های نادرست و فاسد تغییر یافته است. | ||
# مدینه ضاله و آن مدینه‌ای است که مردم آن درباره خدا و عقل فعال عقیده فاسد و نادرستی دارند. رئیس چنین مدینه‌ای از کسانی است که می‌پندارد به آنان وحی می‌شود و حال‌آنکه این‌چنین نیست. | # مدینه ضاله و آن مدینه‌ای است که مردم آن درباره خدا و عقل فعال عقیده فاسد و نادرستی دارند. رئیس چنین مدینه‌ای از کسانی است که می‌پندارد به آنان وحی می‌شود و حال‌آنکه این‌چنین نیست. | ||
سرنوشت ساکنان این شهرها و مدینه‌ها نیز از نظر [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] باهم متفاوت است. وی بر این باور است که هر نفسی که حقیقت را دریابد، یعنی از موجود اول، فیض، عقول ثانی و عقل آگاه شود، جاودانگی را به دست آورده است و اگر بر پایه این اندیشه‌ها و آگاهی‌ها رفتار کند، از نفوس فاضله‌ای خواهد بود که به سعادتی جاودانه می‌رسد؛ اما اگر این حقیقت را در نیابد سرنوشتی جز نابودی و نیستی در انتظارش نخواهد بود؛ بنابراین نفوس مردمان مدینه‌های دیگر در بدبختی جاودان خواهند بود<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/41590/18 همان]</ref>. | سرنوشت ساکنان این شهرها و مدینه‌ها نیز از نظر [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] باهم متفاوت است. وی بر این باور است که هر نفسی که حقیقت را دریابد، یعنی از موجود اول، فیض، عقول ثانی و عقل آگاه شود، جاودانگی را به دست آورده است و اگر بر پایه این اندیشه‌ها و آگاهی‌ها رفتار کند، از نفوس فاضله‌ای خواهد بود که به سعادتی جاودانه می‌رسد؛ اما اگر این حقیقت را در نیابد سرنوشتی جز نابودی و نیستی در انتظارش نخواهد بود؛ بنابراین نفوس مردمان مدینه‌های دیگر در بدبختی جاودان خواهند بود<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/41590/18 همان]</ref>. | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
فهرست مطالب، در انتهای کتاب آمده است. | فهرست مطالب، در انتهای کتاب آمده است. | ||
در پاورقی‌ها که توسط محقق نوشته شده است، توضیحاتی پیرامون برخی از مطالب متن، ارائه شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/11572/1/40 ر.ک: پاورقی، ص40]</ref>. | در پاورقی‌ها که توسط محقق نوشته شده است، توضیحاتی پیرامون برخی از مطالب متن، ارائه شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/11572/1/40 ر.ک: پاورقی، ص40]</ref>. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
<references /> | <references /> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
# مقدمه و متن کتاب. | # مقدمه و متن کتاب. | ||
#[[:noormags:780971|نصری نادر، آلبر، «مبانی سیاسی فارابی (گزارش محتوایی کتاب آراء اهل المدینه الفاضله)»، ترجمه باهر، محمد، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله: کتاب ماه فلسفه، شماره 28، دی 1388، (8 صفحه- از 12 تا 19)]]. | #[[:noormags:780971|نصری نادر، آلبر، «مبانی سیاسی فارابی (گزارش محتوایی کتاب آراء اهل المدینه الفاضله)»، ترجمه باهر، محمد، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله: کتاب ماه فلسفه، شماره 28، دی 1388، (8 صفحه- از 12 تا 19)]]. | ||
#[[:noormags:1226852|زارعان، احمد، «تاریخ تفکر اجتماعی در اسلام - بررسی اندیشه‌های اجتماعی حکیم ابونصر فارابی»، پایگاه مجلات تخصصی نور (نورمگز)، فصلنامه تاریخ پژوهی، شماره 60، پاییز 1393]]. | #[[:noormags:1226852|زارعان، احمد، «تاریخ تفکر اجتماعی در اسلام - بررسی اندیشه‌های اجتماعی حکیم ابونصر فارابی»، پایگاه مجلات تخصصی نور (نورمگز)، فصلنامه تاریخ پژوهی، شماره 60، پاییز 1393]]. | ||
==وابسته‌ها== | ==وابسته‌ها== | ||
{{وابسته‌ها}} | {{وابسته‌ها}} | ||
[[المدينة الفاضلة للفارابي]] | [[المدينة الفاضلة للفارابي]] | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
| خط ۸۸: | خط ۷۱: | ||
[[رده:عصر صاحب نظران فلسفه قرن چهارم]] | [[رده:عصر صاحب نظران فلسفه قرن چهارم]] | ||
[[رده:کتابهای فیلسوفان، آ–ی]] | [[رده:کتابهای فیلسوفان، آ–ی]] | ||
[[رده:فارابی ابونصر محمد بن محمد، 260-339ق]] | [[رده:فارابی ابونصر محمد بن محمد، 260-339ق]] | ||