پرش به محتوا

پلورالیزم دینی یا کثرت گرایی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'آیت الله' به 'آیت‌الله')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۵: خط ۲۵:
}}
}}


'''پلورالیزم دینی یا کثرت گرایی''' اثر آیت‌الله جعفر سبحانی (متولد 1308ش)، فقیه، مفسر و متکلم معاصر است که در موضوع کلام جدید و به زبان فارسی و با قلمی روان نوشته شده است.
'''پلورالیزم دینی یا کثرت گرایی''' اثر [[سبحانی تبریزی، جعفر|آیت‌الله جعفر سبحانی]] (متولد 1308ش)، فقیه، مفسر و متکلم معاصر است که در موضوع کلام جدید و به زبان فارسی و با قلمی روان نوشته شده است.


نویسنده در این کتاب، ابتدا ضمن تعریف پلورالیزم، خاستگاه تاریخی کثرت‌گرایی در آثاری چون اخوان الصفا و غزالی را بررسی کرده و سپس به توضیح مفهوم دین و شریعت پرداخته است. وی ضمن بررسی جایگاه پلورالیزم در متون دینی، به انگیزه های طرح این مساله، اشاره کرده است. <ref> ر.ک: متن کتاب، ص 9- 31</ref>.
نویسنده در این کتاب، ابتدا ضمن تعریف پلورالیزم، خاستگاه تاریخی کثرت‌گرایی در آثاری چون اخوان الصفا و [[غزالی، محمد بن محمد|غزالی]] را بررسی کرده و سپس به توضیح مفهوم دین و شریعت پرداخته است. وی ضمن بررسی جایگاه پلورالیزم در متون دینی، به انگیزه های طرح این مساله، اشاره کرده است. <ref> ر.ک: متن کتاب، ص 9- 31</ref>.


وی در بخش دیگر، قرائت‌های مختلف از پلورالیزم را بیان کرده است، که شامل موارد ذیل است:
وی در بخش دیگر، قرائت‌های مختلف از پلورالیزم را بیان کرده است، که شامل موارد ذیل است:
#پلوالیزم رفتاری: به این معنا که پیروان همه ادیان، یا به تعبیر بهتر شرایع، می‌توانند در کنار یکدیگر زندگی کنند و همدیگر را  تحمل کرده، زندگی مسالمت‌آمیزی کنار هم داشته باشند. از نگاه مؤلف، قرآن و فقه اسلامی، زندگی مسالمت‌آمیز با پیروان دیگر ادیان را زیر چتر توحید پذیرفته و حقوق اهل ذمه را محترم شمرده است. گرچه برخی از طرفداران پلورالیزم، این را نپذیرفته و اصل تسامح (tolerance) را جایگزین آن می‌دانند.<ref>همان، ص 32-36</ref>
#پلوالیزم رفتاری: به این معنا که پیروان همه ادیان، یا به تعبیر بهتر شرایع، می‌توانند در کنار یکدیگر زندگی کنند و همدیگر را  تحمل کرده، زندگی مسالمت‌آمیزی کنار هم داشته باشند. از نگاه مؤلف، قرآن و فقه اسلامی، زندگی مسالمت‌آمیز با پیروان دیگر ادیان را زیر چتر توحید پذیرفته و حقوق اهل ذمه را محترم شمرده است. گرچه برخی از طرفداران پلورالیزم، این را نپذیرفته و اصل تسامح (tolerance) را جایگزین آن می‌دانند.<ref>همان، ص 32-36</ref>
#پلورالیزم رستگاری: بر اساس این دیدگاه، برای رستگاری انسان، کافی است که او، خدا را بپرستد و به یکی از ادیان آسمانی که از طرف خدا آمده انتساب داشته باشد. مؤلف با هشت دلیل این  ادعا را رد کرده و با بررسی دستاویزها و مستنداتی که قائلین به این دیدگاه بدان‌ها استناد می‌کنند ابطال این دیدگاه را اعلام می‌کند.<ref> همان، ص 37-54</ref>
#پلورالیزم رستگاری: بر اساس این دیدگاه، برای رستگاری انسان، کافی است که او، خدا را بپرستد و به یکی از ادیان آسمانی که از طرف خدا آمده انتساب داشته باشد. مؤلف با هشت دلیل این  ادعا را رد کرده و با بررسی دستاویزها و مستنداتی که قائلین به این دیدگاه بدان‌ها استناد می‌کنند ابطال این دیدگاه را اعلام می‌کند.<ref> همان، ص 37-54</ref>
#پلورالیزم در عرصه معرفت‌شناسی : در این قرائت، اصل دین حفظ شده و تعدد آن معلول برداشت‌های مختلف پیامبران الهی، دانسته شده است. از نگاه صاحبان این نظریه، اشراق و اتصال پیامبران با عالم شهود و وجود مطلق، یک واقعیت واحدی است که در آن کثرت نیست، اما وقتی  این واقعیت‌ها در قالب تعبیر و بیان ریخته شود، اختلاف می‌پذیرد.<ref> همان، ص60</ref>
#پلورالیزم در عرصه معرفت‌شناسی: در این قرائت، اصل دین حفظ شده و تعدد آن معلول برداشت‌های مختلف پیامبران الهی، دانسته شده است. از نگاه صاحبان این نظریه، اشراق و اتصال پیامبران با عالم شهود و وجود مطلق، یک واقعیت واحدی است که در آن کثرت نیست، اما وقتی  این واقعیت‌ها در قالب تعبیر و بیان ریخته شود، اختلاف می‌پذیرد.<ref> همان، ص60</ref>


مؤلف با هفت دلیل، این ادعا را نیز رد کرده و در ادامه با طرح مبانی فلسفی پلورالیزم، آن‌ها را مورد نقد و بررسی قرار می دهد.
مؤلف با هفت دلیل، این ادعا را نیز رد کرده و در ادامه با طرح مبانی فلسفی پلورالیزم، آن‌ها را مورد نقد و بررسی قرار می دهد.