کشف الغطاء عن حکم ابن عطاء: تفاوت میان نسخه‌ها

'''کشف الغطاء عن حکم ابن عطاء ''' اثر شمس‌الدین محمد بن ابراهیم مصری مالکی مشهور به خطیب وزیری (متوفی 891ق ) است. این اثر در موضوع عرفان و تصوف (شرح و تفسیر) به نگارش درآمده و توسط احمد رجب ابوسالم تحقیق شده است.

نوشتار حاضر شرحی بر «الحکم العطائیه» احمد بن محمد بن عطاء الله اسکندرانی شاذلی(متوفی 709ق) است. <ref> حاجى خلیفه، مصطفى بن عبد الله‏.، ج‏4، ص 675</ref>. کتاب یاد شده از آثار ارزشمند‌ در موضوع توحید. <ref> تمهید، ص 17 </ref> و از مهم‌ترین متون ادبی نثر صوفیانه به شمار می‌رود که متضمن فقراتی کوتاه با واژگانی اندک و معانی فراوان است که نویسنده آن را با انواع صنایع ادبی و بدیع آراسته است.  به جهت اهمیت این اثر شروح متعددی برآن نگاشته شده است <ref> رک: همان، ص 18 </ref>  از جمله آنها شرح مورد بحث است.

شارح تمام حکم ابن عطا را به ترتیب شرح داده است. وی سخنان ابن عطا با واژه قال ذکرده سپس با واژه اقول به شرح آنها پرداخته است. این شرح با ادبیاتی مشابه ادبیات حکم ابن عطا و با رعایت انواع مختلف سجع تدوین شده است. شارح در مواردی چند حکمت را با هم آورده سپس به شرح پرداخته بدون اینکه شرح آنها با هم مخلوط نماید. وی در شرح خود به شواهدی از قرآن کریم، حدیث نبوی، شعر و همچنین سخنان برخی عارفان استناد کرده و از آنها بهره برده است. در این شرح به نقل مطالب نامانوس و عجیب و خارج از تصور عقل به مانند آنچه در برخی از شروح آمده پرداخته نشده است. شارح از عارفان همعصر خود نقل قول نموده همچنین از شروح پیش از خود نظیر شرح ابن عباد و برخی از مصادر مورد اعتماد صوفیه نیز بهره گرفته است. با این وجود اشکالاتی بر روش وی مطرح است. تکرار شرح برخی حکمت‌ها- تکرار برخی شواهد شعری در شرح برخی حکمت‌ها و ذکر غیر حدیث به عنوان حدیث از جمله این اشکالات است. <ref> رک: همان، ص 33- 34 </ref>

 

در ادامه‌ی اثر شرح «الرسالة‌ الرسلانیة» ابن رسلان دمشقی (م 560 یا 550 یا 699ق )تحت عنوان «الفتوحات الربانیة فی شرح الرسالة الرسلانیة» آمده است. <ref> متن، 350 و ص 370 </ref>  رساله یاد شده  که با نام «رسالة التوحید» نیز شناخته شده <ref> حاجى خلیفه، مصطفى بن عبد الله‏.، ج‏4، ص: 856</ref>در موضوع توحید و ذکر برخی از حقائق عرفانی است که به شیوه حکم عطائیه و در پنجاه حکمت به نگارش در آمده است. به جهت اهمیت این رساله شرح‌های متعدد و مختلفی  بر آن نگاشته شده است. <ref> متن، ص 317 -320 </ref>  از جمله آنها شرح حاضر است که نویسنده آن را برای ابو نصر قایتبای تالیف کرده است. <ref> رک: همان، ص 349 </ref>