النحو الجامع (جزایری): تفاوت میان نسخه‌ها

| کد کنگره =   ‎‏/‎‏ج‎‏4‎‏ن‎‏3 6151 ‏PJ‎‏  

'''النحو الجامع''' تألیف سید حمید جزائری، به زبان عربی در  علم نحو است.

مطالب کتاب، در دو بخش تنظیم شده است. بخش اول اعراب است که از درس اول تا پایان درس 66 را شامل می¬شود. و بخش دوم مفردات است که مشتمل بر شش درس آخر کتاب است.

مؤلف، در مقدمه کتاب در مورد علم نحو مطالبی به اختصار بیان کرده و پیرامون کتاب و مطالب و مباحث آن نکاتی را ذکر نموده است<ref>مقدمه، ص13</ref>‏.

متن کتاب، حاوی مطالب و مباحث مفید در علم نحو است که در دو بخش و در ضمن 72 درس بیان شده است.

قبل از شروع مطالب، چند سؤال با این عنوان مطرح می¬شود.  

سپس مطالب هر درس بیان شده است. در پایان هر درس دو تمرین ذکر شده است.

مؤلف، هدف از بیان دو تمرین را چنین بیان می¬نماید:

«تمرین اول، نظم یا نثر یا شعری از کتاب¬های نحوی است که کل مباحث درس در آن است یا مباحث تکمیلی هر درس در آن ذکر شده است. هدف از این تمرین، خواندن صحیح متن آن و آشنایی با متون کتاب¬های نحوی دیگر است<ref>مقدمه کتاب، ص14</ref>‏.

جهت آشنایی با شیوه کار مؤلف و مطالب و مباحث کتاب، خلاصه¬ای از برخی دروس دو بخش کتاب ارائه می¬شود.

مؤلف، پس از ذکر چهار سؤال، به تعریف نحو، فایده و موضوع علم نحو، کلمه، کلام، جمله و اقسام جمله می¬پردازد<ref>همان، ص16</ref>‏.

برخی از این تعریف¬ها از دیدگاه مؤلف:

«نحو: نحو عبارت است از قواعدی که، به سبب آن قواعد وضعیت الفاظ عرب از نظر اعراب و بنا و ساختار و وضعیت جمله¬ها از مفردات شناخته می¬شود»<ref>همان، ص16</ref>‏.

«فایده و موضوع علم نحو: فایده آن حفاظت و مصونیت زبان از خطای لفظی در کلام عرب و شناخت صحیح کلمات عربی از ناصحیح است. موضوع علم نحو کلمه و کلام است»<ref>همان، ص16</ref>‏.

# جمله اسمیه: جمله¬ای که رکن اول آن اسم است و با اسم شروع می¬شود مانند العجزُ آفة.

# جمله فعلیه: جمله¬ای که رکن اول آن فعل است و با فعل آغاز می¬شود مانند جاء الحق»<ref>همان، ص16</ref>‏.

درس دیگر که به بیان مقدمات و مطالب ابتدایی اعراب می¬پردازد پیرامون علائم اسم، فعل و حرف است<ref>همان، ص18</ref>‏.

در این درس مؤلف، پس از ذکر سؤالات ابتدای درس شش علامت در مورد اسم و هفت علامت در مورد فعل بیان می¬کند<ref>همان، ص18</ref>‏.

«علامت حرف: حرف شناخته می¬شود به نداشتن علائم اسم و فعل»<ref>همان، ص19</ref>‏.

مؤلف، برای هر یک از علائم اسم و فعل مثال ذکر می¬کند.

بالجر و تنوین و النداء و ال              و مسند للاسم تمییز حصل».

مؤلف، پس از تعریف بدل، آن را به چهار قسم دسته بندی نموده و مثال زده است.  

علائم اعراب؛ اعراب جمله¬ها؛ مسوغات ابتدا به نکره؛ افعال ناقصه، افعال مقاربه، اختصاص؛ حال؛ تمییز؛ عطف.

مقصود از مفردات در این جا عبارت از حروف و آن چه که معنای حرف را می¬دهد از اسماء و ظروف، است<ref>همان، ص171</ref>‏.

مؤلف، در شروع این بخش تحت عنوان تمهید در مورد اهمیت و جایگاه مفردات در زبان عربی چند سطری توضیح می¬دهد<ref>همان، ص171</ref>‏.

حروف تنبیه: حروف تنبیه سه عدد است«الا»،«اما»و«ها». این حروف برای تنبیه و آگاهی مخاطب وضع شده است<ref>همان، ص172</ref>‏.

حروف عرض و تحضیض: این حروف عبارتند از«هلّا»،«الّا»،«لولا»، «لوما» و «الا».

این حروف اختصاص به جمله¬های فعلیه خبریه دارند و درصدر کلام می¬آیند و معنای آنها طلب شئ است<ref>همان، ص173</ref>‏.

[[رده:مقالات بازبینی نشده1]]

[[رده:مقالات بازبینی نشده2]]