لغت‌نامه: تفاوت میان نسخه‌ها

| پیش از =  

}}

لغت نامه محصول تلاش‌های چهل و پنج ساله نویسنده وگروهی از همکاران اوست که با  استفاده از متون معتبر استادان نظم و نثر دو زبان فارسی و عربی، لغت نامه‌های چاپی و خطی، کتب تاریخ، جغرافیا، طب، هیئت، نجوم، ریاضی، حکمت، کلام و فقه، آن را تدوین نموده است. <ref> مقدمه، مجلد اول، ص 393  </ref>

این اثر علاوه بر اینکه تقریبا مشتمل بر کلیه‌ی لغات فرهنگ‌های خطی و چاپی مهم فارسی و عربی است، شامل هزاران لغت و ترکیب و کنایه و مثل ماخوذ از متون نظم و نثر و دیگر آثار علمی و ادبی متقدمان است که در هیچ یک از کتب فارسی و عربی دیده نمی‌شود. به علاوه اینکه هزاران لغت را که تا کنون در متون گوناگون پراکنده و مغلوط یافت می‌شد پس از تصحیح یک جا گردآورده است. از طرف دیگر بسیاری از لغات ترکی، مغولی، هندی، فرانسوی، انگلیسی، آلمانی و روسی در زبان فارسی متداول است در این گردآوری شده است. <ref> رک: همان،  ص 394-و ص 400 </ref> نویسنده کوشیده است حتی‌المقدور بیشتر لغات عربی را بیاورد. <ref> رک: همان، ص 403</ref>

ضبط کلمات در این لغت نامه با ذکر حرکات حروف متحرک در میان علامت]  [ است. نویسنده پس از ذکر کلمه بر اساس الفبا، به اصل آن از جهت زبان و نوع دستوری کلمه با حروف ( اِ به جای اسم، ص به جای صفت) اشاره کرده و سپس به شرح لغت با ذکر ماخذ پرداخته است. وی مترادفات کلمه را در ذیل آن آورده است و پس از ذکر شواهد نظم و نثر معانی دیگر کلمه با ذکر علامت مشخص کرده است. اعلام رجال و اماکن را نیز مانند لغات نقل کرده و در بسیاری از  موارد مآخذ را در جای خود ذکر کرده است. <ref> رک: همان، ص 396 و ص 405 </ref> وی اعلام اروپایی را بر اساس استعمال مسلمانان آورده است. . <ref> رک: همان، 402 </ref>

در این کتاب ضمن تفسیر حروف مفرده و معانی حروف اضافه و حروف ربط و اصوات و ذیل معانی اصطلاحی لغاتی که در صرف و نحو به کار می‌رود و همچنین ذیل اقسام نه گانه یا ده گانه کلمه فعل و ضمیر و صفت و غیره، به تفصیل قواعد دستور زبان فارسی تهیه شده و در برخی مجلدات آمده است. <ref> رک: همان، ص 395 </ref>

ضمن اینکه لغات مصطلح و متداول و ترکیبات با ضبط صحیح و معنای حقیقی و مجازی آن‌ها  با ذکر شواهد جمع آوری شده،  بسیاری از لغات عامیانه و محلی نواحی مختلف ایران حتی‌الامکان ذکر شده است. <ref> رک: همان، ص395-396 و ص 399 </ref> نویسنده کوشیده است تا اغلب اصطلاحات و مفاهیم علمی متقدمان را از متون مختلف تدوین و آن‌ها را با لغات زبان  علمی بین المللی فرانسه تطبیق نماید. <ref> رک:همان،  ص 396  </ref> تصاویر نباتات، حیوانات، رجال تاریخی، نقشه‌ها جداول آمارهای اقتصادی و الفبای ملل مختلف در طی لغت نامه آمده است. <ref>رک: همان، ص 396 </ref>

در مقدمه و تکمله آن مقالات بسیاری در لغت، لهجه‌ها، دستورزبان، فرهنگ‌ها و....درج شده است.