پرش به محتوا

فرهنگ جهانگیری: تفاوت میان نسخه‌ها

۸۳ بایت اضافه‌شده ،  ‏۹ ژانویهٔ ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'نامه‎ها' به 'نامه‌‎ها')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۵: خط ۲۵:
| پیش از =  
| پیش از =  
}}
}}
'''فرهنگ جهانگیری''' نوشته میر جمال الدین حسین بن فخر الدین حسن انجو شیرازی(م  1035ق) واژه‌نامه لغت فارسی است و توسط رحیم عفیفی تصحیح شده است. در برخی منابع نام «فرهنگ نور الدین» به آن  اطلاق شده است. <ref> آقا بزرگ تهرانى، محمد محسن‏. ج16، ص197 </ref>
'''فرهنگ جهانگیری''' نوشته [[جمال‌الدین انجو، حسین بن حسن|میر جمال الدین حسین بن فخر الدین حسن انجو شیرازی]](م  1035ق) واژه‌نامه لغت فارسی است و توسط [[عفیفی، رحیم|رحیم عفیفی]] تصحیح شده است. در برخی منابع نام «فرهنگ نور الدین» به آن  اطلاق شده است. <ref> آقا بزرگ تهرانى، محمد محسن‏. ج16، ص197 </ref>


نویسنده تدوین فرهنگ خود را به دستور اکبر شاه و در سال 1005ق آغاز کرده <ref> دیباچه مؤلف، ج1، ص 4؛ پیشگفتار، ج1، ص شش </ref> و دوازده  سال از عمر خود را صرف نگارش آن نمود، و سرانجام در سال  1017ق آن را به پایان رسانده و به نام پادشاه وقت (جهانگیر پسر اکبر شاه) جهانگیر نامه نام نهاد. <ref> دیباچه مؤلف، ج1، ص 11؛ پیشگفتار، ج1، ص هشت </ref>
نویسنده تدوین فرهنگ خود را به دستور اکبر شاه و در سال 1005ق آغاز کرده <ref> دیباچه مؤلف، ج1، ص 4؛ پیشگفتار، ج1، ص شش </ref> و دوازده  سال از عمر خود را صرف نگارش آن نمود، و سرانجام در سال  1017ق آن را به پایان رسانده و به نام پادشاه وقت (جهانگیر پسر اکبر شاه) جهانگیر نامه نام نهاد. <ref> دیباچه مؤلف، ج1، ص 11؛ پیشگفتار، ج1، ص هشت </ref>
خط ۳۴: خط ۳۴:


از خصوصیات این فرهنگ ذکر واژه‌های مترادف است و همچنین در بسیاری از موارد ذکر صورت‌های معادل، عربی، هندی، ترکی و گاه صورت‌های گویشی و احیانا یونانی واژه‌ها است. <ref> پیشگفتار، ج1، ص سیزده</ref>
از خصوصیات این فرهنگ ذکر واژه‌های مترادف است و همچنین در بسیاری از موارد ذکر صورت‌های معادل، عربی، هندی، ترکی و گاه صورت‌های گویشی و احیانا یونانی واژه‌ها است. <ref> پیشگفتار، ج1، ص سیزده</ref>


این فرهنگ در میان فرهنگ‌هایی که تا اوائل قرن یازدهم تدوین شده و با شواهد شعری همراه است کامل‌ترین فرهنگ‌ها در این زمینه به شمار آمده است. علاوه بر بهره‌گیری برخی فرهنگ‌ها از این اثر، نویسندگان فرهنگ رشیدی، آنندراج، غیاث اللغه، فرهنگ نظام، و...هریک به نحوی از آن یاد کرده‌ و آن را ستوده‌اند. <ref> رک: همان، ص سه و ص  نه -ده </ref> با این وجود  نقدهای اساسی نیز بر این فرهنگ شده است. <ref>رک: همان، ص سیزده- پانزده؛ صفا، ذبیح الله، ج‏5، ص 379</ref>
این فرهنگ در میان فرهنگ‌هایی که تا اوائل قرن یازدهم تدوین شده و با شواهد شعری همراه است کامل‌ترین فرهنگ‌ها در این زمینه به شمار آمده است. علاوه بر بهره‌گیری برخی فرهنگ‌ها از این اثر، نویسندگان فرهنگ رشیدی، آنندراج، غیاث اللغه، فرهنگ نظام، و...هریک به نحوی از آن یاد کرده‌ و آن را ستوده‌اند. <ref> رک: همان، ص سه و ص  نه -ده </ref> با این وجود  نقدهای اساسی نیز بر این فرهنگ شده است. <ref>رک: همان، ص سیزده- پانزده؛ صفا، ذبیح الله، ج‏5، ص 379</ref>