۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
مراتب النحويين: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'سيوطى ' به 'سيوطى '
جز (جایگزینی متن - '== معرفى اجمالى == «(.*)»' به '== معرفى اجمالى == '''$1'''') |
جز (جایگزینی متن - 'سيوطى ' به 'سيوطى ') |
||
| خط ۶۱: | خط ۶۱: | ||
ب) اين اديبان در كوفه، بصره، بغداد، مكه و مدينه كه مشهورترين مراكز لغت و ادبيات در اين عصر بودند، مى‌زيستند و در اين دوران، اصول علم نحو بنيان گذاشته شد و اهل لغت، به جمع‌آورى لغات پرداختند و فرهنگ‌هاى لغوى متعددى پديد آوردند و شاعران ديوان‌هاى شعرى آفريدند و همين موضوعات مورد اهتمام پژوهشگران و پژوهشگران تاريخ ادبيات عرب است؛ | ب) اين اديبان در كوفه، بصره، بغداد، مكه و مدينه كه مشهورترين مراكز لغت و ادبيات در اين عصر بودند، مى‌زيستند و در اين دوران، اصول علم نحو بنيان گذاشته شد و اهل لغت، به جمع‌آورى لغات پرداختند و فرهنگ‌هاى لغوى متعددى پديد آوردند و شاعران ديوان‌هاى شعرى آفريدند و همين موضوعات مورد اهتمام پژوهشگران و پژوهشگران تاريخ ادبيات عرب است؛ | ||
ج) چون نسخه‌هاى چاپ اول اين كتاب، به پايان رسيد و اصرار بر تجديد چاپ كتاب فزونى گرفت، تصميم گرفتم آن را براى چاپ جديد آماده سازم، پس نگاهى دوباره به كتاب افكندم و اغلاطش را تصحيح كردم و مطالبش را با كتاب «طبقات النحويين و اللغويين» نوشته محمد بن حسن زبيدى، «نزهة الألباء» نوشته كمال عبدالرحمن بن محمد انبارى، «إنباه الرواة» نوشته قفطى، «بغية الوعاة» نوشته سيوطى و «المختصر من المقتبس» نوشته مرزبانى مقابله و مقايسه كردم و بعد به نوشتن پاورقى‌ها و استخراج شواهد كتاب و تنظيم مجدد فهرست‌هاى كتاب پرداختم <ref>مراتب النحويين، ص 5</ref>. | ج) چون نسخه‌هاى چاپ اول اين كتاب، به پايان رسيد و اصرار بر تجديد چاپ كتاب فزونى گرفت، تصميم گرفتم آن را براى چاپ جديد آماده سازم، پس نگاهى دوباره به كتاب افكندم و اغلاطش را تصحيح كردم و مطالبش را با كتاب «طبقات النحويين و اللغويين» نوشته محمد بن حسن زبيدى، «نزهة الألباء» نوشته كمال عبدالرحمن بن محمد انبارى، «إنباه الرواة» نوشته قفطى، «بغية الوعاة» نوشته [[سيوطى]] و «المختصر من المقتبس» نوشته مرزبانى مقابله و مقايسه كردم و بعد به نوشتن پاورقى‌ها و استخراج شواهد كتاب و تنظيم مجدد فهرست‌هاى كتاب پرداختم <ref>مراتب النحويين، ص 5</ref>. | ||
2. نويسنده، اولين بحثش را با پيدايش لحن در كلام؛ يعنى انحراف از موازين و قواعد ادبيات عربى و داستان ابوالاسود دوئلى آغاز كرده است. بر طبق توضيح نويسنده، اولين كسى كه براى مردم قواعد نحوى را تنظيم كرد، جناب ابوالاسود دوئلى بود كه اين مطلب را از اميرالمؤمنين على(ع) آموخت <ref>همان، ص 19 - 23</ref>. | 2. نويسنده، اولين بحثش را با پيدايش لحن در كلام؛ يعنى انحراف از موازين و قواعد ادبيات عربى و داستان ابوالاسود دوئلى آغاز كرده است. بر طبق توضيح نويسنده، اولين كسى كه براى مردم قواعد نحوى را تنظيم كرد، جناب ابوالاسود دوئلى بود كه اين مطلب را از اميرالمؤمنين على(ع) آموخت <ref>همان، ص 19 - 23</ref>. | ||
| خط ۶۹: | خط ۶۹: | ||
الف) زمانى كه مشغول تحقيق كتاب «إنباه الرواة على أنباه النحاة» نوشته وزير جمال‌الدين على بن يوسف قفطى بودم، از بزرگ‌ترين آرزوهايم اين بود كه به كتاب‌هايى مراجعه كنم كه نويسنده (قفطى) از آن در مطالبش استفاده كرده و يا در موضوعش مشاركت كرده تا بتوانم كتاب مذكور را به‌خوبى تصحيح كنم و مشكلاتش را بگشايم؛ پس دو كتاب نادر به دستم افتاد كه دو نويسنده بزرگ و جليل آن را پديد آورده بودند: يكى، «طبقات النحويين و اللغويين» نوشته ابوبكر محمد بن حسن زبيدى و ديگرى، «مراتب النحويين» نوشته ابوالطيب لغوى. اين دو كتاب چنان خوب تنظيم شده و پُرمايه و خوش‌بيان بودند كه مرا بر سر شوق آوردند تا هر دو را تصحيح و منتشر سازم. | الف) زمانى كه مشغول تحقيق كتاب «إنباه الرواة على أنباه النحاة» نوشته وزير جمال‌الدين على بن يوسف قفطى بودم، از بزرگ‌ترين آرزوهايم اين بود كه به كتاب‌هايى مراجعه كنم كه نويسنده (قفطى) از آن در مطالبش استفاده كرده و يا در موضوعش مشاركت كرده تا بتوانم كتاب مذكور را به‌خوبى تصحيح كنم و مشكلاتش را بگشايم؛ پس دو كتاب نادر به دستم افتاد كه دو نويسنده بزرگ و جليل آن را پديد آورده بودند: يكى، «طبقات النحويين و اللغويين» نوشته ابوبكر محمد بن حسن زبيدى و ديگرى، «مراتب النحويين» نوشته ابوالطيب لغوى. اين دو كتاب چنان خوب تنظيم شده و پُرمايه و خوش‌بيان بودند كه مرا بر سر شوق آوردند تا هر دو را تصحيح و منتشر سازم. | ||
ب) اين دو كتاب از منابع اصلى براى بيان شرح حال و زندگى شخصيت‌هاى لغت، نحو و ادبيات عربى بشمار مى‌روند و دانشمندانى چون ياقوت، قفطى، صفدى و سيوطى و... از آن دو نقل قول كرده‌اند؛ | ب) اين دو كتاب از منابع اصلى براى بيان شرح حال و زندگى شخصيت‌هاى لغت، نحو و ادبيات عربى بشمار مى‌روند و دانشمندانى چون ياقوت، قفطى، صفدى و [[سيوطى]] و... از آن دو نقل قول كرده‌اند؛ | ||
ج) هر دو كتاب «طبقات النحويين و اللغويين» و «مراتب النحويين»، هرچند موضوع و هدفشان يكسان است، ولى روششان دوگانه و جداست. كتاب زبيدى بر طبق طبقات و مكاتب نحوى و لغوى تنظيم شده و اهتمام داشته كه زمان ولادت و وفات را بيان كند و اخبار گوناگون و حكايات را از نحويان و لغويان از صدر اسلام تا زمان استادش ابوعبدالله رياحى اندلسى متوفاى 358ق، بياورد، ولى ابوالطيب كتابش را به اين شيوه بيان كرده است: بيان مراتب و درجات علمى دانشمندان و بهره آنان از روايت و پيوند استاد و شاگردى از زمانه ظهور لحن در كلام و تأسيس علم نحو و آنگاه پديدار شدن دو مكتب بصره و كوفه تا شكوفايى علم در آنجا و سپس انتقال علم به بغداد. ابوالطيب، نخست ابوالاسود دوئلى و بعدش شاگردانش را ذكر كرده و سپس به ابوعمرو بن علاء و خليل بن احمد و كسانى پرداخته كه از آن دو، علم نحو را آموخته‌اند <ref>همان، ص 7 - 10</ref>. | ج) هر دو كتاب «طبقات النحويين و اللغويين» و «مراتب النحويين»، هرچند موضوع و هدفشان يكسان است، ولى روششان دوگانه و جداست. كتاب زبيدى بر طبق طبقات و مكاتب نحوى و لغوى تنظيم شده و اهتمام داشته كه زمان ولادت و وفات را بيان كند و اخبار گوناگون و حكايات را از نحويان و لغويان از صدر اسلام تا زمان استادش ابوعبدالله رياحى اندلسى متوفاى 358ق، بياورد، ولى ابوالطيب كتابش را به اين شيوه بيان كرده است: بيان مراتب و درجات علمى دانشمندان و بهره آنان از روايت و پيوند استاد و شاگردى از زمانه ظهور لحن در كلام و تأسيس علم نحو و آنگاه پديدار شدن دو مكتب بصره و كوفه تا شكوفايى علم در آنجا و سپس انتقال علم به بغداد. ابوالطيب، نخست ابوالاسود دوئلى و بعدش شاگردانش را ذكر كرده و سپس به ابوعمرو بن علاء و خليل بن احمد و كسانى پرداخته كه از آن دو، علم نحو را آموخته‌اند <ref>همان، ص 7 - 10</ref>. | ||