التبصرة و التذكرة: تفاوت میان نسخه‌ها

'''التبصرة و التذکرة'''، نوشته ابومحمد عبدالله بن علی بن اسحاق صیمری از نحویان مکتب بصری قرن چهارم هجری است در امهات موضوع‌ها و مبحث‌های دانش صرف و نحو که با تحقیق ع‍ل‍ی‌ال‍دی‍ن‌، ف‍ت‍ح‍ی‌ اح‍م‍د مصطفی در دو جلد عرضه شده است.

علی‌الدین دو انگیزه برای پژوهش تبصره داشته است: یکی، اینکه دیدگاه‌ها و آرای صیمری نحوی در آثار بزرگان دانش نحو عربی دیده می‌شود؛ کسانی همچون سهیلی، ابوعلی شلوبین (دو شیخ اندلسی)، ابوحیان، ابن عقیل، سیوطی، ابن مالک، مرادی و دیگران از آرای ممتاز او بهره جسته‌اند. دیگر اینکه، هرچند صیمری جایگاه ویژه‌ای را در میان نحویان دارد و از نظریه‌های ممتازی در دانش نحو برخوردار است و آرای برگزیدۀ او در میان کتاب‌های نحویان بسیار دیده می‌شود، اما از شهرت درخور توجهی برخوردار نیست و در مصدرهای تاریخی نیز از زادروز، سال‌مرگ، جایی که به دنیا آمده است، محل زندگی، استادانش، شاگردانش و پیروان نحله‌اش خبری نیست! از این‌رو، علی‌الدین پژوهش خود را در دو بخش تنظیم کرده است؛ نخستین بخش را ویژۀ صیمری نهاده است و در بخش دوم نص کتاب را تحقیق کرده و خاتمه‌ای را به آن افزوده است و فهرستی از آیه‌ها، حدیث‌های نبوی، مثل‌ها، شعرها، اعلام و موضوع‌های کتاب فراهم آورده است.<ref>ر.ک: همان، ص6-5</ref>

علی‌الدین همچنین، در تبصره به شواهد شعری دست یافته است که نحویانِ دیگر به آن‌ها استشهاد نکرده‌اند.<ref>ر.ک: همان، ص58-53</ref>محقق در پاورقی‌ها، آراء نحویان دیگر را آورده و واژه‌های دشوار را معنا کرده و نسخه‌های متن را با یکدیگر تطبیق داده است.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص74و77و84</ref>