پرش به محتوا

قواعد فقه 4: تفاوت میان نسخه‌ها

۷۰ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۸ دسامبر ۲۰۲۲
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۵: خط ۲۵:
}}
}}


'''قواعد فقه 4 (بخش جزایی)''' اثر سید مصطفی محقق داماد، از پژوهشگران معاصر، پژوهشی است در تعریف و شناسایی قواعد فقه مربوط به بخش جزایی.
'''قواعد فقه 4 (بخش جزایی)'''، اثر سید مصطفی محقق داماد، از پژوهشگران معاصر، پژوهشی است در تعریف و شناسایی قواعد فقه مربوط به بخش جزایی.


کتاب با دیباچه‌ای از مؤلف در اشاره به جایگاه دادرسی و قضا در نظام ارزشی اسلام، اهمیت حکم قاضی، مقایسه نظام قضایی اسلام با اروپا، شعارهای اصولی و عمل جوامع اسلامی آغاز<ref>دیباچه، ص14- 21</ref> و مطالب در ده فصل، به تببین مطالب ذیل، اختصاص یافته است:
کتاب با دیباچه‌ای از مؤلف در اشاره به جایگاه دادرسی و قضا در نظام ارزشی اسلام، اهمیت حکم قاضی، مقایسه نظام قضایی اسلام با اروپا، شعارهای اصولی و عمل جوامع اسلامی آغاز<ref>ر.ک: دیباچه، ص14-‌21</ref> و مباحث در ده فصل، به تببین مطالب ذیل، اختصاص یافته است:
# قاعده قبح عقاب بلابیان (اصل قانونی بودن مجازات): مادامی که عملی توسط شرح نهی نشده و آن نهی به مکلف ابلاغ نشده است، چنانچه شخصی مرتکب گردد، مجازات او عقلا قبیح است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص28</ref>.
# قاعده قبح عقاب بلابیان (اصل قانونی بودن مجازات): مادامی که عملی توسط شرح نهی نشده و آن نهی به مکلف ابلاغ نشده است، چنانچه شخصی مرتکب گردد، مجازات او عقلا قبیح است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص28</ref>.
# درأ: مفاد اجمالی این قاعده، آن است که در مواردی که وقوع جرم یا انتساب آن به متهم و یا مسؤولیت و استحقاق مجازات وی، به جهتی محل تردید و مشکوک باشد. به موجب این قاعده، باید جرم و مجازات را منتفی دانست<ref>همان، ص56</ref>.
# درأ: مفاد اجمالی این قاعده، آن است که در مواردی که وقوع جرم یا انتساب آن به متهم و یا مسئولیت و استحقاق مجازات وی، به جهتی محل تردید و مشکوک باشد، به موجب این قاعده، باید جرم و مجازات را منتفی دانست<ref>ر.ک: همان، ص56</ref>.
# اکراه: در متون فقه اسلامی، نقش اکراه در رفع مسئولیت کیفری، به عنوان قاعده‌ای مسلم محسوب است و تحت عنوان «رفع ما استکرهوا علیه» بیان شده است<ref>همان، ص106</ref>.
# اکراه: در متون فقه اسلامی، نقش اکراه در رفع مسئولیت کیفری، به‌عنوان قاعده‌ای مسلم محسوب است و تحت عنوان «رفع ما استكرهوا عليه» بیان شده است<ref>ر.ک: همان، ص106</ref>.
# اضطرار: از عمده مسائلی که در باب مسؤولیت کیفری، همواره مورد توجه و تأیید ملل مختلف در همه زمان‌ها بوده، این است که هرکس به حکم ضرورت، عمدا مرتکب عمل مجرمانه‌ای شود، قابل مجازات و سرزنش نیست<ref>همان، ص138</ref>.
# اضطرار: از عمده مسائلی که در باب مسئولیت کیفری، همواره مورد توجه و تأیید ملل مختلف در همه زمان‌ها بوده، این است که هرکس به حکم ضرورت، عمدا مرتکب عمل مجرمانه‌ای شود، قابل مجازات و سرزنش نیست<ref>ر.ک: همان، ص138</ref>.
# وزر (اصل شخصی بودن مجازات): در کتب قواعد فقهیه که تاکنون به رشته تحریر درآمده است، این قاعده تحت عنوان یک قاعده خاص فقهی، به طور جداگانه و مستقل، مورد مطالعه و بررسی قرار نگرفت و در لابلای مباحث، حسب مورد به آن توسل شده است<ref>همان، ص172</ref>.
# وزر (اصل شخصی بودن مجازات): در کتب قواعد فقهیه که تاکنون به رشته تحریر درآمده است، این قاعده تحت عنوان یک قاعده خاص فقهی، به‌طور جداگانه و مستقل، مورد مطالعه و بررسی قرار نگرفته و در لابه‌لای مباحث، حسب مورد به آن توسل شده است<ref>ر.ک: همان، ص172</ref>.
# حرمت اعانت بر اثم: اگر فردی، دیگری را در انجام عنصر مادی یادی کنند، به این عمل فرد در فقه اسلامی، «اعانه بر اثم» گفته شده و به او، عنوان «معین» داده می‌شود<ref>همان، ص192</ref>.
# حرمت اعانت بر اثم: اگر فردی، دیگری را در انجام عنصر مادی یاری کند، به این عمل فرد در فقه اسلامی، «اعانه بر اثم» گفته شده و به او، عنوان «معین» داده می‌شود<ref>ر.ک: همان، ص192</ref>.


# مباحث تعزیرات: تعزیرات از جمله مجازات‌های اسلامی در حقوق جزا، بلکه بخش عمده آن است و در برابر حدود و قصاص قرار می‌گیرد<ref>همان، ص216</ref>.
# مباحث تعزیرات: تعزیرات از جمله مجازات‌های اسلامی در حقوق جزا، بلکه بخش عمده آن است و در برابر حدود و قصاص قرار می‌گیرد<ref>ر.ک: همان، ص216</ref>.


قاعده حرز در سرقت مستوجب حد، نظریه اقامه حدود و قاعده لوث و قسامه نیز از دیگر مباحث کتاب می‌باشد.
قاعده حرز در سرقت مستوجب حد، نظریه اقامه حدود و قاعده لوث و قسامه نیز از دیگر مباحث کتاب می‌باشد.


==پانویس ==
==پانویس==
<references />
<references/>


==منابع مقاله==
==منابع مقاله==
مقدمه و متن کتاب.
دیباچه و متن کتاب.


==وابسته‌ها==
==وابسته‌ها==
خط ۴۹: خط ۴۹:
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:مقالات آذر 01 مکرمی]]
[[رده:مقالات آذر 01 مکرمی]]
[[رده:مقالات بازبینی نشده1]]
[[رده:مقالات بازبینی شده آذر 01]]
[[رده:مقالات بازبینی نشده2]]
[[رده:مقالات بازبینی نشده2]]
۱٬۴۸۲

ویرایش