لمحات من البلاغة: تفاوت میان نسخه‌ها

لمحات من البلاغة (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۴ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۳۱

۶٬۱۳۱ بایت اضافه‌شده ، ‏۱۴ دسامبر ۲۰۲۲

بدون خلاصۀ ویرایش

A-esmaili

دیوان‌سالاران، مدیران

۱۵٬۵۱۸

ویرایش

@@ خط ۲۵: / خط ۲۵: @@
 | پیش از =
 }}
-لطفا از اینجا شروع به نوشتن کنید.
+'''لمحات من البلاغة'''، تألیف محمدامین مؤمنی (متولد 1364) و اشراف محمد الفتوحی، کتابی است در موضوع علم بلاغت که به جهت تدریس در حوزه‌های علمیه تدوین شده است.
-==پانویس ==
+==ساختار==
+این کتاب از مقدمه و سه باب تشکیل شده است. در مقدمه دو درس، باب اول هفده درس، باب دوم هفت درس، و در باب پایانی دو درس آمده است. باب اول کتاب شش فصل و باب دوم سه فصل دارد.
+==گزارش محتوا==
+در ابتدای کتاب طی دو درس، ماهیت بلاغت و اهمیت و فواید آن و نیز فصاحت و بلاغت توضیح داده شده است.
+نویسنده در درس اول می‌گوید: هر كلام و جمله‌ای كه در زبان عربى به كار مى‌رود دارى يكى از جهات زير مى‌باشد.
+# شناختن معناى ماده الفاظ مفرد (منظور از ماده، اجزاى تشكيل‌دهنده آن لفظ مفرد مى‌باشد) اين جهت در علم لغت بحث مى‌شود.
+# شناختن معناى هيئت و ساختار ظاهرى آن الفاظ مفرد و صيغه آن‌ها. اين جهت در علم صرف بحث مى‌شود.
+# شناختن نقش الفاظ مفرد و الفاظ مركب و جملات از اين جهت كه نوع اعراب و نقش آن الفاظ يا جملات را بشناسيم كه بررسى اين جهت در علم نحو بحث است.
+# شناختن خصوصياتى كه بر الفاظ تشكيل‌دهنده كلام عارض مى‌شود. به‌عنوان‌مثال: غرض متكلم از تأخير يا تقديم لفظ. در علم معانى درباره آن بحث مى‌شود.
+# شناختن اينكه معناى مورد قصدِ متكلم تا چه حد واضح و روشن است و اينكه تا چه مقدار و به چه كيفيتى كلام متكلم، دلالت بر مقصودش دارد. از اين مقوله در علم هيئت بحث مى‌شود.
+# شناختن جهات جمال و زيبايى لفظى يا معنوى در جمله و شناخت نيكويى‌هاى كلام. مثل ختم كردن آيه‌اى از قرآن با آنچه مناسب ختم كردن در ساير آيات قرآن است. در علم بديع از اين جهت بحث مى‌شود<ref>ر.ک: مقدمه، ص11-12</ref>.
+ مطالب کتاب از سه باب تشکیل شده است:
+باب اول به علم معانی اختصاص یافته که در آن بحث از خبر و انشاء و اغراض و اقسام آن دو؛ اطلاق و تقیید و اغراض آن دو؛ احوال اجزاء کلام همچون اسمیه، فعلیه، ذکر و حدف، تنکیر و تعریف، و احوال اختصاصی مسند و مسندالیه؛ قصر و روش و انواع و اغراضش؛ فصل و وصل و مواضع و اغراضش؛ ایجاز و اطناب و مساوات و انواع و اقسامش و هدف از آن، انجام شده است.
+در فصل پایانی این بخش از کتاب، سه مبحث ایجاز، اطناب و مساوات توضیح داده می‌شود.
+نویسنده این مبحث کتاب را چنین دسته‌بندی می‌کند:
+معنايى كه متكلم قصد مى‌كند، آن را به مخاطب برساند، با سه شيوه است:
+# مساوات: لفظ و معنا مساوى هستند.
+# لفظ ناقص از معنا است. اين قسم دو صورت دارد:
+## لفظ وافى مراد متكلم است. يعنى مراد متكلم را مى‌رساند. اين صورت ايجاز ناميده مى‌شود.
+## لفظ وافى مراد متكلم نمى‌باشد.
+# لفظ زائد از معنا است. اين قسم دو صورت دارد:
+## زيادت به‌خاطر فايده‌اى است. اين شيوه اطناب ناميده مى‌شود.
+## زيادت به‌خاطر فايده‌اى نمى‌باشد<ref>ر.ک: متن کتاب، ص81</ref>.
+ایشان پس از این تقسیم‌بندی منظم، می‌گوید دو قسم از این پنج قسم، قابل‌استفاده نیست و برای آن سه قسم باقیمانده توضیحات لازم را ارائه می‌دهد.
+مباحث علم بیان طی سه فصل، تشبیه، مجاز و کنایه، و ارکان و اقسام و نیز مراتب و اغراض این سه مورد بررسی قرار گرفته است.
+یکی از مباحث این باب از کتاب، مجاز است.
+مجاز دو قسم دارد:
+# مجاز عقلى: در نسبت جارى مى‌شود (به‌كار مى‌رود). مثل نسبت دادن مكر (نيرنگ) به شب و روز در آيه شريفه (مَكْرُ اللَّيْلِ‌ وَ النَّهٰارِ إِذْ تَأْمُرُونَنٰا)(سبأ: 33)
+# مجاز لغوى: در لفظى است كه آن لفظ در غير از معنايى كه براى آن وضع شده است (معناى مجازى) به كار مى‌رود به‌خاطر علاقه و ارتباطى كه بين دو معنا (معناى حقيقى و مجازى) است و قرينه‌اى وجود دارد كه مانع مى‌شود از اينكه معناى موضوع له (معناى حقيقى) اراده شود که دارای دو شرط است... <ref>ر.ک: همان، ص107</ref>.
+نویسنده مباحث سومین باب کتاب یعنی علم بدیع را طی دو فصل محصنات معنویه و لفظیه را به‌صورت خیلی مختصر توضیح داده است.
+==وضعیت کتاب==
+آدرس آیات در متن، و آدرس روایات و دیگر منابع به همراه توضیح برخی از مطالب کتاب در پاورقی آمده است.
+فهرست محتویات در ابتدا و فهرست مصادر در انتهای کتاب ذکر شده است
+==پانویس==
 <references/>
 ==منابع مقاله==
+مقدمه و متن کتاب
 ==وابسته‌ها==
 {{وابسته‌ها}}
 [[رده:کتاب‌شناسی]]
-[[رده:فاقد مقاله]]
+[[رده:مقالات بازبینی نشده1]]
+[[رده:مقالات بازبینی نشده2]]