پرش به محتوا

أصول النحو: تفاوت میان نسخه‌ها

۳۸۸ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۶ نوامبر ۲۰۲۲
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۵: خط ۲۵:
}}
}}


'''أصول النحو دراسة في فکر الأنباري''' اثر محمد سالم صالح استاد گروه صرف و نحو و عروض دانشکده دارالعلوم دانشگاه قاهره، این کتاب تلاشی برای روشن‌کردن شواهد و ادله اصول نحو در اندیشه ابوالبرکات عبدالرحمن انباری  از خلال بررسی‌های نظری و کاربردهای گسترده در نوشته‌های نحوی ایشان است.  
'''أصول النحو دراسة في فکر الأنباري''' اثر [[صالح، محمد سالم|محمد سالم صالح]] استاد گروه صرف و نحو و عروض دانشکده دارالعلوم دانشگاه قاهره، این کتاب تلاشی برای روشن‌کردن شواهد و ادله اصول نحو در اندیشه [[ابن انباری، عبدالرحمن بن محمد|ابوالبرکات عبدالرحمن انباری]] از خلال بررسی‌های نظری و کاربردهای گسترده در نوشته‌های نحوی ایشان است.  


اهمیت این مطالعات در اندیشه ابن انباری به دلیل نقش به سزایی است که این شخصیت در ریشه‌یابی علم نحو و رساندن آن به مراحل نهایی پختگی و کمال این علم دارد. <ref> ر.ک: مقدمه، ص5</ref>  
اهمیت این مطالعات در اندیشه ابن انباری به دلیل نقش به سزایی است که این شخصیت در ریشه‌یابی علم نحو و رساندن آن به مراحل نهایی پختگی و کمال این علم دارد. <ref> ر.ک: مقدمه، ص5</ref>  
خط ۳۱: خط ۳۱:
این کتاب از یک مقدمه و سه باب و خاتمه تشکیل شده است.  
این کتاب از یک مقدمه و سه باب و خاتمه تشکیل شده است.  


اما در مقدمه مختصری از دوران ابی البرکات انباری و زندگانی و اخلاق و شیوخ و شاگردانش و نیز فرهنگ و کتاب‌های ایشان آورده است. <ref> ر.ک: تمهید، ص11</ref>
اما در مقدمه مختصری از دوران [[ابن انباری، عبدالرحمن بن محمد|ابی‌البرکات انباری]] و زندگانی و اخلاق و شیوخ و شاگردانش و نیز فرهنگ و کتاب‌های ایشان آورده است. <ref> ر.ک: تمهید، ص11</ref>


باب اول با عنوان اصول علم نحو قبل از انباری و علوم مؤثر بر آن نوشته شده است. <ref> ر.ک: متن، ص41</ref>
باب اول با عنوان اصول علم نحو قبل از انباری و علوم مؤثر بر آن نوشته شده است. <ref> ر.ک: متن، ص41</ref>


این باب از دو فصل تشکیل شده است. در فصل اول با عنوان اصول نحو قبل از انباری است که در آن سیر هر یک از (نقل (سماع) <ref> ر.ک: همان، ص45</ref>، قیاس <ref> ر.ک: همان، ص57</ref>، علت <ref> ر.ک: همان، ص71</ref> و استصحاب حال <ref> ر.ک: همان، ص80</ref>) را از پیدایش آن تا عصر «ابن جنی» ترسیم نموده  که آخرین مرحله رشد قبل از ابن انباری است. <ref> ر.ک: همان، ص80-81</ref>   
این باب از دو فصل تشکیل شده است. در فصل اول با عنوان اصول نحو قبل از انباری است که در آن سیر هر یک از (نقل (سماع) <ref> ر.ک: همان، ص45</ref>، قیاس <ref> ر.ک: همان، ص57</ref>، علت <ref> ر.ک: همان، ص71</ref> و استصحاب حال <ref> ر.ک: همان، ص80</ref>) را از پیدایش آن تا عصر «ابن جنی» ترسیم نموده  که آخرین مرحله رشد قبل از [[ابن انباری، عبدالرحمن بن محمد|ابن انباری]] است. <ref> ر.ک: همان، ص80-81</ref>   


در فصل دوم با عنوان عوامل مؤثر بر علم اصول نحو  سخن گفته است و در آن در مورد مهم‌ترین علومی که در علم اصول نحو تأثیر گذاشته، صحبت نموده است <ref> ر.ک: همان، ص83</ref> و مشتمل بر سه نکته است:  
در فصل دوم با عنوان عوامل مؤثر بر علم اصول نحو  سخن گفته است و در آن در مورد مهم‌ترین علومی که در علم اصول نحو تأثیر گذاشته، صحبت نموده است <ref> ر.ک: همان، ص83</ref> و مشتمل بر سه نکته است:  


نکته اول در تعامل بین فقه و نحو و اصول آن دو توضیح داده است و تأثیر نحو در فقه و اصول آن از یک سو و سپس تأثیر اصول فقه در علم اصول نحو را از سوی دیگر روشن نموده است و مهم‌ترین حوزه‌های این تأثیرات و مظاهر آن را با بیان مختصری از مظاهر این اثر نزد ابن انباری بیان نموده است. <ref> ر.ک: همان، ص84-111</ref>  
نکته اول در تعامل بین فقه و نحو و اصول آن دو توضیح داده است و تأثیر نحو در فقه و اصول آن از یک سو و سپس تأثیر اصول فقه در علم اصول نحو را از سوی دیگر روشن نموده است و مهم‌ترین حوزه‌های این تأثیرات و مظاهر آن را با بیان مختصری از مظاهر این اثر نزد [[ابن انباری، عبدالرحمن بن محمد|ابن انباری]] بیان نموده است. <ref> ر.ک: همان، ص84-111</ref>  


نکته دوم: به تأثیر علم کلام در نحو و اصول آن ذکر شده است. <ref> ر.ک: همان، ص112</ref>  
نکته دوم: به تأثیر علم کلام در نحو و اصول آن ذکر شده است. <ref> ر.ک: همان، ص112</ref>  
خط ۴۵: خط ۴۵:
در نکته سوم به تأثیر منطق یونانی در نحو و اصول آن با تمرکز بر اصالت فکر نحوی در خواستگاه و رویکرد آن پرداخته شده است. <ref> ر.ک: همان، ص127-144</ref>  
در نکته سوم به تأثیر منطق یونانی در نحو و اصول آن با تمرکز بر اصالت فکر نحوی در خواستگاه و رویکرد آن پرداخته شده است. <ref> ر.ک: همان، ص127-144</ref>  


باب دوم با عنوان ادله نحوی نزد ابی البرکات است که به تعریف ادله نحوی (اصول نحو) و فایده  و تقسیمات ادله آن یعنی (نقل، قیاس و استصحاب) پرداخته و برای هر یک فصلی را اختصاص داده است. <ref> ر.ک: همان، ص145-450</ref>  
باب دوم با عنوان ادله نحوی نزد [[ابن انباری، عبدالرحمن بن محمد|ابوالبرکات]] است که به تعریف ادله نحوی (اصول نحو) و فایده  و تقسیمات ادله آن یعنی (نقل، قیاس و استصحاب) پرداخته و برای هر یک فصلی را اختصاص داده است. <ref> ر.ک: همان، ص145-450</ref>  


باب سوم با عنوان قواعد توجیه و اصول جدل نحوی نزد ابن انباری است  که نویسنده در این باب به قواعد توجیه پرداخته و واقعیت رابطه بین این قواعد و ادله نحو را بیان نموده و اصول جدل نحوی را شرح داده است. <ref> ر.ک: همان، ص451-532</ref>
باب سوم با عنوان قواعد توجیه و اصول جدل نحوی نزد [[ابن انباری، عبدالرحمن بن محمد|ابن انباری]] است  که نویسنده در این باب به قواعد توجیه پرداخته و واقعیت رابطه بین این قواعد و ادله نحو را بیان نموده و اصول جدل نحوی را شرح داده است. <ref> ر.ک: همان، ص451-532</ref>