الغاية في القراءات العشر (و يليه ما اتفق لفظه و أختلف معناه في القرآن العظيم، و يليه المقدمة في أصول القراءات): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۷: خط ۳۷:
'''الغاية في القراءات العشر و يليه ما اتفق لفظه و اختلف معناه في القرآن العظيم و يليه المقدمة في أصول القراءات'''، مجموعه سه اثر، به‌ترتیب از آنِ [[ابن مهران، احمد بن حسین|ابوبکر احمد بن حسین بن مهران]]، [[مبرد، محمد بن یزید|ابوالعباس محمد بن یزید مبرّد]] و [[ابن طحان، عبدالعزیز بن علی|ابوالاصبغ عبدالعزیز بن علی بن طحّان اشبیلی]] است که به زبان عربی در موضوع علوم قرآنی نوشته شده است.
'''الغاية في القراءات العشر و يليه ما اتفق لفظه و اختلف معناه في القرآن العظيم و يليه المقدمة في أصول القراءات'''، مجموعه سه اثر، به‌ترتیب از آنِ [[ابن مهران، احمد بن حسین|ابوبکر احمد بن حسین بن مهران]]، [[مبرد، محمد بن یزید|ابوالعباس محمد بن یزید مبرّد]] و [[ابن طحان، عبدالعزیز بن علی|ابوالاصبغ عبدالعزیز بن علی بن طحّان اشبیلی]] است که به زبان عربی در موضوع علوم قرآنی نوشته شده است.


«الغاية في القراءات العشر»، اثری است مختصر که توضیح قرائات دانه مشهور و قرائت سهل را در بر دارد و درباره بعضی از قاریان، بیش از دو روایت ذکر کرده است.
«الغاية في القراءات العشر»، اثری است مختصر که توضیح قرائات ده‌گانه مشهور و قرائت سهل را در بر دارد و درباره بعضی از قاریان، بیش از دو روایت ذکر کرده است.


«ما اتفق لفظه و اختلف معناه في القرآن العظيم»، دربرگیرنده آن دسته از الفاظ قرآنی ‌است که از نظر لفظی و ظاهری متحدند، ولی از نظر معنایی با هم اختلاف دارند. [[مبرد، محمد بن یزید|مبرد]] در این کتاب با استدلال به سخن نحویان و شاهد آوردن از اشعار عرب، معانی آن الفاظ را روشن می‌کند و معنای مقصود را ثابت می‌نماید.
«ما اتفق لفظه و اختلف معناه في القرآن العظيم»، دربرگیرنده آن دسته از الفاظ قرآنی ‌است که از نظر لفظی و ظاهری متحدند، ولی از نظر معنایی با هم اختلاف دارند. [[مبرد، محمد بن یزید|مبرد]] در این کتاب با استدلال به سخن نحویان و شاهد آوردن از اشعار عرب، معانی آن الفاظ را روشن می‌کند و معنای مقصود را ثابت می‌نماید.
خط ۵۲: خط ۵۲:
در مقدمه محقق چنین آمده: در ابتدای امر، به مدتی طولانی، مطالب درباره قرائات قرآنی در لابه‌لای کتاب‌های تفسیری نوشته می‌شد و به‌مرور و آرام‌آرام، علم قرائات و کتاب‌های آن به‌صورت مستقل و جداگانه به نگارش درآمد. هرچند ما نقطه شروع حقیقی این علم و حجم نوشته‌های آغازین در این‌باره و مقدار زمانی که برای نضج و استحکامش صرف شده را به‌صورت دقیق نمی‌دانیم، اما آنچه معلوم است این است که فرّاء و اخفش سهم بسزایی در ابتدای امر در شکل‌گیری این علم داشته‌اند و در قرن چهارم هجری جهشی در این علم به وجود آمد. [[ابن مجاهد، احمد بن موسی|ابن مجاهد]]، ابن جریر، ابن سراج، [[ابن خالویه، حسین بن احمد|ابن خالویه]]، فارسی، ازهری، [[ابن مهران، احمد بن حسین|ابن مهران]] و دیگران از کسانی هستند که در وضع پایه‌های اصلی این علم مشارکت داشته‌اند.
در مقدمه محقق چنین آمده: در ابتدای امر، به مدتی طولانی، مطالب درباره قرائات قرآنی در لابه‌لای کتاب‌های تفسیری نوشته می‌شد و به‌مرور و آرام‌آرام، علم قرائات و کتاب‌های آن به‌صورت مستقل و جداگانه به نگارش درآمد. هرچند ما نقطه شروع حقیقی این علم و حجم نوشته‌های آغازین در این‌باره و مقدار زمانی که برای نضج و استحکامش صرف شده را به‌صورت دقیق نمی‌دانیم، اما آنچه معلوم است این است که فرّاء و اخفش سهم بسزایی در ابتدای امر در شکل‌گیری این علم داشته‌اند و در قرن چهارم هجری جهشی در این علم به وجود آمد. [[ابن مجاهد، احمد بن موسی|ابن مجاهد]]، ابن جریر، ابن سراج، [[ابن خالویه، حسین بن احمد|ابن خالویه]]، فارسی، ازهری، [[ابن مهران، احمد بن حسین|ابن مهران]] و دیگران از کسانی هستند که در وضع پایه‌های اصلی این علم مشارکت داشته‌اند.


کتاب حاضر از آثار مهم در علم توجیه قرائات (به‌ویژه در قرائات عشر) است. این اثر، از کتاب‌هایی است که ابن جزری در «النشر في القراءات العشر» از آن یاد می‌کند. این نوشته، اثری است مختصر و لطیف که توضیح قرائات دانه مشهور و قرائت سهل را در بر دارد و برای بعضی از قاریان، بیش از دو روایت را ذکر کرده است. ابن جزری در طرقش برخی از طرق این کتاب را هم روایت کرده و این، بر اهمیت این اثر می‌افزاید. این چهارمین مرتبه است که «الغاية في القراءات العشر» مورد تحقیق و در دسترس خوانندگان قرار می‌گیرد و این نیست مگر به‌خاطر فایده‌ای که امید می‌رود در آن برای خوانندگان و پژوهشگران علوم قرآنی، باشد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/33867/1/3 ر.ک: مقدمه تحقیق، ص3]</ref>.
کتاب حاضر از آثار مهم در علم توجیه قرائات (به‌ویژه در قرائات عشر) است. این اثر، از کتاب‌هایی است که ابن جزری در «النشر في القراءات العشر» از آن یاد می‌کند. این نوشته، اثری است مختصر و لطیف که توضیح قرائات ده‌گانه مشهور و قرائت سهل را در بر دارد و برای بعضی از قاریان، بیش از دو روایت را ذکر کرده است. ابن جزری در طرقش برخی از طرق این کتاب را هم روایت کرده و این، بر اهمیت این اثر می‌افزاید. این چهارمین مرتبه است که «الغاية في القراءات العشر» مورد تحقیق و در دسترس خوانندگان قرار می‌گیرد و این نیست مگر به‌خاطر فایده‌ای که امید می‌رود در آن برای خوانندگان و پژوهشگران علوم قرآنی، باشد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/33867/1/3 ر.ک: مقدمه تحقیق، ص3]</ref>.


در بخشی از کتاب که درباره اسناد روایت عاصم (ششمین روایت در کتاب) است، می‌خوانیم: منظور از عاصم، همان ابوبکر عاصم بن ابی‌النجود خیاط اسدی است و ابوالنجود (پدرش)، غلام بنی‌خزیمة بن مالک بود. نویسنده در ادامه روایت‌ها از عاصم، روایت شمونی از اعشی از ابوبکر بن عیاش از عاصم، روایت محمد بن غالب از اعشی، روایت برجمی از ابوبکر از وی، روایت علیمی، روایت یحیی بن آدم از ابوبکر، روایت ابوعمر حفص از عاصم، راویت عمرو بن صباح از حفص، روایت عبید بن صباح از حفص، روایت قوّاس از حفص و روایت هبیره از حفص را بیان می‌کند و سپس به سراغ اسناد هفتمین قرائت، یعنی قرائت حمزه می‌رود<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/33867/1/17 ر.ک: متن کتاب، ص17-22]</ref>.
در بخشی از کتاب که درباره اسناد روایت عاصم (ششمین روایت در کتاب) است، می‌خوانیم: منظور از عاصم، همان ابوبکر عاصم بن ابی‌النجود خیاط اسدی است و ابوالنجود (پدرش)، غلام بنی‌خزیمة بن مالک بود. نویسنده در ادامه روایت‌ها از عاصم، روایت شمونی از اعشی از ابوبکر بن عیاش از عاصم، روایت محمد بن غالب از اعشی، روایت برجمی از ابوبکر از وی، روایت علیمی، روایت یحیی بن آدم از ابوبکر، روایت ابوعمر حفص از عاصم، راویت عمرو بن صباح از حفص، روایت عبید بن صباح از حفص، روایت قوّاس از حفص و روایت هبیره از حفص را بیان می‌کند و سپس به سراغ اسناد هفتمین قرائت، یعنی قرائت حمزه می‌رود<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/33867/1/17 ر.ک: متن کتاب، ص17-22]</ref>.