پرش به محتوا

معجم مقاييس اللغة (ابن فارس): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۶: خط ۲۶:
| پیش از =  
| پیش از =  
}}
}}
'''معجم مقاییس اللغة''' اثر ابن فارس، ابوالحسين احمد بن فارس بن زکريا بن حبيب (متوفی 395ق)، یکی از مهمترین معاجم لغوی به زبان عربی است.
'''معجم مقاییس اللغة''' اثر [[ابن فارس، احمد بن فارس|ابن فارس، ابوالحسين احمد بن فارس بن زکريا بن حبيب]] (متوفی 395ق)، یکی از مهمترین معاجم لغوی به زبان عربی است.


ابن فارس در این کتاب، کرده است براى هر ماده، اصول معنايى آن را ذکر کند و مشتقات مختلف آن ماده را به آن اصول برگرداند، اين کار گرچه اجتهادى بوده و در بسيارى از موارد مى‌توان بر او اشکالاتى وارد کرد، اما در نوع خود بى‌نظير است و امروزه نيز کار او بسيار مورد نياز می‌باشد؛ چه اين که او اولين کسى است که اين کار را در اين حجم وسيع انجام داده است. وی براى هر واژه دو حرفى يا سه حرفى، يک يا چند حوزه معنايى در نظر گرفته است که در همه واژه‌هاى هم ريشه مشترک است و معناى واژه‌هاى مختلفى که از آن ريشه مشتق مى‌شوند، بر پايه‌ى همين حوزه معنايى مشخص مى‌گردد<ref>ر.ک: ویکی‌نور</ref>.
[[ابن فارس، احمد بن فارس|ابن فارس]] در این کتاب، کرده است براى هر ماده، اصول معنايى آن را ذکر کند و مشتقات مختلف آن ماده را به آن اصول برگرداند، اين کار گرچه اجتهادى بوده و در بسيارى از موارد مى‌توان بر او اشکالاتى وارد کرد، اما در نوع خود بى‌نظير است و امروزه نيز کار او بسيار مورد نياز می‌باشد؛ چه اين که او اولين کسى است که اين کار را در اين حجم وسيع انجام داده است. وی براى هر واژه دو حرفى يا سه حرفى، يک يا چند حوزه معنايى در نظر گرفته است که در همه واژه‌هاى هم ريشه مشترک است و معناى واژه‌هاى مختلفى که از آن ريشه مشتق مى‌شوند، بر پايه‌ى همين حوزه معنايى مشخص مى‌گردد<ref>ر.ک: ویکی‌نور</ref>.


از آنجایی که پیش از این، اصل کتاب با تحقیق عبدالسلام محمد هارون، معرفی گردیده، در این نوشتار، به معرفی نسخه‌ای از کتاب پرداخته خواهد شد که با تصحیح محمد عوض مرعب و آنسه فاطمه محمد اصلان، منتشر شده است.
از آنجایی که پیش از این، اصل کتاب با تحقیق [[هارون، عبدالسلام محمد|عبدالسلام محمد هارون]]، معرفی گردیده، در این نوشتار، به معرفی نسخه‌ای از کتاب پرداخته خواهد شد که با تصحیح [[مرعب، محمد عوض|محمد عوض مرعب]] و [[اصلان، آنسه فاطمه محمد|آنسه فاطمه محمد اصلان]]، منتشر شده است.


در مقدمه‌ای از مصححین که به ابتدای کتاب افزوده شده، ضمن اشاره به خدمات علمای اسلام به فرهنگ و زبان عربی<ref>مقدمه، ص6</ref> و معرفی انواع معاجم لغوی<ref>همان، ص8</ref>، به معرفی فرهنگ لغت حاضر و توضیح روش ابن فارس در تدوین و تألیف آن<ref>همان، ص17</ref> و مقایسه آن با «مجمل اللغة»، پرداخته شده است<ref>همان، ص18</ref>.
در مقدمه‌ای از مصححین که به ابتدای کتاب افزوده شده، ضمن اشاره به خدمات علمای اسلام به فرهنگ و زبان عربی<ref>مقدمه، ص6</ref> و معرفی انواع معاجم لغوی<ref>همان، ص8</ref>، به معرفی فرهنگ لغت حاضر و توضیح روش [[ابن فارس، احمد بن فارس|ابن فارس]] در تدوین و تألیف آن<ref>همان، ص17</ref> و مقایسه آن با «مجمل اللغة»، پرداخته شده است<ref>همان، ص18</ref>.


در انتهای این مقدمه، به الفاظ غیر عربی که ابن فارس در کتاب خویش آورده اشاره شده<ref>همان، ص30</ref> و کلمات و واژگانی که معاجم متداول، از ذکر آن غفلت ورزیده و یا منحصرا در این فرهنگ لغت ذکر گردیده، آورده شده است<ref>همان، ص31</ref>.
در انتهای این مقدمه، به الفاظ غیر عربی که [[ابن فارس، احمد بن فارس|ابن فارس]] در کتاب خویش آورده اشاره شده<ref>همان، ص30</ref> و کلمات و واژگانی که معاجم متداول، از ذکر آن غفلت ورزیده و یا منحصرا در این فرهنگ لغت ذکر گردیده، آورده شده است<ref>همان، ص31</ref>.


پیش از آغاز مطالب کتاب، شرح حالی از ابن فارس، نوشته شده توسط عبدالسلام هارون، آورده شده است<ref>متن کتاب، ص1</ref>.
پیش از آغاز مطالب کتاب، شرح حالی از [[ابن فارس، احمد بن فارس|ابن فارس]]، نوشته شده توسط عبدالسلام هارون، آورده شده است<ref>متن کتاب، ص1</ref>.


فهرست ابواب کتاب، به همراه فهرست الفبایی مواد و واژگان، در انتهای کتاب آمده است.
فهرست ابواب کتاب، به همراه فهرست الفبایی مواد و واژگان، در انتهای کتاب آمده است.