۱۱۱٬۸۱۸
ویرایش
الحلقة المفقودة في تاريخ النحو العربي: تفاوت میان نسخه‌ها
الحلقة المفقودة في تاريخ النحو العربي (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۶ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۹:۴۳
، ۶ نوامبر ۲۰۲۲بدون خلاصۀ ویرایش
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
}} | }} | ||
'''الحلقة المفقودة في تاريخ النحو العربي'''، تألیف دکتر عبدالعال سالم مکرم (متولد 1944م)، استاد زبان و ادبیات عرب، کتابی است در موضوع تاریخ علم نحو. | '''الحلقة المفقودة في تاريخ النحو العربي'''، تألیف دکتر [[مکرم، عبدالعال سالم|عبدالعال سالم مکرم]] (متولد 1944م)، استاد زبان و ادبیات عرب، کتابی است در موضوع تاریخ علم نحو. | ||
نویسنده در این کتاب بر این عقیده است که از عصر ابوالاسود تا عصر خلیل و سیبویه یک دوران ناشناخته وجود داشته و در واقع دستور زبان عربی به معنای دقیق کلمه تولدش در کتاب سیبویه است، اما اطلاعات ما نسبت به وضعیت و جایگاه علم نحو قبل از خلیل و سیبویه بسیار محدود است و متأسفانه محققان به دلیل این محدودیت و فقر اطلاعاتی به آن نپرداخته‌اند<ref>ر.ک: تقدیم، ص5</ref>. | نویسنده در این کتاب بر این عقیده است که از عصر ابوالاسود تا عصر خلیل و [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سیبویه]] یک دوران ناشناخته وجود داشته و در واقع دستور زبان عربی به معنای دقیق کلمه تولدش در کتاب سیبویه است، اما اطلاعات ما نسبت به وضعیت و جایگاه علم نحو قبل از خلیل و [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سیبویه]] بسیار محدود است و متأسفانه محققان به دلیل این محدودیت و فقر اطلاعاتی به آن نپرداخته‌اند<ref>ر.ک: تقدیم، ص5</ref>. | ||
اما این طبیعی نیست که کتاب سیبویه به این شکل از بلوغ و کمال یک‌دفعه به وجود آمده باشد و ریشه‌های قبلی نداشته باشد که حیات و رشد آن را فراهم کند. | اما این طبیعی نیست که کتاب سیبویه به این شکل از بلوغ و کمال یک‌دفعه به وجود آمده باشد و ریشه‌های قبلی نداشته باشد که حیات و رشد آن را فراهم کند. | ||
نویسنده در موضوع اشخاصی که قبل از خلیل و سیبویه ساختار نحو عربی را پایه‌ریزی کردند، مطالب کتابش را به دو بخش تقسیم نموده است. در بخش اول درباره نحویان بصری قبل از خلیل و سیبویه سخن گفته<ref>ر.ک: متن کتاب، ص9</ref> و در بخش دوم به بررسی زندگی برخی از اشخاص اثرگذار کوفی در نحو را که قبل از خلیل و سیبویه می‌زیستند پرداخته است<ref>ر.ک: همان، ص393</ref>. | این کتاب در واقع به دنبال کاوش و روشن‌کردن این دوران و عالمانی است که حاصل تحقیقات و پژوهش‌های آنها در کتاب [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سیبویه]] نمود پیدا کرده است<ref>ر.ک: همان، ص6</ref>. | ||
نویسنده در موضوع اشخاصی که قبل از خلیل و [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سیبویه]] ساختار نحو عربی را پایه‌ریزی کردند، مطالب کتابش را به دو بخش تقسیم نموده است. در بخش اول درباره نحویان بصری قبل از خلیل و [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سیبویه]] سخن گفته<ref>ر.ک: متن کتاب، ص9</ref> و در بخش دوم به بررسی زندگی برخی از اشخاص اثرگذار کوفی در نحو را که قبل از خلیل و [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سیبویه]] می‌زیستند پرداخته است<ref>ر.ک: همان، ص393</ref>. | |||
خلاصه نظر مؤلف در موضوع پیدایش علم نحو آن است که این مسئله مرتبط با دانش‌های سابقی از عصر جاهلی و در دوران اسلامی به‌ویژه در زمینه خواندن و نوشتن است<ref>ر.ک: همان، ص15</ref>. | خلاصه نظر مؤلف در موضوع پیدایش علم نحو آن است که این مسئله مرتبط با دانش‌های سابقی از عصر جاهلی و در دوران اسلامی به‌ویژه در زمینه خواندن و نوشتن است<ref>ر.ک: همان، ص15</ref>. | ||
در این میان اصول اولیه علم نحو به دست علی بن ابی‌طالب(ع) پی‌ریزی شد و او این اصول را با تقسیم‌بندی کلمه به اسم، فعل و حرف پایه‌گذاری کرد و این کار اولین گام در مسیر طولانی دستور زبان بود و به دستور ایشان توسط شاگرد ایشان ابوالاسود دئلی ابوابی به آن اضافه شد<ref> ر.ک: همان، ص29</ref>. پس از ابوالاسود شاگردانش عبدالرحمن بن هرمز، نصر بن عاصم، یحیی بن یعمر، عنسبة بن معدان مهری در رشد این علم گام برداشتند<ref> ر.ک: همان، ص53</ref>. | در این میان اصول اولیه علم نحو به دست علی بن ابی‌طالب(ع) پی‌ریزی شد و او این اصول را با تقسیم‌بندی کلمه به اسم، فعل و حرف پایه‌گذاری کرد و این کار اولین گام در مسیر طولانی دستور زبان بود و به دستور ایشان توسط شاگرد ایشان [[ابوالاسود دئلی]] ابوابی به آن اضافه شد<ref> ر.ک: همان، ص29</ref>. پس از ابوالاسود شاگردانش عبدالرحمن بن هرمز، نصر بن عاصم، یحیی بن یعمر، عنسبة بن معدان مهری در رشد این علم گام برداشتند<ref> ر.ک: همان، ص53</ref>. | ||
نویسنده در بخش دوم به ریشه‌های اولیه نحو کوفی پرداخته است<ref>ر.ک: همان، ص393</ref>. اکثر مورخان بیان می‌کنند که اولین ریشه‌های نحو کوفی به دست ابوجعفر رؤاسی ظاهر گردید<ref>ر.ک: همان</ref> و اینکه او اولین مؤسس نحو در کوفه بوده و اینکه او اولین کسی بود که برای کوفیان کتاب نوشت و مهم‌ترین دلیل بر این مطلب گفتار شاگردش فراء بر این مطلب است<ref>ر.ک: همان، ص394</ref>. | نویسنده در بخش دوم به ریشه‌های اولیه نحو کوفی پرداخته است<ref>ر.ک: همان، ص393</ref>. اکثر مورخان بیان می‌کنند که اولین ریشه‌های نحو کوفی به دست ابوجعفر رؤاسی ظاهر گردید<ref>ر.ک: همان</ref> و اینکه او اولین مؤسس نحو در کوفه بوده و اینکه او اولین کسی بود که برای کوفیان کتاب نوشت و مهم‌ترین دلیل بر این مطلب گفتار شاگردش فراء بر این مطلب است<ref>ر.ک: همان، ص394</ref>. | ||