کتابان في النحو: تفاوت میان نسخه‌ها

'''کتابان في النحو''' تشکیل شده از دو کتاب الکلام علي تفصیل إعراب قول سیبویه في أول الکتاب: هذا باب علم ما الکلم من العربیة نوشته ابوجعفر احمد بن محمد مرادی نحاس (متوفای 338ق) از علماى قرن چهارم هجرى، و کحل العیون النجل في حل مسألة الکحل نوشته محمد بن ابراهیم حلبى (908-971ق)، مشهور به ابن حنبلی، مورخ، لغت‌شناس، شاعر و فقيه حنفى مذهب  در موضوع علم نحو

سیبویه (140-180ق)، دانشمند و نحوى مشهور ايرانى و پيشواى مكتب نحوى بصره، جمله‌ای دارد که همین جمله ایشان بزرگان نحوی را به خود مشغول کرده و ده‌ها احتمال اعرابی درباره آن گفته‌اند که چگونه این جمله را می‌توان این جمله را خواند و اعراب‌گذاری کرد. این جمله عبارت است از: هذا باب علم ما الکلم من العربیة.

نحاس کتاب اول از این دو کتاب را درباره همین جمله و چگونگی خوانش نحوی آن نوشته است. او چهل و هفت وجه نحوی برایش نوشته است. <ref> ر. : همان، ص12</ref>

سپس نحاس به بیان قول‌ها و احتمالات نحوی در این باره می‌پردازد. یک وجه آن است که در عبارت هذا باب علم ما الکلم، کلمه ما بدل از علم است و ..... <ref> ر.ک: همان، ص19-20</ref>

پس یکی گفته: بخوان و اعراب‌گذاری کن: هذا بابُ عِلمٍ ما الکلمُ و تحلیل نحویت این باشد: کلمه ما بدل از علم است؛ مانند اینکه گفته باشی: هذا بابٌ ما الکَلِمُ. احتمال دیگر: این‌گونه بخوان: هذا بابٌ عِلمٌ ما الکَلِمُ و تحلیل نحوی کن که عِلم بدل از باب است و کلمه "ما" بدل از علم <ref> ر.ک: همان، ص20</ref>

==کحل العیون النجل في حل مسألة الکحل==

بحث نحوی در اینجا این است که: در اینجا کحل فاعل است و مرفوع. چرا؟ چون احسن اَفعل تفضیل است و مانند فعل عمل کرده و فاعل گرفته؛ ولی نحوی‌ها می‌گویند: اسم تفضیل در تمییز و ظرف و حال و فاعل مستتر به‌صورت مطلق عمل می‌کند ولیکن در مصدر عمل نمی‌کند به‌جز در مسئله کحل و در اینجا کحل مصدر است؛ یعنی سرمه کشیدن ...  <ref> ر.ک: همان، ص31</ref>

[[رده:مقالات بازبینی نشده1]]