۶۷۶
ویرایش
خلاصة الأشعار و زبدة الأفکار (بخش ری و استرآباد و نواحی آن بلاد): تفاوت میان نسخه‌ها
خلاصة الأشعار و زبدة الأفکار (بخش ری و استرآباد و نواحی آن بلاد) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۲ اکتبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۹:۳۰
، ۲۲ اکتبر ۲۰۲۲بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''خلاصة الأشعار وزبدة الأفکار (بخش ری و استرآباد و نواحی آن بلاد)''' اثر [[تقی‌الدین كاشی، محمد بن علی|میر تقی‌الدین کاشانی]] (زنده تا 1016ق)، بزرگ‌ترین پروژه تذکره‌نویسی شاعران فارسی‌گو تا سده دهم قمری | '''خلاصة الأشعار وزبدة الأفکار (بخش ری و استرآباد و نواحی آن بلاد)''' اثر [[تقی‌الدین كاشی، محمد بن علی|میر تقی‌الدین کاشانی]] (زنده تا 1016ق)، بزرگ‌ترین پروژه تذکره‌نویسی شاعران فارسی‌گو تا سده دهم قمری است که با مقدمه و تصحیح [[موسوی، مرتضی|مرتضی موسوی]] و [[مساح، رضوان|رضوان مساح]] منتشر شده است. | ||
این اثر از جمله منابع دست‌اول سده‌های 10- 11ق و در زمره پرحجم‌ترین تذکره‌های عمومی زبان فارسی است که کار نگارش آن، بیش از چهل سال به درازا کشیده است. این تلاش دنباله‌دار، نام «خلاصة الأشعار» را در عراق و خراسان و دیگر جای‌ها، چنان بر زبانها انداخت که تقی‌الدین در روزگار خود، به «میر تذکره» شهره گشت. از آنجا که تدوین این تذکره درازآهنگ و دامنه‌دار بوده، به‌صورت مجموعه و | این اثر از جمله منابع دست‌اول سده‌های 10- 11ق و در زمره پرحجم‌ترین تذکره‌های عمومی زبان فارسی است که کار نگارش آن، بیش از چهل سال به درازا کشیده است. این تلاش دنباله‌دار، نام «خلاصة الأشعار» را در عراق و خراسان و دیگر جای‌ها، چنان بر زبانها انداخت که تقی‌الدین در روزگار خود، به «میر تذکره» شهره گشت. از آنجا که تدوین این تذکره درازآهنگ و دامنه‌دار بوده، به‌صورت مجموعه و یکجا گرد نیامده و بخش‌های مختلفش اینجا و آنجا به دست آمده است. بخش خاتمه این مجموعه، در شرح‌حال و سروده‌های شارعران معاصر مؤلف (شامل یک مقدمه و دوازده اصل- مطابق بروج آسمانی- است که هر اصل، مخصوص ناحیه‌ای می‌باشد)<ref>ر.ک: مقدمه مصححان، صفحه چهارده- پانزده</ref>. | ||
کتاب حاضر، به اصل یازدهم اختصاص یافته است. این اصل، در دو فصل تنظیم گشته که فصل نخست، مخصوص شاعران ری (15 شاعر) است و فصل دوم، به سرایندگان استرآباد (16) تعلق دارد. برخی از ویژگی‌های این اصل، به شرح ذیل می‌باشد: | کتاب حاضر، به اصل یازدهم اختصاص یافته است. این اصل، در دو فصل تنظیم گشته که فصل نخست، مخصوص شاعران ری (15 شاعر) است و فصل دوم، به سرایندگان استرآباد (16) تعلق دارد. برخی از ویژگی‌های این اصل، به شرح ذیل می‌باشد: | ||
| خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
#:الف) وابستگان به دربار سلطنت و عوامل حکومت، همگون قاسم‌بیگ حالتی از امیرزادگان ترک؛ قاضی محمد، قاضی عطاءالله و مولانا علی نیازی، از حاضران در مجالس شاه تهماسب؛ خواجه محمدشریف هجری و میر محمدیوسف صدر، از وزرای صفویه و... | #:الف) وابستگان به دربار سلطنت و عوامل حکومت، همگون قاسم‌بیگ حالتی از امیرزادگان ترک؛ قاضی محمد، قاضی عطاءالله و مولانا علی نیازی، از حاضران در مجالس شاه تهماسب؛ خواجه محمدشریف هجری و میر محمدیوسف صدر، از وزرای صفویه و... | ||
#:ب) صاحبان مشاغل غیردرباری و مردمی، مثل قاضی عبدالله که زراعت می‌کرده؛ مولانا فهمی و مولانا ناطفی که بارزگانی پیشه گرفته بودند و... | #:ب) صاحبان مشاغل غیردرباری و مردمی، مثل قاضی عبدالله که زراعت می‌کرده؛ مولانا فهمی و مولانا ناطفی که بارزگانی پیشه گرفته بودند و... | ||
# اشاره به سبک و تتبعات ادبی و نقد و نظر یا جانب‌داری از شعر برخی سرایندگان: تقی‌الدین، جز کاربرد واژگان و اصطلاحات عمومی با رنگ‌وبوی نقد ادبی در معرفی قریحه سخنوران، در | # اشاره به سبک و تتبعات ادبی و نقد و نظر یا جانب‌داری از شعر برخی سرایندگان: تقی‌الدین، جز کاربرد واژگان و اصطلاحات عمومی با رنگ‌وبوی نقد ادبی در معرفی قریحه سخنوران، در لابه‌لای نوشته‌های خویش، گریزی هم به اسلوب ویژه شاعری بعضی از آن‌ها می‌زند و گاه سخت کوتاه به داوری سروده‌هایش می‌نشیند<ref>همان، صفحه هجده و نوزده</ref>. | ||
==پانویس == | ==پانویس == | ||
| خط ۵۶: | خط ۵۶: | ||
[[رده:زبانها و ادبیات ایرانی]] | [[رده:زبانها و ادبیات ایرانی]] | ||
[[رده:مقالات شهریور 01 مکرمی]] | [[رده:مقالات شهریور 01 مکرمی]] | ||
[[رده:مقالات | [[رده:مقالات رد شده1]] | ||
[[رده:مقالات بازبینی شده2 مهرماه 1401]] | [[رده:مقالات بازبینی شده2 مهرماه 1401]] | ||