الفکر التربوی عند الشیعة الإمامیة: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' (ع)' به '(ع)'
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' (ع)' به '(ع)')
خط ۴۶: خط ۴۶:
فصل نخست این نگاشته، در حکم مقدمۀ کتاب است و در آن از چارچوب کلی بحث سخن می‌رود. نگارنده این فصل را با اشارتی به چگونگی پیدایش مکتب تشیع در اسلام می‌آغازد و پس از بازگفت دیدگاه‌های گوناگون دراین‌بارۀ، از اهمیت کاوش در تربیت از نگاه شیعه یاد می‌کند و به بافت اعتقادی در تربیت از نگاه شیعه می‌پردازد و از پرسش‌‌هایی که در پی پاسخ بدانهاست می‌گوید و از اهمیت این بحث و حوزۀ زمانی و موضوعی آن یاد می‌کند؛ سپس، شرحی کوتاه دربارۀ اجتهاد بعنوان روش تفکر و بحث در نگاه شیعه می‌آورد و از عوامل رشد مذهب می‌گوید و اجتهاد را به عقلی و شرعی تقسیم و هریک را شرح می‌کند و با اشاره به پیشینۀ بحث در ادبیات تربیتی عرب، به فصل دوم می‌رسد.  
فصل نخست این نگاشته، در حکم مقدمۀ کتاب است و در آن از چارچوب کلی بحث سخن می‌رود. نگارنده این فصل را با اشارتی به چگونگی پیدایش مکتب تشیع در اسلام می‌آغازد و پس از بازگفت دیدگاه‌های گوناگون دراین‌بارۀ، از اهمیت کاوش در تربیت از نگاه شیعه یاد می‌کند و به بافت اعتقادی در تربیت از نگاه شیعه می‌پردازد و از پرسش‌‌هایی که در پی پاسخ بدانهاست می‌گوید و از اهمیت این بحث و حوزۀ زمانی و موضوعی آن یاد می‌کند؛ سپس، شرحی کوتاه دربارۀ اجتهاد بعنوان روش تفکر و بحث در نگاه شیعه می‌آورد و از عوامل رشد مذهب می‌گوید و اجتهاد را به عقلی و شرعی تقسیم و هریک را شرح می‌کند و با اشاره به پیشینۀ بحث در ادبیات تربیتی عرب، به فصل دوم می‌رسد.  


موضوع فصل دوم کتاب، اصول اجتماعی و فلسفی مؤثر افتاده در تربیت از نگاه شیعه است. نگارنده این فصل را دو بخش کرده است؛ در بخش اول از اصول اجتماعی و در بخش دوم از اصول فلسفی گفته است. وی در شرح اصول اجتماعی به گوشه‌‌‌هایی از اوضاع و احوال سیاسی و اجتماعی حاکم بر عصر امامان معصوم علیهم السّلام در دوران خلفای راشدین و امویان و عباسیان می‌پردازد و از مواضع امامان شیعه و شیعیان آن حضرات (ع) در برابر مسائل اجتماعی و سیاسی یاد می‌کند و از نقش سیاست‌های امویان و عباسیان در گسترش تشیع می‌گوید و به پار‌های از فرق که منسوب به شیعه‌اند؛ اما، در آثار شیعیان از آنها یادی نشده است، می‌پردازد و در ن‌‌هایت یادآور می‌شود که از این فرقه‌ها، تنها نامی در تاریخ یاد شده است و هیچ‌کدام وجود خارجی نداشته است.  
موضوع فصل دوم کتاب، اصول اجتماعی و فلسفی مؤثر افتاده در تربیت از نگاه شیعه است. نگارنده این فصل را دو بخش کرده است؛ در بخش اول از اصول اجتماعی و در بخش دوم از اصول فلسفی گفته است. وی در شرح اصول اجتماعی به گوشه‌‌‌هایی از اوضاع و احوال سیاسی و اجتماعی حاکم بر عصر امامان معصوم علیهم السّلام در دوران خلفای راشدین و امویان و عباسیان می‌پردازد و از مواضع امامان شیعه و شیعیان آن حضرات(ع) در برابر مسائل اجتماعی و سیاسی یاد می‌کند و از نقش سیاست‌های امویان و عباسیان در گسترش تشیع می‌گوید و به پار‌های از فرق که منسوب به شیعه‌اند؛ اما، در آثار شیعیان از آنها یادی نشده است، می‌پردازد و در ن‌‌هایت یادآور می‌شود که از این فرقه‌ها، تنها نامی در تاریخ یاد شده است و هیچ‌کدام وجود خارجی نداشته است.  


نگارنده در بخش دوم از این فصل، اصول فلسفی اندیشۀ تربیتی شیعه را وامی‌کاود و از این رهگذر اصول پنجگانۀ اعتقادی شیعه را بشرح می‌آورد.  
نگارنده در بخش دوم از این فصل، اصول فلسفی اندیشۀ تربیتی شیعه را وامی‌کاود و از این رهگذر اصول پنجگانۀ اعتقادی شیعه را بشرح می‌آورد.  
خط ۶۶: خط ۶۶:
پس از تأسیس شهر بغداد، حرکت علمی در عراق از کوفه به بغداد منتقل شد و دیری نگذشت که بغداد مدینة العلم شد و بسیاری از دانشمندان مسلمان از سراسر جهان اسلام بدانجا روی آوردند. امام موسی بن جعفر علیه السّلام و نیز امام رضا علیه السّلام هم به این شهر آمدند.  
پس از تأسیس شهر بغداد، حرکت علمی در عراق از کوفه به بغداد منتقل شد و دیری نگذشت که بغداد مدینة العلم شد و بسیاری از دانشمندان مسلمان از سراسر جهان اسلام بدانجا روی آوردند. امام موسی بن جعفر علیه السّلام و نیز امام رضا علیه السّلام هم به این شهر آمدند.  


نقش این دو امام همام در گسترش علوم و فرهنگ شیعه به پای تلاش‌های صادقین (ع) نرسید که نگارنده برخی از عوامل این امر را یادآور می‌شود و می‌افزاید: با این همه دانشمندان بنامی در مکتب این دو امام بزرگوار شیعه پرورش یافتند که وجودشان اساس حرکت علمی در بغداد شد. نگارنده در ادامه با اشارتی به زندگی شیخ طوسی و اقدامات او برای احیا و گسترش حیات و حرکت علمی در نجف اشرف، از مواد آموزشی در نجف اشرف می‌گوید و به مراحل آموزش در آن می‌پردازد و از جماعت اخوان الصفا یاد می‌کند.  
نقش این دو امام همام در گسترش علوم و فرهنگ شیعه به پای تلاش‌های صادقین(ع) نرسید که نگارنده برخی از عوامل این امر را یادآور می‌شود و می‌افزاید: با این همه دانشمندان بنامی در مکتب این دو امام بزرگوار شیعه پرورش یافتند که وجودشان اساس حرکت علمی در بغداد شد. نگارنده در ادامه با اشارتی به زندگی شیخ طوسی و اقدامات او برای احیا و گسترش حیات و حرکت علمی در نجف اشرف، از مواد آموزشی در نجف اشرف می‌گوید و به مراحل آموزش در آن می‌پردازد و از جماعت اخوان الصفا یاد می‌کند.  


3) حمدانیان و حلب و موصل: حرکت علمی شیعه به بسیاری نقاط جهان اسلام راه یافت؛ از آنهاست شهر موصل و حلب که در حکومت حمدانیان مرکز علمی شیعه شدند.  
3) حمدانیان و حلب و موصل: حرکت علمی شیعه به بسیاری نقاط جهان اسلام راه یافت؛ از آنهاست شهر موصل و حلب که در حکومت حمدانیان مرکز علمی شیعه شدند.  
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش