۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
حاشية الإرشاد: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'شهيد ثانى ' به 'شهيد ثانى '
جز (جایگزینی متن - '== وابسته‌ها == [[' به '== وابسته‌ها == {{وابسته‌ها}} [[') |
جز (جایگزینی متن - 'شهيد ثانى ' به 'شهيد ثانى ') |
||
| خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
زين الدين على بن احمد بن تقى شامى عاملى، معروف به شهيد ثانى (م 965 ق). | زين الدين على بن احمد بن تقى شامى عاملى، معروف به [[شهيد ثانى]] (م 965 ق). | ||
كتاب ارزشمند «إرشاد الأذهان» علامۀ حلى (م 726 ق) از زمان نگارش، مورد توجه بزرگان از فقها قرار گرفته و شروح و حواشى متعددى بر آن نوشته شده است. | كتاب ارزشمند «إرشاد الأذهان» علامۀ حلى (م 726 ق) از زمان نگارش، مورد توجه بزرگان از فقها قرار گرفته و شروح و حواشى متعددى بر آن نوشته شده است. | ||
| خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
شهيد ثانى نيز از بين آثار بزرگان قبل از خود به اين كتاب عنايت خاصى داشته است و بر اين كتاب يك شرح و دو حاشيه نوشته است. | [[شهيد ثانى]] نيز از بين آثار بزرگان قبل از خود به اين كتاب عنايت خاصى داشته است و بر اين كتاب يك شرح و دو حاشيه نوشته است. | ||
شرح ارزشمند وى به نام «روض الجنان» از كتب مشهور و از مصادر معتبر قرن دهم مى‌باشد و شامل مباحث طهارت و صلاة مى‌باشد. | شرح ارزشمند وى به نام «روض الجنان» از كتب مشهور و از مصادر معتبر قرن دهم مى‌باشد و شامل مباحث طهارت و صلاة مى‌باشد. | ||
| خط ۵۶: | خط ۵۶: | ||
و حاشيۀ او، يكى همين كتاب «حاشية الإرشاد» مى‌باشد كه حواشى بر تمام كتاب مى‌باشد. | و حاشيۀ او، يكى همين كتاب «حاشية الإرشاد» مى‌باشد كه حواشى بر تمام كتاب مى‌باشد. | ||
حاشيۀ ديگر صرفا قسمت عقود كتاب الإرشاد را در بردارد كه نسخۀ خطى آن در دست نيست و ظاهرا از آثار مفقود شدۀ شهيد ثانى مى‌باشد. | حاشيۀ ديگر صرفا قسمت عقود كتاب الإرشاد را در بردارد كه نسخۀ خطى آن در دست نيست و ظاهرا از آثار مفقود شدۀ [[شهيد ثانى]] مى‌باشد. | ||
كتاب موجود نظير ساير كتاب‌هاى فقهى شهيد ثانى مثل «مسالك الأفهام»، «الروضة البهيّة»، «فوائد القواعد» داراى عبارت‌هاى بليغ و موزونى است كه در آن زياده‌روى ملال‌آور و پيچيدگى در عبارت ديده نمى‌شود. | كتاب موجود نظير ساير كتاب‌هاى فقهى [[شهيد ثانى]] مثل «مسالك الأفهام»، «الروضة البهيّة»، «فوائد القواعد» داراى عبارت‌هاى بليغ و موزونى است كه در آن زياده‌روى ملال‌آور و پيچيدگى در عبارت ديده نمى‌شود. | ||
از آنجايى كه نسخه‌هاى خطى اين كتاب كم‌ياب و نادر بوده و در اختيار فقهاى بعد از وى نبوده است در كتب فقهى بعد از وى نيز از آن مطلبى نقل نشده است. | از آنجايى كه نسخه‌هاى خطى اين كتاب كم‌ياب و نادر بوده و در اختيار فقهاى بعد از وى نبوده است در كتب فقهى بعد از وى نيز از آن مطلبى نقل نشده است. | ||
| خط ۸۳: | خط ۸۳: | ||
1 - نسخۀ متعلّق به كتابخانۀ آية الله نجفى مرعشى با شمارۀ 3354 مربوط به سال 960 و به خط عبد الواسع بن محمد بن زين العابدين حسينى. | 1 - نسخۀ متعلّق به كتابخانۀ آية الله نجفى مرعشى با شمارۀ 3354 مربوط به سال 960 و به خط عبد الواسع بن محمد بن زين العابدين حسينى. | ||
در حاشيۀ اين نسخه عباراتى از شهيد ثانى وجود دارد كه با عبارت منه سلّمه الله و ابقاه پايان يافته است. اين نسخه، اصل در تحقيق و تصحيح كتاب قرار گرفته است. | در حاشيۀ اين نسخه عباراتى از [[شهيد ثانى]] وجود دارد كه با عبارت منه سلّمه الله و ابقاه پايان يافته است. اين نسخه، اصل در تحقيق و تصحيح كتاب قرار گرفته است. | ||
2 - نسخۀ متعلّق به كتابخانۀ آستان قدس رضوى با شمارۀ 13467، مربوط به سال 975 ق. اين نسخه نيز كامل بوده است. اين نسخه به صورت حواشى در حاشيۀ كتاب إرشاد الأذهان و با رمز «زى» مى‌باشد. | 2 - نسخۀ متعلّق به كتابخانۀ آستان قدس رضوى با شمارۀ 13467، مربوط به سال 975 ق. اين نسخه نيز كامل بوده است. اين نسخه به صورت حواشى در حاشيۀ كتاب إرشاد الأذهان و با رمز «زى» مى‌باشد. | ||
| خط ۹۵: | خط ۹۵: | ||
نكته: | نكته: | ||
قابل ذكر است كه علائم «ز»، «زى»، «زين» در بعضى از حواشى ارشاد وجود دارد كه در ابتداى امر اين گونه بنظر مى‌رسد كه اينها حواشى بر ارشاد شهيد ثانى است اما بعد از بررسى مشخص مى‌شود كه يا از «مسالك الأفهام» و يا از «الروضة البهيّة» و يا از «روض الجنان» است. | قابل ذكر است كه علائم «ز»، «زى»، «زين» در بعضى از حواشى ارشاد وجود دارد كه در ابتداى امر اين گونه بنظر مى‌رسد كه اينها حواشى بر ارشاد [[شهيد ثانى]] است اما بعد از بررسى مشخص مى‌شود كه يا از «مسالك الأفهام» و يا از «الروضة البهيّة» و يا از «روض الجنان» است. | ||
و همچنين بعضى از نسخه‌هاى خطى از كتابخانۀ آية الله نجفى مرعشى و آية الله گلپايگانى اين چنين هستند. و شايد بر اثر همين اشتباه مؤلف كتاب «مقدمه‌اى بر فقه شيعه» در صفحۀ 112 دچار همين اشتباه شده است. | و همچنين بعضى از نسخه‌هاى خطى از كتابخانۀ آية الله نجفى مرعشى و آية الله گلپايگانى اين چنين هستند. و شايد بر اثر همين اشتباه مؤلف كتاب «مقدمه‌اى بر فقه شيعه» در صفحۀ 112 دچار همين اشتباه شده است. | ||
| خط ۱۰۲: | خط ۱۰۲: | ||
با توجه به كم‌ياب بودن نسخه‌هاى كتاب و چاپ نشدن اين كتاب در گذشته، تحقيق و تصحيح كتاب موجود بسيار دشوار بوده است و بنابراين در تصحيح و مقابلۀ نسخه‌هاى موجود از آثار ديگر شهيد ثانى همچون مسالك الأفهام، الروضة البهيّة، الروض الجنان، فوائد القواعد، المقاصد العلية و الفوائد المليّة استفاده شده است. | با توجه به كم‌ياب بودن نسخه‌هاى كتاب و چاپ نشدن اين كتاب در گذشته، تحقيق و تصحيح كتاب موجود بسيار دشوار بوده است و بنابراين در تصحيح و مقابلۀ نسخه‌هاى موجود از آثار ديگر [[شهيد ثانى]] همچون مسالك الأفهام، الروضة البهيّة، الروض الجنان، فوائد القواعد، المقاصد العلية و الفوائد المليّة استفاده شده است. | ||
و از آنجايى كه نسخه‌هاى چاپ سنگى مسالك الأفهام معمولا صحيح نيست از چند نسخۀ خطى كتابخانۀ آية الله مرعشى و آية الله گلپايگانى استفاده شده است.بله همچنان كه در جلد 2 ذكر شده است بعدها از نسخۀ چاپ سنگى صحيحى كه بتازگى از مسالك الأفهام چاپ شده، استفاده شده است. | و از آنجايى كه نسخه‌هاى چاپ سنگى مسالك الأفهام معمولا صحيح نيست از چند نسخۀ خطى كتابخانۀ آية الله مرعشى و آية الله گلپايگانى استفاده شده است.بله همچنان كه در جلد 2 ذكر شده است بعدها از نسخۀ چاپ سنگى صحيحى كه بتازگى از مسالك الأفهام چاپ شده، استفاده شده است. | ||
| خط ۱۲۸: | خط ۱۲۸: | ||
كتاب داراى خطبه نمى‌باشد و حواشى كتاب معمولا از چند خط بيشتر نيستند. | كتاب داراى خطبه نمى‌باشد و حواشى كتاب معمولا از چند خط بيشتر نيستند. | ||
برخلاف غاية المراد و كتاب‌هاى ديگرى كه براى إرشاد الأذهان شرح نوشته‌اند در مواردى كه عبارت «على رأى» يا «فيه قولان» در متن إرشاد الأذهان آمده است، شهيد ثانى به تفسير و تبين آن نپرداخته است بلكه يكى از دو نظريه را پذيرفته است و با الفاظ «قوىّ» و يا «وجيه» و نظائر آن، آن را مشخص نموده است. (ج /1صفحات 142، 150، 160). | برخلاف غاية المراد و كتاب‌هاى ديگرى كه براى إرشاد الأذهان شرح نوشته‌اند در مواردى كه عبارت «على رأى» يا «فيه قولان» در متن إرشاد الأذهان آمده است، [[شهيد ثانى]] به تفسير و تبين آن نپرداخته است بلكه يكى از دو نظريه را پذيرفته است و با الفاظ «قوىّ» و يا «وجيه» و نظائر آن، آن را مشخص نموده است. (ج /1صفحات 142، 150، 160). | ||