۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (جایگزینی متن - 'كتاب' به 'کتاب') |
||
خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
اين اثر مشتمل بر يك مقدمه تحقيقى از محقق | اين اثر مشتمل بر يك مقدمه تحقيقى از محقق کتاب، مقدمه مولف و 49 باب تدوين است كه در هر باب تعدادى از داروها در يك يا چند موضوع بيان شده است. | ||
مؤلف در رعايت امانت بسيار محتاط بوده و مطلبى را بدون گزارش منبع آن نقل نمىكند. هر چند در مقدمه نيز اين نكته را متذكر شده كه اين | مؤلف در رعايت امانت بسيار محتاط بوده و مطلبى را بدون گزارش منبع آن نقل نمىكند. هر چند در مقدمه نيز اين نكته را متذكر شده كه اين کتاب برگرفته از متون و منابع مهم طب سنتى است. اين منابع عبارتند از: قانون ابن سينا، حاوى و منصورى تأليف رازى، ذخيره تأليف ثابت بن قره، كفايه نگاشته ابن مندويه، فردوس الحكمة تأليف مسيحى و نسخههايى از صاعد مهنى، قوام الدين و شرف الزمان مارستانى. | ||
==گزارش محتوا:== | ==گزارش محتوا:== | ||
خط ۵۹: | خط ۵۹: | ||
قرابادين قلانسى مجموعهاى در مورد داورهاى مركب در كنار بسيارى از اطلاعات سودمند پزشكى است و اين نشانگر چيرگى او در علم پزشكى و نيز آشنايى و تتبّع فراوان او در منابع متعدد است، چرا كه بسيارى از اين اطلاعات تنها به صورت پراكنده آن هم در متون قديمى قابل دسترسى است و اين امر براى هر كسى مقدور نمىباشد. | قرابادين قلانسى مجموعهاى در مورد داورهاى مركب در كنار بسيارى از اطلاعات سودمند پزشكى است و اين نشانگر چيرگى او در علم پزشكى و نيز آشنايى و تتبّع فراوان او در منابع متعدد است، چرا كه بسيارى از اين اطلاعات تنها به صورت پراكنده آن هم در متون قديمى قابل دسترسى است و اين امر براى هر كسى مقدور نمىباشد. | ||
امتياز ارزنده ديگر اين | امتياز ارزنده ديگر اين کتاب اين است كه مؤلف در تركيب ادويه، مفرداتى را ذكر مىكند كه عموم مردم به راحتى بتوانند به آنها دسترسى داشته باشند نه آن كه تنها قصد نگارش نظريههاى غيرعملى داشته باشد. | ||
کتاب با مقدمه محقق آغاز شده است. وى در اين مقدمه پس از ذكر تاريخچهاى در موضوع قرابادين، درباره کتاب و شيوه تحقيقى خود در اين اثر مطالبى را بيان كرده است. | |||
نويسنده پس از مقدمهاى كوتاه درباره انگيزهاش از نگارش | نويسنده پس از مقدمهاى كوتاه درباره انگيزهاش از نگارش کتاب و فهرست مطالب، در ابتداى کتاب به كليات داروسازى اشاره مىكند؛ مسائلى از قبيل برداشت و ذخيره ادويه در داروسازى، احكام سوزاندن و غسل داروها، استخراج روغن، مدت ماندگارى داروها و شدت اثر آنها از جمله مسائل مطرح شده در شانزده باب اول اين اثر است. ابواب بعدى کتاب به انواع داروها و شيوه ساخت آنها اختصاص دارد. البته گاه مؤلف تنها داروها را بر اساس نوع ساخت در كنار هم قرار مىدهد مثل: مبحث حبوبات و يا لعوقات و يا سفوفات و گاه ابواب بر اساس خواص آنها تدوين يافته است مانند: باب سىام كه به داروهاى رعاف اختصاص دارد و يا باب چهلودوم كه در مورد داروهايى است كه باعث قطع شهوت مىشود. ابواب آخر کتاب نيز در مورد تركيب مواد نيست، بلكه در آنها به نكات سودمند استطرادى اشاره مىشود. | ||
در ابواب چهلوپنجم و چهلوششم | در ابواب چهلوپنجم و چهلوششم کتاب به ترتيب درمان مسموميتها و مفرداتى كه مىتواند جايگزين مفردى ديگر شود بيان شده است. | ||
باب چهلوهفتم به شرح و توضيح مقاييس و اندازههايى اختصاص دارد كه در دورانهاى گذشته مورد استفاده قرار مىگرفته است از قبيل اوقيه، استار، قسط رومى، قسط مصرى. | باب چهلوهفتم به شرح و توضيح مقاييس و اندازههايى اختصاص دارد كه در دورانهاى گذشته مورد استفاده قرار مىگرفته است از قبيل اوقيه، استار، قسط رومى، قسط مصرى. | ||
خط ۷۳: | خط ۷۳: | ||
آخرين باب اين اثر نيز به بررسى خواص عجيب و غريب اشياء اختصاص دارد. در اين باب مؤلف مفردات گوناگونى را به ترتيب حروف الفبا ذكر كرده و بر اساس منابع موجود، خواصى شگرف براى آنها بيان نموده است. | آخرين باب اين اثر نيز به بررسى خواص عجيب و غريب اشياء اختصاص دارد. در اين باب مؤلف مفردات گوناگونى را به ترتيب حروف الفبا ذكر كرده و بر اساس منابع موجود، خواصى شگرف براى آنها بيان نموده است. | ||
==وضعيت | ==وضعيت کتاب:== | ||
اين | اين کتاب بر اساس پنج نسخه خطى و به همت دكتر محمد زهير بابا تصحيح و تحقيق شده و در سال 1403ق توسط معهد التراث العلمى العربى دانشگاه حلب (سوريه) در به چاپ رسيده است. | ||
محقق علاوه بر تصحيح متن | محقق علاوه بر تصحيح متن کتاب، مقدمهاى درباره زندگانى مؤلف و جايگاه اين اثر نگاشته است. همچنين در آخر کتاب چندين فهرست همراه با معادل لاتين تدوين كرده است. اين فهرستها عبارتند از: فهارس گياهان و مفردات، داروها، ادوات داروسازى، و اوزان و مقاييس. | ||
پاورقىهاى اين اثر بيشتر به اختلاف نسخ و گاه توضيح لفظ يا عبارتى اختصاص دارد. | پاورقىهاى اين اثر بيشتر به اختلاف نسخ و گاه توضيح لفظ يا عبارتى اختصاص دارد. | ||
خط ۸۵: | خط ۸۵: | ||
مقدمه و متن | مقدمه و متن کتاب | ||
ویرایش