پرش به محتوا

الصوفية و السوريالية: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۵: خط ۲۵:
}}
}}
   
   
'''الصوفیة و السوریالیة''' نوشته آدونیس شاعر بزرگ عرب
'''الصوفیة و السوریالیة''' نوشته آدونیس شاعر بزرگ عرب، در بیان تأثیر پذیری سوررئالیسم از عرفان اسلامی


این کتاب یکی از آثار تحقیقی آدونیس است. او در این کتاب در تلاش است تا به شکلی روش‌مند به مطالعه تصوف از منظری نوین بپردازد.  او در این اثر می‌کوشد تا با استناد نصوص تصوف و متون و آثار سوررئالیستی، قدر مشترک میان دو تجربه عرفانی و سورئالیستی را تبیین کند.
این کتاب یکی از آثار تحقیقی آدونیس (متولد 1930م) است. او در این کتاب در تلاش است تا به شکلی روش‌مند به مطالعه تصوف از منظری نوین بپردازد.  او در این اثر می‌کوشد تا با استناد نصوص تصوف و متون و آثار سوررئالیستی، قدر مشترک میان دو تجربه عرفانی و سورئالیستی را تبیین کند. به‌ویژه در آنچه به رویت عالم در دو سطح خودآگاه و ناخودآگاه و نگارش و زبان آن مربوط است.


نویسنده معتقد است: کلمه‌ی صوفی در اصل، به امور پنهانی و غیبی مربوط است. آن‌چه باعث روی آوردن به تصوف شد، ناتوانی و عجز عقل (و شریعت دینی) و نیز عجز علم از پاسخ‌گویی به بسیاری از پرسش‌های ژرف انسان است. انسان احساس می‌کند که برخی دشواری‌های عقلی، شرعی، دینی و علمی او پاسخ گفته می‌شود. دشواره‌ای که پاسخی بدان داده نشده،(و نخواهد شد) و آنچه شناخته نشده (و نخواهد شد) و آنچه در بیان نمی‌آید (و نخواهد آمد) سبب گرایش به تصوف می‌شود. همین مسائل نیز باعث به وجود آمدن سوررئالیسم شد. دعوی نخست سوررئالیست‌ها این بود که سوررئالیسم جنبشی است برای بیان آن‌چه بیان درنیامده و نمی‌آید. بنیان تصوف نیز بر ناگفتنی‌ها، نادیدنی‌ها و ناشناختی‌ها استوار است. واپسین هدفی که صوفی برای رسیدن به آن می‌کوشد، تمامی(یگانه شدن) با غیب مطلق است.‌ سوررئالیسم نیز در پی تحقق همین امر است.<ref>ر.ک: مقدمه، ص10-11</ref>
نویسنده معتقد است: کلمه‌ی صوفی در اصل، به امور پنهانی و غیبی مربوط است. آن‌چه باعث روی آوردن به تصوف شد، ناتوانی و عجز عقل (و شریعت دینی) و نیز عجز علم از پاسخ‌گویی به بسیاری از پرسش‌های ژرف انسان است. انسان احساس می‌کند که برخی دشواری‌های عقلی، شرعی، دینی و علمی او پاسخ گفته می‌شود. دشواره‌ای که پاسخی بدان داده نشده،(و نخواهد شد) و آنچه شناخته نشده (و نخواهد شد) و آنچه در بیان نمی‌آید (و نخواهد آمد) سبب گرایش به تصوف می‌شود. همین مسائل نیز باعث به وجود آمدن سوررئالیسم شد. دعوی نخست سوررئالیست‌ها این بود که سوررئالیسم جنبشی است برای بیان آن‌چه بیان درنیامده و نمی‌آید. بنیان تصوف نیز بر ناگفتنی‌ها، نادیدنی‌ها و ناشناختی‌ها استوار است. واپسین هدفی که صوفی برای رسیدن به آن می‌کوشد، تمامی(یگانه شدن) با غیب مطلق است.‌ سوررئالیسم نیز در پی تحقق همین امر است.<ref>ر.ک: مقدمه، ص10-11</ref>


او تصوف را نگرشی هنری به الهیات می‌داند. از این رو تصریح می‌کند: تجربه صوفیه، در چارچوب زبان عربی، صرفا تجربه‌ای نظری نیست، بلکه بیشتر تجربه‌ای نگارشی است. تجربه‌ی اشراقی است که با شعر منثور و موزون یا زبان شعری، علاوه بر زبان بحث و شرح نظری از آن سخن گفته می‌شود. مکتوب کردن این تجربه، حرکتی ابداعی بود که قلمرو شعر را گسترده کرد. بر قالب و شکل‌های موزون شعر، قالب و شکل‌های منثور دیگری افزود که در میان آن شکل و قالبی می‌یابیم که شبیه به شکل و قالبی است که در نقد ادبی جدید به «شعر منثور» مصطلح است. با آغاز این نوع نگارش بایسته می‌نمود که مفهوم شعر در نقد عربی تغییر می‌کرد و اصطلاح جدیدی برای مقصود تازه‌ای جهت مرزبندی شعر و فهم آن وضع
ادونیس، در این کتاب تأثیرپذیری سوررئالیسم را از عرفان شرق، و مخصوصا از عرفان اسلامی، اثبات کرده است. در تحلیل اجمالی این تأثیرپذیری، می‌توان به تشابهات بین شطح‌گویی عارفان و نگارش خودکار سوررئالیست‌ها، حالت مستی و سکر عرفانی و سکر مصنوعی سوررئالیستی، توجه به رموز و پیام‌های ضمیر ناخودآگاه و نیز عالم خواب و رؤیا در هر دو مکتب، و مواردی از این قبیل اشاره کرد؛ همچنین مقایسه تطبیقی شیوه‌های رسیدن عارف و سوررئالیست به «حقیقت درونی» منجر به یافتن تشابهات زیادی بین عرفان و سوررئالیسم می‌شود که البته در شاخه‌های فرعی و اصلی تفاوت‌هایی با هم دارند.
 
 


==پانویس ==
==پانویس ==
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش