۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'گي' به 'گی') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
|||
خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
'''التفسير المنسوب إلى الإمام أبيمحمد الحسن بن علي العسكري عليهمالسلام''' از تفاسير روايى اماميه، متعلق به قرن سوم. | '''التفسير المنسوب إلى الإمام أبيمحمد الحسن بن علي العسكري عليهمالسلام''' از تفاسير روايى اماميه، متعلق به قرن سوم. | ||
متن اين تفسير تا پایان آيۀ 282 سورۀ بقره موجود است. اين تفسير با بيان رواياتى راجع به فضائل قرآن و تأويل و آداب قرائت قرآن آغاز شده و با ذكر احاديثى مشتمل بر فضائل اهلبيت.<ref>برای نمونه-حديث سد الابواب، ص17</ref> و مثالب دشمنان اهلبيت.<ref>ص 47</ref> ادامه يافته است. بحثهاى متعددى نيز دربارۀ سيرۀ نبوى، بخصوص راجع به مناسبات پيامبر و يهوديان، مطرح شده است.<ref>-ص 161-163، 190- 192، 406-407</ref> در مجموع، در اين تفسير 379 حديث آمده است. بيشتر روايات طولانى و مفصّل است، به طورى كه گاه يك روايت چندين صفحه را در بر | متن اين تفسير تا پایان آيۀ 282 سورۀ بقره موجود است. اين تفسير با بيان رواياتى راجع به فضائل قرآن و تأويل و آداب قرائت قرآن آغاز شده و با ذكر احاديثى مشتمل بر فضائل اهلبيت.<ref>برای نمونه-حديث سد الابواب، ص17</ref> و مثالب دشمنان اهلبيت.<ref>ص 47</ref> ادامه يافته است. بحثهاى متعددى نيز دربارۀ سيرۀ نبوى، بخصوص راجع به مناسبات پيامبر و يهوديان، مطرح شده است.<ref>-ص 161-163، 190- 192، 406-407</ref> در مجموع، در اين تفسير 379 حديث آمده است. بيشتر روايات طولانى و مفصّل است، به طورى كه گاه يك روايت چندين صفحه را در بر مىگیرد.<ref>-ص 656-672</ref> و به همين جهت، در برخى موارد ساختار روايى از بين رفته است. در برخى روايات نيز آشفتگى وجود دارد. | ||
در اين تفسير برخى آيات تأويل شده و بيشتر تأويلها دربارۀ معجزات پيامبر و امامان است.<ref>-ص 429-441، 497-500</ref> | در اين تفسير برخى آيات تأويل شده و بيشتر تأويلها دربارۀ معجزات پيامبر و امامان است.<ref>-ص 429-441، 497-500</ref> | ||
خط ۶۹: | خط ۶۹: | ||
[[محقق کرکی، علی بن حسین|محقق كركى]] (متوفى 940) و [[شهيد ثانى]] [[شهید ثانی، زینالدین بن علی|زينالدين بن على عاملى]] (متوفى 965) در اجازات خود، در شمار كتبى كه اجازۀ روايت آن را دادهاند، حديثى را از اين تفسير با ذكر طريق خود به آن آوردهاند.<ref>مجلسى، ج 105، ص77-79، 169-170</ref> در ميان فقهاى معاصر امامى، [[بلاغی، محمدجواد|شيخ محمد جواد بلاغى]] (متوفى 1352 ش) ضمن رسالهاى از نادرستى انتساب اين تفسير به [[امام حسن عسکری(ع)|امام حسن عسكری عليهالسلام]] سخن گفته و متن را مجعول دانسته است.<ref>-استادى، ص161-184</ref> [[خویی، ابوالقاسم|آيتاللّه خوئى]].<ref>ج 12، ص147</ref> و [[شوشتری، محمدتقی|شيخ محمدتقى تسترى]].<ref>ج 7، ص558</ref> نيز با او هم رأىاند. با اين حال، مطالبى در اين تفسير وجود دارد كه معمولا فقها آن را پذيرفتهاند. برای نمونه مىتوان به حديث مشهور در بيان اوصاف فقهایى كه مىتوان از آنها تقليد كرد اشاره نمود.<ref>التفسير المنسوب الى الامام ابى محمد الحسن بن على العسكرى، ص300؛ نيز طباطبائى يزدى، ج 1، ص9-10، باب التقليد، مسئلۀ 22 و شروح اين كتاب ذيل همان مسئله</ref> گزارش تقريبا كاملى از اقوال علماى اماميه دربارۀ اين تفسير را استادى.<ref>ص 186-215</ref> آورده است. | [[محقق کرکی، علی بن حسین|محقق كركى]] (متوفى 940) و [[شهيد ثانى]] [[شهید ثانی، زینالدین بن علی|زينالدين بن على عاملى]] (متوفى 965) در اجازات خود، در شمار كتبى كه اجازۀ روايت آن را دادهاند، حديثى را از اين تفسير با ذكر طريق خود به آن آوردهاند.<ref>مجلسى، ج 105، ص77-79، 169-170</ref> در ميان فقهاى معاصر امامى، [[بلاغی، محمدجواد|شيخ محمد جواد بلاغى]] (متوفى 1352 ش) ضمن رسالهاى از نادرستى انتساب اين تفسير به [[امام حسن عسکری(ع)|امام حسن عسكری عليهالسلام]] سخن گفته و متن را مجعول دانسته است.<ref>-استادى، ص161-184</ref> [[خویی، ابوالقاسم|آيتاللّه خوئى]].<ref>ج 12، ص147</ref> و [[شوشتری، محمدتقی|شيخ محمدتقى تسترى]].<ref>ج 7، ص558</ref> نيز با او هم رأىاند. با اين حال، مطالبى در اين تفسير وجود دارد كه معمولا فقها آن را پذيرفتهاند. برای نمونه مىتوان به حديث مشهور در بيان اوصاف فقهایى كه مىتوان از آنها تقليد كرد اشاره نمود.<ref>التفسير المنسوب الى الامام ابى محمد الحسن بن على العسكرى، ص300؛ نيز طباطبائى يزدى، ج 1، ص9-10، باب التقليد، مسئلۀ 22 و شروح اين كتاب ذيل همان مسئله</ref> گزارش تقريبا كاملى از اقوال علماى اماميه دربارۀ اين تفسير را استادى.<ref>ص 186-215</ref> آورده است. | ||
نسخههاى خطى متعددى از اين تفسير موجود است.<ref>- بكائى، ج 5، ص1904-1905؛ | نسخههاى خطى متعددى از اين تفسير موجود است.<ref>- بكائى، ج 5، ص1904-1905؛ سزگین، ج 1، جزء 1، ص95- 96</ref> متن تفسير به فارسی ترجمه شده است.<ref>[[آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن|آقا بزرگ طهرانى]]، ج 4، ص89-90</ref> قديمترين ترجمۀ فارسی موجود آن، آثار الاخيار نام دارد كه ترجمۀ ابوالحسن على بن حسن زوارهاى (متوفى 984) و ترجمۀ تمام متن موجود است.<ref>قس بكائى، ج 1، ص2</ref> قدرت اللّه حسینى شاهمرادى نيز سورۀ فاتحۀ اين تفسير را با عنوان تفسير فاتحة الكتاب از [[امام حسن عسکری(ع)]] سلام اللّه عليه و پژوهشى پيرامون آن (تهران 1404) با مقدمهاى مبسوط در اثبات و ثاقت تفسير، ترجمه و منتشر كرده است. | ||
سيد حسين بهريلوى (بريلوى؛ متوفى 1361) اين تفسير را به زبان اردو ترجمه كرد و با عنوان آثار حيدرى به چاپ رساند.<ref>بكائى، ج 1، ص3</ref> متن عربى تفسير چند بار چاپ شده است.<ref>-[[آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن|آقا بزرگ طهرانى]]، ج 4، ص292؛ بكائى، ج 5، ص1904</ref> | سيد حسين بهريلوى (بريلوى؛ متوفى 1361) اين تفسير را به زبان اردو ترجمه كرد و با عنوان آثار حيدرى به چاپ رساند.<ref>بكائى، ج 1، ص3</ref> متن عربى تفسير چند بار چاپ شده است.<ref>-[[آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن|آقا بزرگ طهرانى]]، ج 4، ص292؛ بكائى، ج 5، ص1904</ref> | ||
خط ۷۶: | خط ۷۶: | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
[[آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن|آقا بزرگ طهرانى]]؛ [[ابنبابویه، محمد بن علی|ابن بابويه]]، الامالى، قم 1417؛همو، التوحيد، چاپ هاشم حسینى طهرانى، قم[؟ 1357 ش]؛همو، معانى الاخبار، چاپ [[غفاری، علیاکبر|على اكبر غفارى]]، قم 1361 ش؛همو، [[من لايحضره الفقيه]]، قم 1413؛[[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزى]]، المنتظم في تاريخ الملوك و الامم، چاپ محمد عبدالقادر عطا و مصطفى عبدالقادر عطا، بيروت 1992/1412؛ [[ابن شهرآشوب، محمد بن علی|ابن شهر آشوب]]، معالم العلماء، نجف 1961/1380؛همو، مناقب آل ابىطالب، چاپ هاشم رسولى محلاتى، قم[بىتا. ]؛[[استادی، رضا|رضا استادى]]، رسالة اخرى حول التفسير المنسوب الى الامام العسكری عليهالسلام در الرسائل الاربعة عشرة، چاپ [[استادی، رضا|رضا استادى]]، قم: مؤسسة النشر الاسلامى، 1415؛ محمدحسن بكائى، كتابنامۀ بزرگ قرآن كريم، تهران 1374 ش-؛ تسترى؛ حسن بن على(ع)، امام يازدهم، التفسير المنسوب الى الامام ابى محمد الحسن بن على العسكرى، چاپ محمدباقرابطحى، قم 1409؛[[خطیب بغدادى]]؛ خوئى؛ سعيد رضوى، «نگاهى به تفسير منسوب به [[امام حسن عسکری(ع)|امام حسن عسكری عليهالسلام]]»، فصلنامۀ پژوهشهاى قرآنى،ش 5-6 (بهار و تابستان 1375)؛[[سزگین، فؤاد|فؤاد | [[آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن|آقا بزرگ طهرانى]]؛ [[ابنبابویه، محمد بن علی|ابن بابويه]]، الامالى، قم 1417؛همو، التوحيد، چاپ هاشم حسینى طهرانى، قم[؟ 1357 ش]؛همو، معانى الاخبار، چاپ [[غفاری، علیاکبر|على اكبر غفارى]]، قم 1361 ش؛همو، [[من لايحضره الفقيه]]، قم 1413؛[[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزى]]، المنتظم في تاريخ الملوك و الامم، چاپ محمد عبدالقادر عطا و مصطفى عبدالقادر عطا، بيروت 1992/1412؛ [[ابن شهرآشوب، محمد بن علی|ابن شهر آشوب]]، معالم العلماء، نجف 1961/1380؛همو، مناقب آل ابىطالب، چاپ هاشم رسولى محلاتى، قم[بىتا. ]؛[[استادی، رضا|رضا استادى]]، رسالة اخرى حول التفسير المنسوب الى الامام العسكری عليهالسلام در الرسائل الاربعة عشرة، چاپ [[استادی، رضا|رضا استادى]]، قم: مؤسسة النشر الاسلامى، 1415؛ محمدحسن بكائى، كتابنامۀ بزرگ قرآن كريم، تهران 1374 ش-؛ تسترى؛ حسن بن على(ع)، امام يازدهم، التفسير المنسوب الى الامام ابى محمد الحسن بن على العسكرى، چاپ محمدباقرابطحى، قم 1409؛[[خطیب بغدادى]]؛ خوئى؛ سعيد رضوى، «نگاهى به تفسير منسوب به [[امام حسن عسکری(ع)|امام حسن عسكری عليهالسلام]]»، فصلنامۀ پژوهشهاى قرآنى،ش 5-6 (بهار و تابستان 1375)؛[[سزگین، فؤاد|فؤاد سزگین]]، تاريخ التراث العربى، ج 1، جزء 1، نقله الى العربية محمود فهمى حجازى، رياض 1983/1403؛ محمد كاظم بن عبدالعظيم طباطبائى يزدى، ال[[العروة الوثقی]]، بيروت 1409؛ احمد بن على طبرسى، ال[[الاحتجاج (نشر المرتضی)|احتجاج]]، چاپ ابراهیم بهارى و محمد هادى به، قم 1413؛ محمد بن حسن طوسى، رجال الطوسى، نجف 1961/1380؛ محمود طيار مراغى، «فهرست نسخههاى عكسى و ميكروفيلمهاى كتابخانۀ محقق طباطبائى»، در المحقق الطباطبائى في ذكراه السنوية الاولى، ج 3، قم: آل البيت، 1417؛ [[قزوینی رازی، عبدالجلیل|عبدالجليل قزوينى]]، نقض، چاپ جلالالدين محدّث ارموى، تهران 1358 ش؛ حسن بن يوسف علامه حلّى، رجال العلامة الحلّى، چاپ محمد صادق بحرالعلوم، نجف 1961/1381، چاپ افست قم 1402؛ [[قطب راوندی، سعید بن هبةالله|سعيد بن هبة اللّه قطب راوندى]]، [[الخرائج و الجرائح]]، قم 1409؛ مجلسى؛ احمد بن على [[نجاشی، احمد بن علی|نجاشى]]، فهرست اسماء مصنّفى الشيعة المشتهر ب رجال ال[[نجاشی، احمد بن علی|نجاشى]]، چاپ موسى [[شبیری زنجانی، موسی|شبيرى زنجانى]]، قم 1407؛ حسین بن محمدتقى نورى، خاتمة [[مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل|مستدرك الوسائل]]، قم 1415-1420. | ||
==پانویس== | ==پانویس== |
ویرایش