پرش به محتوا

اخفش، سعید بن مسعده: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۱ سپتامبر ۲۰۲۲
جز
جایگزینی متن - 'گي' به 'گی'
جز (جایگزینی متن - 'ني ' به 'نی')
جز (جایگزینی متن - 'گي' به 'گی')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۵۱: خط ۵۱:


==تحصیلات==
==تحصیلات==
اخفش آغاز زندگى خود را در بصره گذراند و در همان جا به تحصيل علم پرداخت. بصره در آن روزگار، بزرگ‌ترين كانون علم و ادب بشمار مى‌رفت و برجسته‌ترين دانشمندان در علوم مختلف را در خود جاى داده بود. اخفش برای فراگيرى صرف و نحو، [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سيبویه]] پيشواى نحویان بصره را كه به‌تازگى اصول و قواعد نحو را پايه‌ريزى كرده و شكل نهایى به آن بخشيده بود، برگزيد و «الکتاب» را نزد وى خواند. البته فراگيرى این کتاب بسيار پيچيده و گسترده كه تقريباً همه اصول و قواعد نحو عربى را در بر داشت، از عهده هركس ساخته نبود و گفته‌اند كه اخفش يگانه كسى بود كه «الکتاب» را به‌طور مستقيم از [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سيبویه]] فراگرفت و در انتشار آن كوشيد.
اخفش آغاز زندگى خود را در بصره گذراند و در همان جا به تحصيل علم پرداخت. بصره در آن روزگار، بزرگ‌ترين كانون علم و ادب بشمار مى‌رفت و برجسته‌ترين دانشمندان در علوم مختلف را در خود جاى داده بود. اخفش برای فراگیرى صرف و نحو، [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سيبویه]] پيشواى نحویان بصره را كه به‌تازگى اصول و قواعد نحو را پايه‌ريزى كرده و شكل نهایى به آن بخشيده بود، برگزيد و «الکتاب» را نزد وى خواند. البته فراگیرى این کتاب بسيار پيچيده و گسترده كه تقريباً همه اصول و قواعد نحو عربى را در بر داشت، از عهده هركس ساخته نبود و گفته‌اند كه اخفش يگانه كسى بود كه «الکتاب» را به‌طور مستقيم از [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سيبویه]] فراگرفت و در انتشار آن كوشيد.


==اساتید==
==اساتید==
خط ۶۳: خط ۶۳:
اخفش با اينكه به مكتب نحوى بصره تعلق داشت، مورد توجه خاص نحویان كوفه نيز بود و كوفيان وى را پيشواى نحویان مى‌خواندند. البته علت این امر تا اندازه‌اى روشن است؛ زيرا اخفش نخستين كسى بود كه در «الکتاب» به ديده تعمق نگريست و خرده گرفتن بر آراء و نظريات [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سيبویه]] را باب كرد.
اخفش با اينكه به مكتب نحوى بصره تعلق داشت، مورد توجه خاص نحویان كوفه نيز بود و كوفيان وى را پيشواى نحویان مى‌خواندند. البته علت این امر تا اندازه‌اى روشن است؛ زيرا اخفش نخستين كسى بود كه در «الکتاب» به ديده تعمق نگريست و خرده گرفتن بر آراء و نظريات [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سيبویه]] را باب كرد.


درباره نخستين آشنايى كسايى با اخفش گفته شده كه اخفش پس از مناظره مشهور [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سيبویه]] با كسايى (معروف به زنبوريه)، روانه بغداد شد تا از نزدیک با نحویان كوفه و نظريات آنان آشنا شود و يا به گفته‌اى از كسايى انتقام گيرد و چون بر كسايى وارد شد، در حضور شاگردان او مسائل نحوى بسيارى مطرح كرد كه كسايى از عهده پاسخ هيچ‌یک برنيامد و چون شاگردان او بر اخفش برآشفتند، كسايى مانع آنان شد و برخلاف انتظار، وى را سخت گرامى داشت و از او خواست تا نزد وى بماند و تربيت فرزندانش را بر عهده گيرد. اخفش در برابر تكريم و احترام وى تسليم شد و نزد او ماند. به روايتى در همین زمان، كسايى با پرداخت 70 دينار «الکتاب» را در خفا نزد وى خواند.
درباره نخستين آشنايى كسايى با اخفش گفته شده كه اخفش پس از مناظره مشهور [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سيبویه]] با كسايى (معروف به زنبوريه)، روانه بغداد شد تا از نزدیک با نحویان كوفه و نظريات آنان آشنا شود و يا به گفته‌اى از كسايى انتقام گیرد و چون بر كسايى وارد شد، در حضور شاگردان او مسائل نحوى بسيارى مطرح كرد كه كسايى از عهده پاسخ هيچ‌یک برنيامد و چون شاگردان او بر اخفش برآشفتند، كسايى مانع آنان شد و برخلاف انتظار، وى را سخت گرامى داشت و از او خواست تا نزد وى بماند و تربيت فرزندانش را بر عهده گیرد. اخفش در برابر تكريم و احترام وى تسليم شد و نزد او ماند. به روايتى در همین زمان، كسايى با پرداخت 70 دينار «الکتاب» را در خفا نزد وى خواند.


اخفش مدتى دراز در بغداد در كنار كسايى بسربرد و به تدريس و تأليف پرداخت. وى در این مدت كوشيد تا بدون تعصب نسبت به مكتب نحوى بصره يا كوفه نظرياتى را كه معقول‌تر به نظر مى‌رسيد، بپذيرد و به شاگردان خود تعليم دهد؛ چنان‌كه بسيارى از آراء [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سيبویه]] را رد كرد و برخى آراء كوفيان را پذيرفت و يا اينكه خود نظريات جديدى ارائه داد. بدين‌سان وى به‌تدريج توانست تعديلى میان نظريات دو مكتب نحوى بصره و كوفه برقرار سازد و سنگ نخستين مكتب نحوى سومى را بنيان نهد كه بعدها به مكتب بغداد شهرت يافت.
اخفش مدتى دراز در بغداد در كنار كسايى بسربرد و به تدريس و تأليف پرداخت. وى در این مدت كوشيد تا بدون تعصب نسبت به مكتب نحوى بصره يا كوفه نظرياتى را كه معقول‌تر به نظر مى‌رسيد، بپذيرد و به شاگردان خود تعليم دهد؛ چنان‌كه بسيارى از آراء [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سيبویه]] را رد كرد و برخى آراء كوفيان را پذيرفت و يا اينكه خود نظريات جديدى ارائه داد. بدين‌سان وى به‌تدريج توانست تعديلى میان نظريات دو مكتب نحوى بصره و كوفه برقرار سازد و سنگ نخستين مكتب نحوى سومى را بنيان نهد كه بعدها به مكتب بغداد شهرت يافت.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش