۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
إيضاح الاشتباه: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'كتاب' به 'کتاب'
جز (A-esmaili@noornet.net صفحهٔ إيضاح الإشتباه را بدون برجای‌گذاشتن تغییرمسیر به إيضاح الاشتباه منتقل کرد) |
جز (جایگزینی متن - 'كتاب' به 'کتاب') |
||
| خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
«إيضاح الاشتباه في أسماء الرواة»، اثر حسن بن يوسف بن مطهر حلى، به زبان عربى، پيرامون معرفت اسماء محدثين و رجال اسانيد و ضبط آنها و اسماء آباء و انساب و القاب آنهاست و توسط شيخ محمد الحسّون مورد تحقيق قرار گرفته است. | «إيضاح الاشتباه في أسماء الرواة»، اثر حسن بن يوسف بن مطهر حلى، به زبان عربى، پيرامون معرفت اسماء محدثين و رجال اسانيد و ضبط آنها و اسماء آباء و انساب و القاب آنهاست و توسط شيخ محمد الحسّون مورد تحقيق قرار گرفته است. | ||
اسامى متعددى براى اين | اسامى متعددى براى اين کتاب ذكر شده است، از قبيل: «إيضاح الاشتباه في ضبط ألفاظ أسامي الرجال و نسبهم»، «إيضاح الاشتباه في أحوال الرجال»، «إيضاح الاشتباه في أسامي الرواة» و «إيضاح الاشتباه في ضبط تراجم الرجال»، ولى صحيح همان است كه در عنوان مقاله ذكر شد. | ||
== ساختار == | == ساختار == | ||
در ابتدا مقدمه‌اى از ناشر | در ابتدا مقدمه‌اى از ناشر کتاب، سپس مقدمه‌اى از محقق در دو فصل پيرامون کتاب و معرفى مؤلف و در ادامه اصل کتاب با خطبه‌اى از مؤلف و دو بخش تحت عنوان باب اسماء و باب كنايات ذكر شده است. | ||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
اين | اين کتاب از جمله آثار گران‌قدر و سودمند رجالى علامه حلى است. کتاب بر اساس حروف اوّل نام‌ها ترتيب يافته است، بدون مراعات ترتيب در حرف‌هاى بعدى و نيز نام‌هاى پدران؛ ازاين‌روى عالمانى به ترتيب و تنظيم دقيق آن پرداخته‌اند، از جمله: مرحوم سيد ابوالقاسم جعفر بن الحسين خوانسارى جد صاحب «روضات» با عنوان «تتميم الإفصاح في ترتيب الإيضاح» و مرحوم علم‌الهدى فرزند دانشور، مرحوم فيض كاشانى كه افزون بر ترتيب و تنظيم به تكميل آن نيز همت گماشته‌اند با عنوان «نضد الإيضاح في ترتيب إيضاح الاشتباه». | ||
محقق، | محقق، کتاب را بر اساس سه نسخه، مقابله، تصحيح و تحقيق كرده و در جريان پژوهش خود، رجال را به‌اختصار شناسانده و منابع شرح حال آنها را ياد كرده است. اختلاف کتاب را در ضبط نام‌ها با ديگر منابع رجالى مشخص كرده و تكرارها و اختلاف ضبط اسماء را در اين کتاب با ديگر آثار علاّمه نشان داده است. محقق محترم، مقدمه‌اى درازدامن دارند كه در آن از کتاب و نام دقيق و چگونگى‌هاى محتواى آن و نيز شرح حال مؤلف و آثارش سخن گفته‌اند. | ||
علامه گاهى برخى از نام‌ها را تكرار كرده و يا در ضبط اسماء برخلاف آنچه در «الخلاصة» نگاشته، ضبط كرده است و يا در همين | علامه گاهى برخى از نام‌ها را تكرار كرده و يا در ضبط اسماء برخلاف آنچه در «الخلاصة» نگاشته، ضبط كرده است و يا در همين کتاب يك نام را دو گونه ضبط كرده است. اين موارد، شناسايى شده و ضمن اشاره به چگونگى آنها در پايان کتاب در ضمن فهرست‌ها همه موارد آمده است. | ||
تحقيق در باره نام‌ها، القاب و كنيه‌هاى راويان و ضبط دقيق آنها بخش بزرگى از راوى‌شناسى و دانش رجال است. چه بسيار ديده مى‌شود كه يك راوى ضعيف در اثر ابهام نام درست او، به‌جاى يك راوى موثق تلقى مى‌شد و به عكس و گاهى همنامى در ميان راويان باعث اين‌گونه مسائل مى‌گرديد؛ ازاين‌روى عالمان و محققان از ديرباز در اين راه به چاره‌جويى پرداخته و آثار مختلفى در اين زمينه پديد آورده‌اند كه در مجموعه آثارى از اين دست با عناوين «المؤتلف و المختلف» و «المتفق و المفترق» مشهورند. از اين‌گونه مسائل، عالمان دانش رجال، در سده‌هاى بعد به مشتبهات و مشتركات تعبير كردند و در اين زمينه آثارى نگاشتند؛ از جمله آثار سودمند و كارآمد اين فن، همين | تحقيق در باره نام‌ها، القاب و كنيه‌هاى راويان و ضبط دقيق آنها بخش بزرگى از راوى‌شناسى و دانش رجال است. چه بسيار ديده مى‌شود كه يك راوى ضعيف در اثر ابهام نام درست او، به‌جاى يك راوى موثق تلقى مى‌شد و به عكس و گاهى همنامى در ميان راويان باعث اين‌گونه مسائل مى‌گرديد؛ ازاين‌روى عالمان و محققان از ديرباز در اين راه به چاره‌جويى پرداخته و آثار مختلفى در اين زمينه پديد آورده‌اند كه در مجموعه آثارى از اين دست با عناوين «المؤتلف و المختلف» و «المتفق و المفترق» مشهورند. از اين‌گونه مسائل، عالمان دانش رجال، در سده‌هاى بعد به مشتبهات و مشتركات تعبير كردند و در اين زمينه آثارى نگاشتند؛ از جمله آثار سودمند و كارآمد اين فن، همين کتابى است كه به خامه فقيه فيلسوف متكلم و رجالى بزرگ شيعه علامه حسن بن يوسف بن مطهر حلى نگاشته شده است. | ||
== وضعيت | == وضعيت کتاب == | ||
کتاب حاضر، شامل 8 فهرست «احاديث شيعه»، «نام‌هاى معصومين»، «مواضيع المقدمه»، «تراجم»، «اعلام»، «اسماء الكتب»، «اماكن و بقاع» و «مصادر» مى‌باشد. | |||
== منابع مقاله == | == منابع مقاله == | ||
1. مقدمه و متن | 1. مقدمه و متن کتاب. | ||
2. مجله آينه پژوهش، شماره 8، مرداد و شهريور 1370ش، عنوان مقاله: معرفى‌هاى گزارشى، ص 77. | 2. مجله آينه پژوهش، شماره 8، مرداد و شهريور 1370ش، عنوان مقاله: معرفى‌هاى گزارشى، ص 77. | ||
| خط ۸۴: | خط ۸۴: | ||
[[رده:حدیث]] | [[رده:حدیث]] | ||
[[رده:طبقات و تراجم محدثین و حفاظ (جمعی)]] | [[رده:طبقات و تراجم محدثین و حفاظ (جمعی)]] | ||