۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (جایگزینی متن - 'كتاب' به 'کتاب') |
||
خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
== معرفى اجمالى | == معرفى اجمالى کتاب == | ||
'''رساله اصول المعارف'''، از ملا [[فيض كاشانى]] كه پس از مقدمهى تحقيقى دانشمند بزرگوار استاد [[سيد جلالالدين آشتيانى]] و هم به تصحيح و تعليقات عالمانه ايشان، به چاپ رسيده و در واقع مختصرى از | '''رساله اصول المعارف'''، از ملا [[فيض كاشانى]] كه پس از مقدمهى تحقيقى دانشمند بزرگوار استاد [[سيد جلالالدين آشتيانى]] و هم به تصحيح و تعليقات عالمانه ايشان، به چاپ رسيده و در واقع مختصرى از کتاب [[عين اليقين]] است. | ||
== ساختار | == ساختار کتاب == | ||
خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
تحقيقات مفصّل دانشمند گرانقدر استاد سيد جلالالدين آشتيانى و تعليقات ايشان، كه نزديك به چهارصد صفحه؛ يعنى تقريبا دو برابر اصل رساله است، بر ارزش | تحقيقات مفصّل دانشمند گرانقدر استاد سيد جلالالدين آشتيانى و تعليقات ايشان، كه نزديك به چهارصد صفحه؛ يعنى تقريبا دو برابر اصل رساله است، بر ارزش کتاب افزوده است. | ||
استاد آشتيانى كليه مطالب رساله «اصول المعارف» فيض را مورد بحث قرار دادهاند و مشكلات و غوامض آن را شرح و بسط كافى دادهاند، و در موارد متعدد اقوال حكماى ديگر را در نظرات مشابه مورد بررسى دقيق قرار دادهاند، به خصوص در مبحث حركت جوهر، كه ضمن آن شبهاتى را كه برخى از متأخرين در اين باره عنوان كردهاند، جواب گفتهاند. | استاد آشتيانى كليه مطالب رساله «اصول المعارف» فيض را مورد بحث قرار دادهاند و مشكلات و غوامض آن را شرح و بسط كافى دادهاند، و در موارد متعدد اقوال حكماى ديگر را در نظرات مشابه مورد بررسى دقيق قرار دادهاند، به خصوص در مبحث حركت جوهر، كه ضمن آن شبهاتى را كه برخى از متأخرين در اين باره عنوان كردهاند، جواب گفتهاند. | ||
خط ۵۷: | خط ۵۷: | ||
مؤلف يكى از اساتيد بزرگ علوم عقلى و نقلى (فلسفه و حكمت مشايى و اشراقى، عرفان و تصوف نظرى و عملى و فقه و حديث و رجال و تفسير و علم اخلاق بسبك عرفا و حكما) به شمار مىرود و در جامعيت و تبحر در علوم مختلف و تخصّص در دو رشته عقلى و نقلى يكى از نوادر دانشمندان مملكت ما، در دوران اسلامى محسوب مىشود. | مؤلف يكى از اساتيد بزرگ علوم عقلى و نقلى (فلسفه و حكمت مشايى و اشراقى، عرفان و تصوف نظرى و عملى و فقه و حديث و رجال و تفسير و علم اخلاق بسبك عرفا و حكما) به شمار مىرود و در جامعيت و تبحر در علوم مختلف و تخصّص در دو رشته عقلى و نقلى يكى از نوادر دانشمندان مملكت ما، در دوران اسلامى محسوب مىشود. | ||
اصول المعارف تلخيص | اصول المعارف تلخيص کتاب عين اليقين است. | ||
وى در اين | وى در اين کتاب از نقل كلمات مشهور و اقوال و آرايى كه مسلم نيست و مورد نقض و ابرام و متحمل شكوك و مناقشات و منشأ مردود و مناقضاتست، احتراز جسته فقط به ذكر طريق حق و نقل مطالب و تحقيق در آرايى كه مورد تأييد بلكه مختار و اهل توحيد و سالكان مسلك ايقان است، اكتفا نموده است. | ||
سبب ديگر تأليف اين اثر آنست كه مؤلف علامه، خواسته است، بين طريقه حكمت و معرفت حاصل از طريق برهان و فلسفه معهود بين حكماى اوايل و اساطين فن از اعاظم حكماى يونان و بين معارف وارد از طريق شريعت محمدى و انوار فيض از طريق ائمه شيعه جمع نمايد و اثبات كند كه بين اسرار نازل از حق اول به وساطت انبياء و اولياء و حكمت فائض بر نفوس مستعدين از حكماى الهى تهافت و تناقض وجود ندارد. | سبب ديگر تأليف اين اثر آنست كه مؤلف علامه، خواسته است، بين طريقه حكمت و معرفت حاصل از طريق برهان و فلسفه معهود بين حكماى اوايل و اساطين فن از اعاظم حكماى يونان و بين معارف وارد از طريق شريعت محمدى و انوار فيض از طريق ائمه شيعه جمع نمايد و اثبات كند كه بين اسرار نازل از حق اول به وساطت انبياء و اولياء و حكمت فائض بر نفوس مستعدين از حكماى الهى تهافت و تناقض وجود ندارد. | ||
خط ۹۱: | خط ۹۱: | ||
يكى از احوال مشتركه اجسام حركت است، و حركت خروج شئ است از قوه فعليت بر سبيل تدريج. بعضى از حالات براى جسم بالفعل حاصل نيست؛ ولى قوه و استعداد حصول حالت در آن وجود دارد. حصول اين حالت از قوه به فعليت يا دفعى است يا تدريجى؛ به اصطلاح اهل حكمت خروج تدريجى حركت است. از براى حركت تعاريف زياد كردهاند كه در كتب مفصله مسطور است و نگارنده در رساله حركت كليه اقوال را ذكر كردهاست. | يكى از احوال مشتركه اجسام حركت است، و حركت خروج شئ است از قوه فعليت بر سبيل تدريج. بعضى از حالات براى جسم بالفعل حاصل نيست؛ ولى قوه و استعداد حصول حالت در آن وجود دارد. حصول اين حالت از قوه به فعليت يا دفعى است يا تدريجى؛ به اصطلاح اهل حكمت خروج تدريجى حركت است. از براى حركت تعاريف زياد كردهاند كه در كتب مفصله مسطور است و نگارنده در رساله حركت كليه اقوال را ذكر كردهاست. | ||
باب هشتم اختصاص دارد به بحث از سماويات و افلاك و ارضيات و عناصر بسيط و مركب، در | باب هشتم اختصاص دارد به بحث از سماويات و افلاك و ارضيات و عناصر بسيط و مركب، در کتاب عين اليقين، مفصل در افلاك و سماويات به طريق قدما بحث كرده است؛ ولى در اين کتاب به حمده تعالى در مباحث مربوط به افلاك و موجودات علوى كوتاه آمده است و عمده مباحث را اختصاص داده است، به مسائل مربوط به بسائط از عناصر و مركبات از اسطقسات كه مباحث مربوط به كيفيت حصول مركبات از بسائط از مواليد ثلاث؛ معادن و نباتات و حيوان، بحث در معادن را نيز در اين جا مختصر نموده است و به كيفيت ظهور نباتات و حيوان و بعد از بحث از پيدايش و نحوه تحصّل حيوان از ممتزجات و اثبات تجرد نفوس جزيى حيوان به نحوه ظهور انسان در انواع حيوانى و چگونگى تجرد آن پرداخته است و در اوايل بحث به اختصار از نحوه ظهور و طليعه وجود آن در ماده جسمانى و طى درجات نباتى و حيوانى و وصول آن با على مراتب تجرد خاص نفوس انسانى و بالأخره در كيفيت رجوع آن به عوالم ملكوتى و فناء برخى از ارواح انسانى در احديت وجود، بحث فرموده است و آنچه در مباحث عاليه آورده است، خلاصه تحقيقات استاد اعظم او صدر الحكماست كه در عين اليقين، فصل به فصل مطالب را به عنوان قال استاذنا المتألّه دام ظله و يا قال استادنا فى المعارف الالهيه بيان و تقرير نموده است. | ||
== وضعيت | == وضعيت کتاب == | ||
فهرست مطالب | فهرست مطالب کتاب در ابتداى آن قرار گرفته است. | ||
== منابع مقاله == | == منابع مقاله == | ||
متن و مقدمه | متن و مقدمه کتاب | ||
ویرایش