۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - ': ==' به '==') |
جز (جایگزینی متن - 'كتاب' به 'کتاب') |
||
خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
کتاب با يادداشت و مقدمهاى به قلم ايرج افشار به سال 1348 آغاز شده است. متن اثر مشتمل بر رسالهها و اسنادى به شرح زير است: | |||
1-نخب سيفيه تأليف محمد على قورخانچى. | 1-نخب سيفيه تأليف محمد على قورخانچى. | ||
خط ۷۱: | خط ۷۱: | ||
صولت نظام هيمن رساله را با تصرفات جزيى و پس و پيش كردن بعضى بخشها در سال 1327 قمرى به نام نخبه كامرانى تجديد تحرير و به كامران ميرزا نائبالسلطنه تقديم كرد. | صولت نظام هيمن رساله را با تصرفات جزيى و پس و پيش كردن بعضى بخشها در سال 1327 قمرى به نام نخبه كامرانى تجديد تحرير و به كامران ميرزا نائبالسلطنه تقديم كرد. | ||
نويسنده نوشتهاش را با عبارت "بسم الذى خلقنا عجولاً و عجيباً و غريباً" آغاز و در مقدمه كپى نه چندان موفقى از ديباچه گلستان سعدى ارائه كرده است. وجه تسميه استرآباد اولين مطلبى است كه به نقل از تاريخ طبرستان و تقويم البلدان و مرآت البلدان و برخى منابع ديگر مورد بررسى قرار گرفته است. اين شهر در آن زمان پانزده هزار سكنه داشته است و داراى مساجد، مدارس، بقاع متبركه، كاروانسراها و ابنيه متعددى بوده است كه به فهرست آنها به تفكيك ارائه شده است. شرح مناطق مختلف استرآباد، تجارت، علما و بزرگان، رودخانهها و برخى وقايع سياسى - تاريخى از جمله عناوين ديگر اين نوشته است. در مقالهاى جداگانه نيز وضعيت جغرافيايى شهرها و روستاهاى مسير تهران تا استرآباد تشريح شده است. در صفحه 16 | نويسنده نوشتهاش را با عبارت "بسم الذى خلقنا عجولاً و عجيباً و غريباً" آغاز و در مقدمه كپى نه چندان موفقى از ديباچه گلستان سعدى ارائه كرده است. وجه تسميه استرآباد اولين مطلبى است كه به نقل از تاريخ طبرستان و تقويم البلدان و مرآت البلدان و برخى منابع ديگر مورد بررسى قرار گرفته است. اين شهر در آن زمان پانزده هزار سكنه داشته است و داراى مساجد، مدارس، بقاع متبركه، كاروانسراها و ابنيه متعددى بوده است كه به فهرست آنها به تفكيك ارائه شده است. شرح مناطق مختلف استرآباد، تجارت، علما و بزرگان، رودخانهها و برخى وقايع سياسى - تاريخى از جمله عناوين ديگر اين نوشته است. در مقالهاى جداگانه نيز وضعيت جغرافيايى شهرها و روستاهاى مسير تهران تا استرآباد تشريح شده است. در صفحه 16 کتاب مىخوانيم: «شهر استرآباد پانزده هزار سكنه دارد. در روى نقطهاى واقعست كه در نزديكى راههاى خزر است از ايران و توران. طول شرقى آن جا 36 درجه و سى و پنج دقيقه، عرض شماليش سى و شش درجه و چهل و چهار دقيقه. شهرى حصين و در قديم موطن و موقف ايل جليل قاجار و وقتى دارالاماره رؤساى آن سلسله جليله بوده...». | ||
2- اين روزنامه و به تعبير صحيحتر سفرنامه، شرح مسافرت شخصى است كه در سال 1263 قمرى به همراه حاكم وقت ميان طوايف يموت و گوكلان سفر كرده است. شرح وقايع هر روز معمولاً به چند سطر خلاصه مىشود و در برخى ايام نيز چنين نوشته است كه: "امر تازهاى واقع نشده بود كه عرض شود". | 2- اين روزنامه و به تعبير صحيحتر سفرنامه، شرح مسافرت شخصى است كه در سال 1263 قمرى به همراه حاكم وقت ميان طوايف يموت و گوكلان سفر كرده است. شرح وقايع هر روز معمولاً به چند سطر خلاصه مىشود و در برخى ايام نيز چنين نوشته است كه: "امر تازهاى واقع نشده بود كه عرض شود". | ||
خط ۷۹: | خط ۷۹: | ||
4- سفرنامه كنسول دولت انگليس در استرآباد(سالهاى 1298 و 1299ق) است. اين سفرنامه از دو بخش تشكيل شده است: 1- سفرنامه تهران به استرآباد است كه در 25 منزل توصيف شده است. مصحح اشاره كرده است كه كلنل لوات نقشه اين راه را به طور تحقيق كشيده و در اول سفرنامهاش آورده است. اى كاش نقشه مذكور در اين اثر نيز ارائه مىشد. 2- وضعيت جغرافيايى مناطق مسير استرآباد به شاهرود را به خوبى توصيف كرده است. او در گزارش از بسطام چنين مىنويسد:«در بسطام يك برج قديمى دارد كه از آجر پخته ساخته شده است. بناى اين برج خيلى شبيه است به كتل منار دهلى هندوستان. بيست ذرع ارتفاع دارد. سر اين برج خراب شده است و يك كتيبه كاشى دارد كه به خط كوفى روى آن نوشتهاند كه اگر كسى از روى اين آجرهاى كاشى نقش بردارد، ممكن است كه خط كوفى را بخواند و تاريخ اين بنا معلوم شود...». | 4- سفرنامه كنسول دولت انگليس در استرآباد(سالهاى 1298 و 1299ق) است. اين سفرنامه از دو بخش تشكيل شده است: 1- سفرنامه تهران به استرآباد است كه در 25 منزل توصيف شده است. مصحح اشاره كرده است كه كلنل لوات نقشه اين راه را به طور تحقيق كشيده و در اول سفرنامهاش آورده است. اى كاش نقشه مذكور در اين اثر نيز ارائه مىشد. 2- وضعيت جغرافيايى مناطق مسير استرآباد به شاهرود را به خوبى توصيف كرده است. او در گزارش از بسطام چنين مىنويسد:«در بسطام يك برج قديمى دارد كه از آجر پخته ساخته شده است. بناى اين برج خيلى شبيه است به كتل منار دهلى هندوستان. بيست ذرع ارتفاع دارد. سر اين برج خراب شده است و يك كتيبه كاشى دارد كه به خط كوفى روى آن نوشتهاند كه اگر كسى از روى اين آجرهاى كاشى نقش بردارد، ممكن است كه خط كوفى را بخواند و تاريخ اين بنا معلوم شود...». | ||
5 - مسيح ذبيحى مقدار زيادى از وقف نامهها و فرامين و اسناد مربوط به گرگان را جمعآورى كرده كه متن سه طغرا وقفنامه با نامهاى 1- وقف آب شهرآباد 2- وقفنامه مدرسه دارالشفاء و عراقى محله 3- وقف-نامه روشن آباد، در اين بخش از | 5 - مسيح ذبيحى مقدار زيادى از وقف نامهها و فرامين و اسناد مربوط به گرگان را جمعآورى كرده كه متن سه طغرا وقفنامه با نامهاى 1- وقف آب شهرآباد 2- وقفنامه مدرسه دارالشفاء و عراقى محله 3- وقف-نامه روشن آباد، در اين بخش از کتاب آمده است. | ||
== وضعيت== | == وضعيت== | ||
تصحيح | تصحيح کتاب توسط محمدتقى دانش پژوه انجام شده است. نخب سيفيه در سال 1346ش در کتاب گرگان سرزمين طلاى سفيد انتشار يافته است. پاورقى در کتاب نيامده است. در ابتداى اثر فهرست مطالب و در انتهاى آن فهارس زير آمدده است: | ||
1-اسامى اشخاص. | 1-اسامى اشخاص. | ||
خط ۹۵: | خط ۹۵: | ||
مقدمه و متن | مقدمه و متن کتاب. | ||
ویرایش