۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - '== وابستهها ==' به '== وابستهها == {{وابستهها}}') |
جز (جایگزینی متن - 'كتاب' به 'کتاب') |
||
خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
«ابووليد زينالدين خالد بن عبدالله بن ابىبكر»، متولد 838ق / 1434م، نحودان، لغتشناس و فقيه شافعى است كه به وقاد نيز معروف مىباشد. نسب وى به ابومنصور ازهرى صاحب «تهذيب اللغة» مىرسد. در جرجه (جرجا) واقع در صعيد مصر، به دنيا آمد و نسبت جرجى (جرجاوى) او از همين جاست. | «ابووليد زينالدين خالد بن عبدالله بن ابىبكر»، متولد 838ق / 1434م، نحودان، لغتشناس و فقيه شافعى است كه به وقاد نيز معروف مىباشد. نسب وى به ابومنصور ازهرى صاحب «تهذيب اللغة» مىرسد. در جرجه (جرجا) واقع در صعيد مصر، به دنيا آمد و نسبت جرجى (جرجاوى) او از همين جاست. | ||
ازهرى در كودكى همراه خانوادهاش به قاهره رفت و همان جا پرورش يافت. در آغاز، قرائت قرآن آموخت و | ازهرى در كودكى همراه خانوادهاش به قاهره رفت و همان جا پرورش يافت. در آغاز، قرائت قرآن آموخت و کتابهاى «العمدة» و «مختصر» ابوشجاع را فراگرفت و سپس وارد الأزهر شد و در آنجا به تكميل دانش خويش و فراگيرى علومى چون معانى و بيان، صرف و نحو، منطق و اصول فقه پرداخت و از استادانى چون يعيش مغربى، داوود مالكى، سنهورى، حصنى، شمنى و سخاوى دانش آموخت. اما بنا بر روايتى كه ابن عماد نقل كرده است، وى در آغاز، خادم الأزهر بود و در 36 سالگى، در پى تحولى روحانى به تحصيل علم روى آورد. وى علت اصلى اين حال را، ناسزاى يكى از طلاب الأزهر مىداند كه سخت بر وى گران آمده بود. ازهرى پس از فراگيرى علم به تدريس پرداخت و دانشدوستان بسيارى به مجالس درس وى راه يافتند و نام او بر سر زبانها افتاد. برخى او را همپايه جلالالدين سيوطى و عبدالرحمان جامى شمردهاند و حتى از برخى جهات، برتر از آن دو دانستهاند. | ||
ازهرى در پايان عمر به سفر حج رفت و در بازگشت، در محلى به نام بركة الحاج، نزديك قاهره، از دنيا رفت. وى در روزگار خود، از نحويان بزرگ بشمار مىرفت و در منابع، از وى ستايش بسيار شده است. بااينهمه، او نيز همچون ديگر نحويان آن عصر كه سخن تازهاى نداشتند، به شرح يا تلخيص آثار ديگران مىپرداخت؛ ازاينرو | ازهرى در پايان عمر به سفر حج رفت و در بازگشت، در محلى به نام بركة الحاج، نزديك قاهره، از دنيا رفت. وى در روزگار خود، از نحويان بزرگ بشمار مىرفت و در منابع، از وى ستايش بسيار شده است. بااينهمه، او نيز همچون ديگر نحويان آن عصر كه سخن تازهاى نداشتند، به شرح يا تلخيص آثار ديگران مىپرداخت؛ ازاينرو کتابهاى وى همه در شرح آثار نحويان ديگر چون ابن مالك و ابن هشام است. شيوه وى در شرح آثار نحويان و استناد به منابع نحوى، مبتنى بر اختصار و ايجاز است؛ بهگونهاى كه اين ايجاز، خود گاه مخل معنى و مايه ابهام شده است. ازاينرو برخى از منتقدان، وى را شارحى ناموفق دانسته و شروح او را سست و پرخلل شمردهاند. بهعلاوه در شناخت او از لغت و ادب عرب نيز ترديد كردهاند و مثلا به شرح او بر قصيده «برده» خردههايى گرفتهاند. | ||
== آثار == | == آثار == | ||
خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
1. الألغاز النحوية؛ | 1. الألغاز النحوية؛ | ||
2. التصريح بمضمون التوضيح يا التصريح في شرح التوضيح (شرح مبسوطى است شامل سه هزار بيت بر | 2. التصريح بمضمون التوضيح يا التصريح في شرح التوضيح (شرح مبسوطى است شامل سه هزار بيت بر کتاب «أوضح المسالك إلى ألفية ابن مالك» از ابن هشام)؛ | ||
3. تمرين الطلاب في صناعة الإعراب؛ | 3. تمرين الطلاب في صناعة الإعراب؛ | ||
خط ۵۷: | خط ۵۷: | ||
8. المقدمة الأزهرية في علم العربية؛ | 8. المقدمة الأزهرية في علم العربية؛ | ||
9. موصل الطلاب إلى قواعد الإعراب (شرح | 9. موصل الطلاب إلى قواعد الإعراب (شرح کتاب «الإعراب عن قواعد الإعراب» اثر ابن هشام)؛ | ||
10. إعراب الكافية؛ | 10. إعراب الكافية؛ |
ویرایش