۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
تهذیب و تصحیح ترجمان اللغة: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'ثـ' به 'ث'
جز (جایگزینی متن - 'نامهها' به 'نامهها') |
جز (جایگزینی متن - 'ثـ' به 'ث') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
| شابک = | | شابک = | ||
| تعداد جلد =2 | | تعداد جلد =2 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =15897 | ||
| کتابخوان همراه نور = | | کتابخوان همراه نور = | ||
| کد پدیدآور =01099 | | کد پدیدآور =01099 | ||
| خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
==ترجمان اللغة== | ==ترجمان اللغة== | ||
[[قزوینی، محمد بن یحیی|محمدشفیع قزوینی]]، مترجم کتاب «قاموس» یا مصنف «ترجمان اللغة»، در نظر داشته است که «شرحی مبسوط [بر قاموس] نوشته، مفصلا معانی الفاظ ظاهره را تفسیر نماید» و از کتاب‌های متقدمان شواهدی را به شرح مذکور بیفزاید، اما این ترتیب کار از آن جهت سرانجام نمی‌یابد که قصد شارح به اطلاع سلطان صفوی می‌رسد، که با القاب و عناوین متعدد در چند سطر بلند از وی یاد می‌شود و در نهایت پس از آخرین عنوان یعنی «محط رحال كافة أنام»، نام وی یعنی «السلطان بن السلطان و الخاقان بن الخاقان المؤيد بتأييدات خالق الثقلين شاه سلطان حسین»، آشکار می‌شود و شاه که «این ذره بی‌مقدار و این خاکسار بی‌اعتبار را منظور نظر التفات و عنایت و مشمول عواطف بی‌غایت و نهایت فرموده، مقرر می‌دارد» که دست از شرح مزبور برداشته کتاب مذکور را فارسی کند. «تا فارسی‌زبانان را حظی وافر و نصیبی متکاثر بوده، ثواب آن به روزگار | [[قزوینی، محمد بن یحیی|محمدشفیع قزوینی]]، مترجم کتاب «قاموس» یا مصنف «ترجمان اللغة»، در نظر داشته است که «شرحی مبسوط [بر قاموس] نوشته، مفصلا معانی الفاظ ظاهره را تفسیر نماید» و از کتاب‌های متقدمان شواهدی را به شرح مذکور بیفزاید، اما این ترتیب کار از آن جهت سرانجام نمی‌یابد که قصد شارح به اطلاع سلطان صفوی می‌رسد، که با القاب و عناوین متعدد در چند سطر بلند از وی یاد می‌شود و در نهایت پس از آخرین عنوان یعنی «محط رحال كافة أنام»، نام وی یعنی «السلطان بن السلطان و الخاقان بن الخاقان المؤيد بتأييدات خالق الثقلين شاه سلطان حسین»، آشکار می‌شود و شاه که «این ذره بی‌مقدار و این خاکسار بی‌اعتبار را منظور نظر التفات و عنایت و مشمول عواطف بی‌غایت و نهایت فرموده، مقرر می‌دارد» که دست از شرح مزبور برداشته کتاب مذکور را فارسی کند. «تا فارسی‌زبانان را حظی وافر و نصیبی متکاثر بوده، ثواب آن به روزگار فرخنده‌آثار پادشاه... عاید گردد»؛ در نتیجه مترجم «حسب الفرمان قضاجریان شروع در مقصود» می‌نماید، اما اندکی از آنچه را که در طـرح نخست خود لازم می‌دانسته با تعبیر «ایرادات ضرور» به کار می‌افزاید و بدین‌سان ترجمه را «در مدت سی ویک ماه و ده یوم» به پایان می‌برد و دوره کار ترجمه را با این تعبیر بیان می‌کند که «آغاز چـهره‌گشایی این گلزار همیشه بهار و این شاهد سراپانگار در دهم شهر شعبان المعظم سنه 1114 رخ نموده و زیور اتمام و پیرایه اختتام در بیستم شهر ربیع‌الاول سنه 1117 پوشیده» است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/21793/61 ر.ک: حبیبی، حسن، ص61]</ref>. | ||
البته مترجم «ترجمان اللغة» طرح نخستین خود را به‌صورتی دیگر پی می‌گیرد؛ بدین بیان که وی کتاب دیگری را به نام «الجموع و المصادر» به رشته تحریر درآورده و در آن «جمع‌های کلمات و مصدرهایی که از قلم صاحب قاموس افتاده، گرد آورده است»<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/21793/61 ر.ک: همان]</ref>. | البته مترجم «ترجمان اللغة» طرح نخستین خود را به‌صورتی دیگر پی می‌گیرد؛ بدین بیان که وی کتاب دیگری را به نام «الجموع و المصادر» به رشته تحریر درآورده و در آن «جمع‌های کلمات و مصدرهایی که از قلم صاحب قاموس افتاده، گرد آورده است»<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/21793/61 ر.ک: همان]</ref>. | ||