۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
أسباب نزول القرآن: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'كتاب' به 'کتاب'
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (جایگزینی متن - 'كتاب' به 'کتاب') |
||
| خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
'''أسباب نزول القرآن'''، اثر ابوالحسن [[على بن احمد واحدى نيشابورى]] (متوفاى سال 468ق) است. مصنف، «أسباب النزول» را به ترتيب سوره‌هاى قرآن از آيه تسميه سوره حمد تا انتهاى قرآن پى گرفته و ذيل هر آيه سبب و شأن نزول آن را از راويان مختلف نقل نموده است؛ البته أسباب النزول واحدى شامل تمامى آيات قرآن نيست و تنها شأن نزول آياتى را كه توانسته جمع‌آورى كند و يا براى او روايتى نقل شده را احصا نموده است. وى از مجموع سور قرآن، راجع به 82 سوره، 883 مورد سبب نزول نقل كرده است. | '''أسباب نزول القرآن'''، اثر ابوالحسن [[على بن احمد واحدى نيشابورى]] (متوفاى سال 468ق) است. مصنف، «أسباب النزول» را به ترتيب سوره‌هاى قرآن از آيه تسميه سوره حمد تا انتهاى قرآن پى گرفته و ذيل هر آيه سبب و شأن نزول آن را از راويان مختلف نقل نموده است؛ البته أسباب النزول واحدى شامل تمامى آيات قرآن نيست و تنها شأن نزول آياتى را كه توانسته جمع‌آورى كند و يا براى او روايتى نقل شده را احصا نموده است. وى از مجموع سور قرآن، راجع به 82 سوره، 883 مورد سبب نزول نقل كرده است. | ||
«أسباب النزول» حاصل زحمات حدود 40 ساله مصنف و از اولين | «أسباب النزول» حاصل زحمات حدود 40 ساله مصنف و از اولين کتاب‌هاى مدون موجود در اين علم مى‌باشد. | ||
مصنف در انگيزه تأليف مى‌نويسد: «ابن سيرين مى‌گويد: درباره آيه‌اى از قرآن از عبيد سؤال كردم، عبيد گفت: از خدا بپرهيز و گفتار محكم برگو، كسانى كه عالم به شأن نزول آيات بودند، از بين رفتند و امروز هركس خبرى درباره شأن نزول آيات اختراع مى‌كند و دروغ و افترائى كه منشأ و پايه آن بر نادانى است، در آن باره مى‌گويد، بدون توجه به اينكه هركسى كه مرتكب لغزش در نقل خبر مى‌شود، جايگاهش جهنم مى‌باشد. | مصنف در انگيزه تأليف مى‌نويسد: «ابن سيرين مى‌گويد: درباره آيه‌اى از قرآن از عبيد سؤال كردم، عبيد گفت: از خدا بپرهيز و گفتار محكم برگو، كسانى كه عالم به شأن نزول آيات بودند، از بين رفتند و امروز هركس خبرى درباره شأن نزول آيات اختراع مى‌كند و دروغ و افترائى كه منشأ و پايه آن بر نادانى است، در آن باره مى‌گويد، بدون توجه به اينكه هركسى كه مرتكب لغزش در نقل خبر مى‌شود، جايگاهش جهنم مى‌باشد. | ||
همين مطلب بود كه مرا وادار كرد كه | همين مطلب بود كه مرا وادار كرد كه کتابى به رشته تحرير درآورم كه جامع تمام اسباب نزول قرآن باشد؛ تا پويندگان اين علم و كسانى كه در باب نزول آيات قرآن سخن مى‌گويند، به اين کتاب مراجعه كنند و حقيقت را دريابند و از دروغ گفتن بى‌نياز شوند». | ||
== روش واحدى در أسباب النزول == | == روش واحدى در أسباب النزول == | ||
| خط ۷۵: | خط ۷۵: | ||
روش واحدى نقل گزارشى اسباب نزول‌ها بدون كوچك‌ترين تحليل مى‌باشد. از جهتى نيز بيشتر به شكل تفصيلى، وقايع را گزارش كرده و كمتر به خلاصه‌گويى پرداخته است؛ شايد اين تفصيل، ناشى از اهتمام واحدى به نقش اسباب نزول در فهم قرآن باشد. ايشان معتقدند كه تفسير آيه بدون دانستن سبب نزول آن ممكن نيست و از ميان علوم قرآنى از ضرورت و اهميت بيشترى، برخوردار است. | روش واحدى نقل گزارشى اسباب نزول‌ها بدون كوچك‌ترين تحليل مى‌باشد. از جهتى نيز بيشتر به شكل تفصيلى، وقايع را گزارش كرده و كمتر به خلاصه‌گويى پرداخته است؛ شايد اين تفصيل، ناشى از اهتمام واحدى به نقش اسباب نزول در فهم قرآن باشد. ايشان معتقدند كه تفسير آيه بدون دانستن سبب نزول آن ممكن نيست و از ميان علوم قرآنى از ضرورت و اهميت بيشترى، برخوردار است. | ||
واحدى علاوه بر شأن نزول آيات در اين | واحدى علاوه بر شأن نزول آيات در اين کتاب، بحث مستدلى در مورد اولين آيه و سوره‌اى كه فرو فرستاده شده و آخرين آيه و سوره‌اى كه نازل گرديده و اختلافى كه در آنهاست، نحوه نزول وحى، تشخيص آيات و سوره‌هاى مكى و مدنى، گفتارى درباره ''' «بسم اللّه الرّحمن الرّحيم» ''' و سوره فاتحة الکتاب و...مطرح كرده است. | ||
== ترجمه أسباب النزول == | == ترجمه أسباب النزول == | ||
کتاب أسباب النزول واحدى را امام برهان‌الدين ابراهيم بن عمر جعبرى (متوفاى 732ق)، با حذف اسانيد مختصر نموده، بدون اينكه ذكرى از أسباب النزول واحدى نمايد. سيوطى نيز در لباب النقول استفاده شايانى از اين کتاب نموده است. | |||
كمال بسيونى السيد زعلول، به تحقيق اين | كمال بسيونى السيد زعلول، به تحقيق اين کتاب پرداخته و امور زير را عهده‌دار شده است: | ||
- شماره‌گذارى موارد أسباب النزول بر طبق آيات؛ | - شماره‌گذارى موارد أسباب النزول بر طبق آيات؛ | ||
| خط ۹۸: | خط ۹۸: | ||
- تهيه فهرست‌هاى فنى جهت رجوع به آيات و احاديث ذكرشده. | - تهيه فهرست‌هاى فنى جهت رجوع به آيات و احاديث ذكرشده. | ||
کتاب أسباب النزول واحدى داراى ترجمه‌اى به قلم دكتر محمدجعفر اسلامى، نيز مى‌باشد كه چاپ دوم آن در سال 1371 توسط مترجم در دو جلد، به بازار کتاب عرضه شده است، كه ضمن آن ترجمه‌اى از «لباب النقول» سيوطى در پاورقى، با مقايسه أسباب النزول، ارائه شده است. اين ترجمه داراى مقدمه‌اى مختصر در معرفى واحدى و أسباب النزول او و سيوطى و لباب النقول اوست. | |||
== منابع مقاله == | == منابع مقاله == | ||
1. مقدمه و متن | 1. مقدمه و متن کتاب. | ||
2. الواحدي و منهجه في التفسير، دكتر جودة محمد محمد المهدي، به همت وزارت اوقاف مصر. | 2. الواحدي و منهجه في التفسير، دكتر جودة محمد محمد المهدي، به همت وزارت اوقاف مصر. | ||