۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
أسرار البلاغة في علم البيان: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'كتاب' به 'کتاب'
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (جایگزینی متن - 'كتاب' به 'کتاب') |
||
| خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
'''اسرار البلاغة''' در موضوع علم بيان، توسط [[عبد القاهر جرجانى]] (متوفاى 471ق) از اديبان و نحويان ايرانى و از پايه‌گذاران دو علم از علوم بلاغى يعنى معانى و بيان نوشته شده است.او براى سروسامان بخشيدن به اين علوم، قرآن كريم را كانون توجه و تحقيق خود قرار داد و | '''اسرار البلاغة''' در موضوع علم بيان، توسط [[عبد القاهر جرجانى]] (متوفاى 471ق) از اديبان و نحويان ايرانى و از پايه‌گذاران دو علم از علوم بلاغى يعنى معانى و بيان نوشته شده است.او براى سروسامان بخشيدن به اين علوم، قرآن كريم را كانون توجه و تحقيق خود قرار داد و کتاب دلائل الاعجاز را در علم معانى و اسرار البلاغة را در علم بيان تدوين كرد. کتاب اسرار البلاغه را بايد به سبب دربرداشتن يك دورۀ كامل علم بيان با درون‌مايه‌اى غنى يكى از كتب زيرساز اين دانش دانست. | ||
==ويژگى‌ها:== | ==ويژگى‌ها:== | ||
| خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
فروع اين علم را به آن اصول بازگرداند و براى آن قواعد و اصولى مقرر نمود كه از هرگونه نقص و تعقيدى خالى است و از تجريد و تعقيدهاى منطقى كه در آثار افرادى چون سكاكى نمايان است،به دور مانده است. | فروع اين علم را به آن اصول بازگرداند و براى آن قواعد و اصولى مقرر نمود كه از هرگونه نقص و تعقيدى خالى است و از تجريد و تعقيدهاى منطقى كه در آثار افرادى چون سكاكى نمايان است،به دور مانده است. | ||
در | در کتاب جرجانى توجه ويژه‌اى به محسنات بديعيه شده است،در حاليكه اين محسنات از ديدگاه عالمان علوم بلاغت متأخر امرى خارج از مطابقت كلام با مقتضاى حال به شمار مى‌رفت و ايشان محسنات را صرفا آرايه‌اى لفظى براى كلامى كه وجوه مطابقت را به دست آورده بود مى‌دانستند. | ||
ويژگى ديگر اين | ويژگى ديگر اين کتاب اينست كه علاوه بر طرح مسائل مربوط،نشان از اجتهاد نويسندۀ آن دارد،چه در موارد بسيارى همزمان با توضيح يك اصطلاح بيانى چندان از آن لايه برمى‌گيرد كه دريافت خواننده از آن با آنچه پيشتر در ذهن داشته كاملا متفاوت مى‌گردد و انديشه پيوسته در معرض مفاهيم ظريف و نازكى قرار مى‌گيرد كه به هرروى دريافت كامل آن را بر پژوهشگر دشوار مى‌سازد و ره‌آورد اين دشوارى به دست آوردن مفهومى است ظريف كه وجه امتياز اين کتاب نسبت به ساير کتابهاى مشابه است.استعاره،مجاز،تشبيه، تمثيل و ديگر اصطلاحات بيانى در کتاب اسرار البلاغه از مفهومى به مراتب پربارتر برخوردار است. | ||
==ساختار:== | ==ساختار:== | ||
کتاب مشتمل بر مقدمه مؤلف،فصلى دربارۀ اقسام و انواع تجنيس،استعاره،اقسام تشبيه،فرق تشبيه با تمثيل،شبه عقلى،تفاوت تشبيه متعدد و تشبيه مركب،فرق استعاره با تمثيل،سرقت شعرى و اقسام آن،فرق تشبيه و استعارة،تعريف حقيقت و مجاز، مجاز عقلى و مجاز لغوى و تفاوت بين اين دو و تقسيمات هريك،حذف و زيادت و غيره مى‌باشد. | |||
==نسخه‌شناسى:== | ==نسخه‌شناسى:== | ||
اين | اين کتاب با تحقيق و پژوهش دكتر [[عبد الحميد هنداوى]]،استاد دانشكده دار العلوم دانشگاه قاهره در قطع وزيرى با جلد گالينگور در 326 صفحه از سوى دار الكتب العلميه،بيروت براى اولين‌بار در سال 1422 ه-2001 م منتشر شده است. | ||
محقق در ابتداى اين نسخه مقدمه سيد [[محمد رشيد رضا]] دربارۀ اين | محقق در ابتداى اين نسخه مقدمه سيد [[محمد رشيد رضا]] دربارۀ اين کتاب را قبل از مقدمه‌اى كه خود بر اين اثر نگاشته است آورده است.محقق متن کتاب را طبق نسخه‌هاى رايج به‌ويژه نسخه رشيد رضا كه در سال 1981 م از سوى دار المعرفة به چاپ رسيده است و نيز نسخه محمود شاكر،ضبط نموده و تمام شواهد کتاب و آيات قرآنى و احاديث و اشعار موجود را از مصادر اصلى تخريج نموده و نسبت به شرح واژگان غريب آن اهتمام ورزيده است. | ||
مهمترين حواشى رشيد رضا و شيخ [[محمد عبده]] و نيز شيخ [[محمود شاكر]] را در پاورقى | مهمترين حواشى رشيد رضا و شيخ [[محمد عبده]] و نيز شيخ [[محمود شاكر]] را در پاورقى کتاب به همراه تعليقات و حواشى خود آورده است. | ||
در پايان اين نسخه فهرست آيات قرآنى،احاديث نبوى،اقوال و أمثال،ابيات شعرى، رجز و فهرست موضوعات | در پايان اين نسخه فهرست آيات قرآنى،احاديث نبوى،اقوال و أمثال،ابيات شعرى، رجز و فهرست موضوعات کتاب در اختيار خواننده قرار گرفته است. | ||
==منابع:== | ==منابع:== | ||
1-مقدمه رشيد رضا و محقق | 1-مقدمه رشيد رضا و محقق کتاب دكتر هنداوى | ||
2-دانشنامه قرآن كريم،ج اول ص 840 و 211 بهاء الدين خرمشاهى | 2-دانشنامه قرآن كريم،ج اول ص 840 و 211 بهاء الدين خرمشاهى | ||